ANTALYA (AA) – Ak Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, Dişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Rusya ve Ukrayna Dışişleri Bakanlarının Antalya’da gerçekleşecek üçlü toplantısının, yeni bir barış umudunun yeşermesine vesile olacağını söyledi. Kurtulmuş, “Türk Dışişleri Bakanı’nın da içinde bulunduğu üçlü bir toplantıda barış perspektifinin konuşuluyor olması bile tek başına pahalıdır. Bunun iyi bir başlangıç olmasını temenni ediyoruz.” dedi.
Anadolu Ajansı (AA) İdare Şurası Lideri ve Genel Müdürü Serdar Karagöz’ü ziyaret eden Kurtulmuş, ziyaretin akabinde Anadolu Ajansı muhabirinin sorularını yanıtladı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba’yı Antalya’da ağırlayacağının hatırlatılması ve “Bu üçlü doruktan beklenti nedir?” sorusunun yöneltilmesi üzerine Kurtulmuş, Rusya-Ukrayna ortasında önemli bir krizin bulunduğunu, bir halde bu savaş bittikten sonra da tesirlerinin uzunca bir mühlet bölgede hissedileceğini lisana getirdi.
“Türkiye olarak başından itibaren son derece unsurlu, vicdanlı ve açık bir diplomasi yolunu tercih ettik.” diyen Kurtulmuş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu hususta büyük bir liderlik göstererek yalnızca Ukrayna ve Rusya değil, bu işin tarafı olarak görünen bütün ülkelerle görüşüp konuşabildiğini, bu istikametiyle de Türkiye‘nin öne çıktığını anımsattı.
“Cumhurbaşkanı Erdoğan müzakereler yürüttü”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu manada da fikirlerini herkesle paylaştığını söz eden Kurtulmuş, Türkiye‘nin, her fırsatta bölgedeki sıkıntıların tahlilinin kaba kuvvetle, zorla, baskıyla değil, karşılıklı istekle yapılacak müzakereler sonucu çözülebileceğini vurguladığını aktardı.
Türkiye‘nin, bu işin bir savaş ortamına hakikat sürüklenmeden, masada çözülebilmesine birinci andan itibaren öncülük yapmaya çalıştığını lakin durumun bu noktaya geldiğini söyleyen Kurtulmuş, şöyle devam etti:
“Sayın Cumhurbaşkanımız her vesileyle, herhalde 20’nin üstünde devlet ve hükümet lideriyle görüşmeler yaparak prensipli duruşumuzu, bu krizde aldığımız konumu muhataplarıyla paylaştı. Bütün muhatapların bir an önce sorunun masada çözülmesi için ilgili taraflara telkinde bulunmalarını sağlayacak bir diplomasi yürüttü, yürütüyoruz.”
Birebir halde Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ve Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın bu görüşmeleri muhataplarıyla sürdürdüklerini anımsatan Kurtulmuş, “Antalya’daki Diplomasi Forumu’nda Ukrayna ve Rusya Dışişleri Bakanlarının Sayın Çavuşoğlu ile bir arada üçlü bir toplantı yapacak olmasını, dünyayı kısmen de olsa rahatlatacak yeni bir barış umudunun yeşermesine vesile olacak bir adım olarak görüyoruz.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, bu süreç içinde diğer ülkelerin devlet ve hükümet liderleriyle da görüşmeler yaptığına işaret eden Kurtulmuş, “Herkesle konuşabilen, herkese bu sorunun müzakereyle çözülmesi noktasında telkin ve tavsiyelerde bulunan bir bölge gücü olarak, dünyada kelamı prestijli bir biçimde karşılık bulan bir ülke olarak Türkiye‘nin konumu değerlidir ve bu durumumuzu sürdürmeye çaba ediyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Dünyanın gözü Antalya’daki üçlü zirvede”
Dünyanın gözünün Antalya’daki üçlü dorukta olacağını lisana getiren Kurtulmuş, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bir toplantı ile savaşın sona ermesi tahminen sağlanmayacak lakin şu anda fiilen alanda savaşan tarafların Türkiye‘de, Antalya’mızda Türk Dışişleri Bakanının da içinde bulunduğu üçlü bir toplantıda bir barış perspektifini konuşuyor olması bile tek başına pahalıdır. Bunun güzel bir başlangıç olmasını temenni ediyoruz.
Şimdiden 2 milyonu aşkın bir mülteci sorunu oluştu. Ayrıyeten yakılan, yıkılan kentler, konutlarından koparılmış olan beşerler, parçalanmış binlerce aileden bahsediliyor. Bu daha büyük bir insani drama dönmeden ateşkesin temin edilmesi, kentlerin tarumar edilmesinin önüne geçilmesi, savaşın da nitekim onurlu bir barışla, herkesin kabul edebileceği bir barış çizgisinde sonlandırılması Türkiye olarak beklentimizdir. İnşallah Antalya’daki üçlü tepe de bu noktada birinci adım olacaktır.”
