CHP Mersin Milletvekili Ali Uzman Başarır, Kanal İstanbul projesi kapsamında yer alan ve Danıştay’ın iptal ettiği Halkalı-Ispartakule demiryolu çizgisi ihalesi nedeniyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, ile ihaleyi alan şirketlerin yetkilileri hakkında hata duyurusunda bulundu. Başarır, ihalede şeffaflık, eşitlik ve rekabet prensiplerine ters davranıldığını, kamunun ziyana uğratıldığını ve ihaleye fesat karıştırıldığını öne sürdü.
Ali Uzman Başarır, Danıştay’ın iptal ettiği Halkalı-Ispartakule demiryolu sınırı ihalesi nedeniyle Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na kabahat duyurusunda bulundu. Başarır, cürüm duyurusu dilekçesinde şunları kaydetti:
“Halkalı Kapıkule Demiryolu Sınırı Çerkezköy Kapıkule Kesiti İnşaatı İmal İşi ihalesini 489 milyon 156 bin 800 euro teklifle Gülermak-Alsim Alarko Ortak Teşebbüsü kazandı. Lakin yapılan itirazlar sonucu, teknik yeterliliği onaylanmasına karşın Gülermak-Alsim Alarko iştirakinden yaklaşık olarak 35 milyon euro daha yüksek teklif veren ikinci paydaşlık olan Kolin İnşaat ve Salini İştiraki ile 523 milyon 899 bin 700 euro fiyatındaki ihale için kontrat imzalandı.
“İlansız pazarlık yöntemi prosedürü uygulandı”
Halkalı-Kapıkule Yeni Demiryolu İnşaatı Kapsamında Halkalı-Ispartakule Ortası (Kanal İstanbul Geçişi) Demiryolu Çizgisi İnşaatı ile Elektromekanik Sistemlerinin Temini ve Üretimi işi için ise ihale yapılmasına karar verildi. İhalede, doğal afet, salgın hastalık, can yahut mal kaybı tehlikesi üzere ani ve beklenmeyen yahut imal tekniği açısından özellik arz eden durumlarda uygulanan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21/b hususu kapsamında ilansız olarak pazarlık yolu prosedürü uygulandı. Lakin bu sefer Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Halkalı Kapıkule Demiryolu Sınırı Çerkezköy Kapıkule Bölümü İnşaatı Üretim İşi ihalesinde teknik yeterliliğe sahip olmadığı tez edilen Gülermak firmasına, (Gülermak Ağır Sanayi İnşaat ve Taahhüt Anonim Şirketi, Yapı ve Yapı İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, Taşyapı İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı) Halkalı-Ispartakule Ortası (Kanal İstanbul Geçişi) Demiryolu Sınırı İnşaatı ile Elektromekanik Sistemlerin Temini ve Üretimi ihalesini, 21/b kapsamında 3 milyar 111 milyon 362 bin TL’ye verdi.
“İvedilik kuralı ile bağdaşmıyor”
Açıkça görüleceği üzere; Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın Halkalı Kapıkule Demiryolu Sınırı Çerkezköy Kapıkule Bölümü İnşaatı Üretim İşi ihalesinde teknik yeterliliğe sahip olmadığını sav ettiği ve en düşük teklifi vermesine karşın ihaleyi elinden aldığı Gülermak Ağır Sanayi İnşaat ve Taahhüt Anonim Şirketi’ne Kamu İhale Kanunu’nun 21/b unsurunda düzenlenen istisnai adap ile Halkalı Kapıkule Demiryolu Hattı’nın 9 km’lik başka kesitini teşkil eden Halkalı-Ispartakule Ortası (Kanal İstanbul Geçişi) Demiryolu Çizgisi İnşaatı ile Elektromekanik Sistemlerin Temini ve İmali ihalesini vermiş olması şaibelidir.
