Türkiye ve İsrail ortasında 2007 yılından bu yana en yüksek seviyeli görüşme bugün başlıyor. İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ankara’da bir ortaya gelecek.
İki günlük ziyaret, Ukrayna krizi ile eş vakitli olarak gerçekleşmesi açısından da yakından izleniyor.
İki ülke de, tarafları müzakere masasına oturması noktasında arabuluculuk yapabileceklerini söylüyordu.
Fakat uzun bir ortadan sonra gerçekleşecek görüşmelerde, en az bölgesel krizler kadar iki ülke bağlantılarının de ele alınması bekleniyor.
Görüşmeye ait Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada da, bu noktaya atıfla, “ikili alakalar tüm boyutlarıyla gözden geçirilecek; işbirliğinin geliştirilmesi için atılabilecek adımlar ele alınacaktır” denildi.
İsrail’de cumhurbaşkanlığı çoğunlukla sembolik bir makam olsa da, ülkenin önde gelen siyasetçilerinden olan Herzog’un, daha yüksek profilli diplomatik bir rol üstlendiği bedellendiriliyor
Erdoğan ve Herzog ortasında yapılacak görüşmede, Doğu Akdeniz konusunun değerli başlıklardan biri olacağı öngörülüyor.
Bu bölgede birkaç yıldır süren gerginliğin kaynağında, Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon kaynaklarının boru sınırıyla Avrupa pazarlarına taşınması için başlatılan ve İsrail’in değerli bir aktör olduğu East Med Forum’un araştırmaları yatıyor.
Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin İsrail, Mısır, Filistin, Ürdün, Fransa ve İtalya’nın olduğu bu forumda Türkiye yok.
Ankara ise “bölgedeki güç oyununda dışlanamayacağı”, “Türkiyesiz projelerin işlemeyeceği” iradesiyle siyaset yürütüyordu.
AFP haber ajansının aktardığına nazaran, İsrailli yetkililer, Erdoğan’ın, İsrail gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıma konusunu gündeme getirebileceğini kıymetlendiriyor.
Ukrayna krizi, Rusya’nın güç kaynaklarına bağımlılığı konusunu Avrupa’da büyük tartışma ögesi yaptı.
İki ülke ilgileri 2010’dan bu yana nasıl değişti?
Gazze’ye yanlışsız giden Mavi Marmara gemisine 31 Mayıs 2010’da memleketler arası sularda İsrail’in düzenlediği ve dokuz Türk’ün vefatıyla sonuçlanan akından sonra Ankara-Tel Aviv ilgileri kopma noktasına geldi.
Büyükelçiler geri çekildi, Türkiye olağanlaşma için kurallar sundu.
Vakit zaman duran ve yıllar süren görüşmelerin sonucunda, Haziran 2016’da iki ülke anlaştı ve yeni atanan büyükelçiler Tel Aviv ve Ankara’da 2016 sonunda misyona başladı.
İsrail-Türkiye ortasındaki ‘Mavi Marmara anlaşmasının’ kapalı ek hususları olduğu tez edildi.
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac HerzogTürkiye 6 yıldan sonra İsrail’e büyükelçi atadı
Fakat Aralık 2017’de ABD Lideri Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başşehri olarak tanıdığını ilan etmesi ve ABD Büyükelçiliği’nin Tel Aviv’den Kudüs’e taşıma planı, Türkiye’nin reaksiyonunu çekti.
İsrail’de, büyükelçiliğin açılacağı tarih olan Mayıs 2018’de Filistinlilerin karar reaksiyon için düzenlediği protesto şovlarında 60’tan fazla kişi hayatını kaybetti. Türkiye, bu evrede Tel Aviv’deki büyükelçisi Kemal Ökem’i geri çekti ve bir mühlet sonra diğer bir vazife verdi.
İsrail’in de merkeze çağırdığı Ankara Büyükelçisi Eithan Naeh’in bir müddet sonra vazife müddeti doldu. Şu an İsrail’in, yalnızca titr olarak kalsa bile Ankara Büyükelçisi olarak atadığı bir isim yok.
Son olarak Herzog’un cumhurbaşkanı seçilmesi sonrası Erdoğan ve Herzog ortasında birkaç telefon görüşmesi gerçekleşti. Bunların en değerlileri, Kasım ayında İsrailli bir çiftin “casusluk” teziyle gözaltına alındıktan bir müddet sonra özgür bırakılması üzerine gerçekleşti.
18 Kasım’daki görüşmede Erdoğan, Türkiye-İsrail ilgilerinin Orta Doğu’nun güvenlik ve istikrarı bakımından da ehemmiyet taşıdığını belirterek gerek ikili, gerek bölgesel bahislerde karşılıklı anlayış içerisinde hareket edildiği takdirde görüş ayrılıklarının da asgariye inebileceğini söz etti.
Herzog’un da Türkiye ve İsrail’in bölge barışına ait ikili ve bölgesel hususlarda kapsamlı diyalog içinde olma dileklerinden memnuniyet duyduğu kaydedildi.
Ocak ayında da Herzog’un annesinin vefatı üzerine Erdoğan, İsrailli mevkidaşını arayarak başsağlığı diledi.
