Yargıdan, bayanların taciz, istismar, tecavüz vb. bahislerde yaşadıklarını toplumsal medyadan ya da farklı kanallardan “ifşa” etmesi konusunda değerli bir karar çıktı. Mahkeme, bu ve emsal olayların toplum omurundaki yeri-önemi dikkate alındığında, dava zamanaşımı mühleti geçmiş olsa bile, isnat edilen fiilin araştırılmasında kamu faydası bulunduğuna hükmetti. Mahkeme, olayın yaşandığı tarihte, bayanın, durumu bir öteki arkadaşına anlatmış olmasını ve bu kişinin yeminli şahit sözünü de kuşku oluşması için kâfi saydı. Mahkeme, bu münasebetlerle toplumsal medyadan ifşadan bulunan bayana ceza verilmesine yer olmadığına hükmetti. Karar, bayanların bu bahiste en çok maruz kaldığı, “Neden yargıya gitmedin, neden o vakit söylemedin?” sorularına da karşılık niteliği taşıyor.
Toplumsal medyada birkaç gün boyunca çok sayıda bayanın yaşadıklarını “ifşa” ettiği süreçte, 2006’da, Ankara’nın kıymetli yayınevlerinden İmge Yayınevi’nde çalışan bir bayan da başından geçenleri paylaştı. Bayan, kitabevinde çalıştığı devirde, işvereni R.T.’nin tacizine maruz kaldığını, işten ayrıldığını ve yaşadıklarının tesiriyle farklı bir kente taşındığını söyledi.
Bu paylaşımın akabinde birebir kişi hakkında çok sayıda paylaşım yapıldı. R.T. bunun üzerine hata duyurusunda bulundu. Hakaret kabahatinden yapılan kabahat duyurusunun akabinde bayanın tabiri alındı. Dava, kolay yargılama yordamınca yürütüldüğü için duruşma yapılmadan karar verildi. Mahkeme, bayanı 1300 TL isimli para cezası ile cezalandırdı.
“Suçla yüzleşmek kolay değil…”
Çağdaş Hukukçular Derneği Bayan Kurulu üyesi avukatlar, bu süreçte bayanın avukatlığını üstlendi.
Kolay yargılama metodu ile yürütülen davalarda çıkan karara itiraz edildiğinde, yargılama genel kararlara nazaran sürdürülebiliyor. ÇHD Bayan Kurulu da karara itiraz ederek, genel kararlara nazaran yargılama yapılmasını istedi.
Dilekçede, şöyle denildi:
“Kapalı kapılar gerisinde gerçekleştirilen, kişilik haklarını ve beden dokunulmazlığını ihlal eden, kişisel olarak maruz kalınan bu tıpta haksız aksiyonların; toplumsal, politik ve sistem dâhilinde bir sorun olduğu açıktır. Bu hataların mağduru olup cürümle yüzleşmenin ve soğukkanlılığın, eril tahakkümün kelam konusu olduğu sistemde kolay olmayacağı anlaşılmalıdır. Müvekkilin yargı merciilerinden evvel kamusal alanda yıllar evvel maruz kaldığı cinsel tacizi ve cinsel saldırıyı açıklamış olması, bu hususta bir yüreğe ve dayanışmaya ihtiyaç duyduğunun göstergesidir. “Kadının beyanı esastır” unsurundan kelam edilirken, yıllarca süren travmatik tesirlerle birlikte birçok bedelle karşı karşıya kalan bayanın beyanından kelam edildiği açıktır. Müvekkilimizin bedellerinin bir örneği de huzurda görülen, hakaret cürmü argümanı ile tüm haksız hareketlerinin bertaraf edilmeye çalışılması ile çaba etmektir.”
“Başkaları yaşamasın diye”
Ankara 3. Asliye Ceza Mahkemesi, itirazı kabul ederek, genel yargılama adabına geçti ve duruşma tarihi verdi. “Hakaret” kabahatinden yargılanan bayan, talimatla verdiği tabirinde, şunları söyledi:
“Müştekinin bana yaptığını diğerlerine da yapmasın diye bu twiti attım. Hatta başımdan geçen olayı samimi bulduğum birkaç arkadaşıma da anlatmıştım. Lakin yetkili mercilere giderek şikâyette bulunmadım. İnsanların bana inanmayabileceğini düşündüm. Lakin ortadan 15 yıl üzere bir mühlet geçtikten sonra bu twiti atınca ben sanık pozisyonuna düştüm. Ben bu twiti attıktan sonra tekrar tıpkı iş yerinde çalışıp müştekinin tacizine ve istismarına maruz kalan öbür bayanlar tarafından tarafıma iletiler atıldı. Birebir şeyi kendilerinin de yaşadıklarını söylediler. Onlar da bu olayları 20’li yaşlarda yaşamışlar. Benim diyeceklerim bunlardır, kastım diğerlerinin da bu adamın tacizine maruz kalmamalarıydı.”