Gerçekten, Modifalt İnşaat Makina Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti, işin açık ihale ile yapılmamasının yasaya muhalif olduğu argümanıyla Ankara 18. Yönetim Mahkemesi’nde dava açarak ihalenin iptalini talep etmiştir. Lakin Ankara 18. Yönetim Mahkemesi, 14/10/2021 tarihinde işin imal tekniği açısından özellik arz eden bir iş olduğu ve ivedilik kaidesinin gerçekleştiği, bu nedenle pazarlık metodu yapılmasında hukuka karşıtlık olmadığı gerekçesiyle davacı Modifalt İnşaat Makina Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’nin ihalenin iptali talebini reddetmiştir.
Danıştay’a temyiz incelemesine giden ve Danıştay 13.Daire tarafından 2021/4783 evrak numarasıyla incelediği evrakta ihaleye ait olarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, daha evvel Sayıştay’ın raporlarına da yansıyan ihalenin üretim tekniği açısından özellik arz ettiğini belirtmiş ve teknolojik ekipmanların temin mühletinin uzun olduğunu, kredi kontratı için başka işlere yetiştirmek konusunda taahhüt verdiğini, o nedenle bu ihalenin acil formda gerçekleşmesi gerektiğini ileri sürmüştür. Fakat Danıştay, verdiği kararında, dava konusu işin bitirilme mühletinin ‘1170’ gün olarak belirlenmesinin 21/b’nin koşullarından olan ivedilik koşulu ile bağdaşmadığını, Kamu İhale Kanunu’na hâkim olan temel prensiplerin sağlanamadığını, yönetimin, yani bakanlığın savunmasının hukuken geçerli bir neden olmadığını açıkça vurgulamış ve bu ihalenin pazarlık metodu ile gerçekleştirilmesinin hukuka uygun olmadığını belirterek dava konusu idari sürecin iptaline ve Ankara 18. Yönetim Mahkemesi’nin kararının kaldırılmasına hükmetmiştir. Danıştay, ayrıyeten karara karşı ‘düzeltme yolunun’ da kapalı olduğunu kararında belirterek kesin karar vermiştir.
Danıştay kararı ile de sabit olduğu üzere; Kanun’da öngörülen kurallar oluşmadığı halde, doğal afet, salgın hastalık, can yahut mal kaybı tehlikesi üzere ani ve beklenmeyen yahut üretim tekniği açısından özellik arz eden durumlarda uygulanan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21/b hususu kapsamında ilansız olarak pazarlık yolu prosedürüyle ihaleye çıkılarak ihalelerde şeffaflık, eşitlik ve rekabet unsuruna alışılmamış davranıldı. İhaleye iştirak yeterliliği olan herkese ihalelere katılma fırsatı tanımayarak kamu ziyana uğratıldı ve ihaleye fesat karıştırıldı.”
Ali Uzman Başarır, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, ihale sorumluları ve ihaleyi alan şirketin yetkilileri hakkında ‘ihaleye fesat karıştırma’ ve ‘görevi berbata kullanma’ kabahatlerinden soruşturma ve kamu davası açılmasını talep etti.
“Biz söylemekten bıktık, iktidar 21/b ile ihale yapmaktan bıkmadı”
Başarır, kabahat duyurusuna ait yaptığı yazılı açıklamada ise şunları kaydetti:
“Halkalı-Ispartakule Ortası (Kanal İstanbul Geçişi) Demiryolu İnşaatı ihalesinin pazarlık tarzı dediğimiz 21/b ile yapılması, kamuyu ziyana uğratmak ve adrese teslim ihale yapılmaktan öbür bir şey değildir. Kelam konusu ihalenin rastgele bir ivediliği olmadığına Danıştay da karar vermiştir. Biz söylemekten bıktık fakat iktidar birçok ihaleyi yandaşlarına adrese teslim vermek için gerekli kurallar oluşmadığı halde 21/b ile yani pazarlık yolu ile vermekten bıkmadı. Bir milletvekili olarak 84 milyonun hakkını korumak asli vazifelerimden biridir.” (ANKA)