Şahit da argümanları doğruladı
Duruşmada, 2006’da bayanın yaşadıklarını anlattığı bir arkadaşı şahit olarak dinlendi ve yeminli tabirinde tezleri tekrarladı.
Savcının görüşü: Dava açmaktan farklı değil
Temel hakkındaki görüşünü açıklayan savcı, “sanığın başından geçtiğini argüman ettiği olayın dava vakit aşımı mühleti içerisinde yetkili isimli mercilere iletmesi halinde nasıl ki sanık hakkında salt bu müracaatı nedeniyle iftira cürmünden kamu davası açılamayacak üzereyse sanığın suça husus paylaşımı nedeniyle de hakaret kastı ile hareket ettiğinin argüman edilemeyeceği, bu prestijle atılı hatanın ögeleri prestiji ile oluşmadığı anlaşılmaktadır” tabirini kullandı.
“İspat mümkün değil ama…”
Mahkeme, yargılama sonunda evvelki kararını kaldırarak, bayana ceza verilmesine yer olmadığına hükmetti.
Gerekçeli kararda, misal olaylar için örnek teşkil edebilecek yorumlar yapıldı. Kararda, “2006 yılında başından geçen ve katılan tarafından kendisinin iş yerinde taciz edildiği yollu beyanda bulunduğu, olaydan çabucak sonra isimli mercilere şikâyette bulunmadığı, sanık savunmalarında derhal şikâyette bulunmamasının nedenlerini aksi ortaya konamayacak biçimde izah ettiği görülmüştür.”
Kararda, dava zamanaşımı müddetinin de twitlerin atıldığı tarihte dolmuş olduğunun altı çizildi. Türk Ceza Kanunu’na nazaran, tezlerle ilgili ispatın bayan tarafından yapılması gerektiği lakin olayın ispatının mümkün olmadığı vurgulandı.
“Kamu faydası var”
Kararda, ispatın mümkün olmamasına karşılık, araştırma yapılmasında kamu faydası bulunduğu belirtilerek şöyle denildi:
“Ancak sanığın beyanına mevzu olayın niteliği ve bu ve benzeri olayların toplum hayatındaki yeri-önemi dikkate alındığında isnat edilen fiilin araştırılmasında katılan vekili tarafından istek verilmese dahi kamu faydası bulunduğunun kabulünün gerektiği…”
Şahit anlatımı kuşku için kâfi
Mahkeme, bununla yetinmedi ve olayı görmeyen fakat olayın kendisine anlatıldığını söyleyen şahidin beyanını kuşku oluşması için kâfi olduğuna belirtti. Kararda, kuşkudan sanığın yararlanacağı unsuru uyarınca, ceza verilmesine yer olmadığı vurgulandı.
R.T. bu karara itiraz etti ve davayı istinaf mahkemesine taşıdı. Buna karşılık ÇHD’li avukatlar da “ceza verilmesine yer olmadığı” kararı yerine davanın beraatle sonuçlandırılması için istinaf mahkemesine başvurdu
|
ÇHD Bayan Kurulu tarafından yapılan açıklamada, “Hukukun uygulayıcısı olan yargı sistemi nezdinde ifşa gayretinin meşruiyeti her ne kadar görünmez olsa da bu gayret lokal mevzuat ve memleketler arası kontratlar nezdinde hukuksal tabandadır. İfşa hareketi gayreti İstanbul Sözleşmesi’ne sahip çıkmaktadır. Buna rağmen Türkiye’de ve tüm dünyada ifşa aksiyonları sonucunda süregelen ataerkil yargı mahkumiyetlerinden sonra takipçisi olduğumuz bu süreç sonunda hükmedilen karar, ifşa hareketi çabasının türel tabandaki meşruiyetinin yargı sistemi nezdinde kabulü niteliğinde olmuştur. Bu emsal karar, bayanların kazanımıdır” denildi. İmge Kitabevi’nden “Karar lehine değil aleyhine” açıklaması İmge Kitabevi’nden yapılan açıklamada ise kararın toplumsal medyada belirtildiği üzere bayanın lehine olmadığı, beraatine değil ceza verilmesine yer olmadığına karar verildiği, bu nedenle de karara itiraz ettiği kaydedildi. Açıklamada, R.T.’nin de kararı istinaf mahkemesine taşıdığından kelam edilmezken, yapılan açıklamaların yargılamayı etkilemeye teşebbüs niteliğinde olduğu savunuldu. |