“20 binin üzerinde Ukraynalı Türkiye’ye geldi”
Ukrayna’dan Avrupa’ya yanlışsız bir göçün yaşandığının hatırlatılması ve “Ukrayna’dan Türkiye’ye de bir göç beklentisi var mı?” sorusu üzerine Kurtulmuş, “Şu anda Polonya, Moldova, Romanya üzerinden Avrupa’ya çıkışlar oluyor. 20 binin üzerinde Ukraynalı Türkiye’ye gelmiş durumda. Muhtemelen bir ölçü daha gelebilir. Lakin kitlesel olarak Ukrayna’dan çıkacak olan ailelerin, sivillerin Polonya üzerinden ve başka komşu ülkeler üzerinden Avrupa’ya geçeceği görünüyor.” açıklamasını yaptı.
“Türkiye’nin sivil toplum kuruluşları hudutta insani yardımlar için seferber olmuş vaziyette”
Türkiye’nin diplomasi alanında kıymetli bir pozisyon icra ederken birebir vakitte insani yardımlar konusunda bütün dünyaya örnek olacak bir çalışmanın içerisinde olduğunu belirten Kurtulmuş, şunları kaydetti:
“Şu anda biz konuşurken Türkiye’nin sivil toplum kuruluşları, neredeyse bombaların altında, son derece sıkıntı kaideler içerisinde insanlara temel besin hususlarını ulaştırabilmek, temel sıhhat hizmetlerini ulaştırabilmek için seferber olmuş vaziyettedir. Hudutta tekrar AFAD’ın, Kızılay’ın, UMKE’nin ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının faaliyet gösterdiği son derece pahalı bir insani eforun içerisindedir Türkiye. Bunu bütün dünya görüyor ve bu bizim insanlığa karşı da bir görevimizdir.”
Tahminen on yıllar boyunca dünya sistemindeki bu mevcut dengesizlik durumunun verdiği çok sayıda çelişkinin, çatışmanın, uğraşın, hatta fiili savaşların olabileceği bir periyoda girildiğini söz eden Kurtulmuş, şöyle devam etti:
“Aslında bu 2. Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan dünya sisteminin çökmüş olduğunu gösteren bir tablodur. Şu anda dünyada 4 farklı güç merkezi ve başka öteki ögeler, Rusya, AB, ABD ve Çin her alanda, dünyanın çabucak hemen her yerinde büyük bir çaba içindedir. Bu çabanın sonuçlarından birini de biz Ukrayna kriziyle birlikte görmüş oluyoruz. Bizi ilgilendiren tarafı ise bu aslında dünya sistemindeki bir dengesizliğin sözüdür. Malum, dünyada global bir barıştan bahsetmek için bir istikrarın var olması lazım. 1990’da SSCB’nin çözülmesiyle gelen periyot de, ABD’nin tek başına yönettiği devir de geride kaldı. Afganistan’dan son kalkan uçak aslında yalnızca orada Taliban’ın iş başına geldiğini ilan etmedi. Amerikan emperyalizminin de sonunun geldiğini ilan etti.”
“Türkiye bu coğrafyada güçlü bir ülke olarak ayakta durmak zorunda”
Yeni bir dünya tertibinin kurulmasına muhtaçlık olduğunu vurgulayan Kurtulmuş, Karadeniz, Balkanlar, Kafkaslar, Doğu Akdeniz, Orta Doğu, Kuzey Afrika üzere coğrafyalarda önümüzdeki devirde daima bir rekabet bağlantısının, bir çatışmanın olacağının görüldüğünü lisana getirdi. Türkiye’nin bu coğrafyada yine güçlü, büyük bir ülke olarak ayakta durmak zorunda olduğunu kaydeden Kurtulmuş, “30 yıl önce konuşuyorduk, dünya önümüzdeki periyotta 3 alanda rekabetin merkezi olacak. Su, güç ve besin krizlerinden bahsediyorduk. Artık buna son 10-15 yılda siber güvenlik alanını da koymamız lazım. Önümüzdeki periyotta bu 4 alanda büyük bir uğraşın, çok sert bir rekabetin olacağı… Bunun sonucu olarak Avrupa’yı kasıp kavuran bir doğal gaz sorunu karşımıza çıkıyor.” değerlendirmesini yaptı.
Türkiye’nin istikrarlı, akıllı, açık, prensipli bir dış siyaset izlemek zorunda olduğunu vurgulayan Kurtulmuş, savunma sanayindeki gücünden ekonomik gücüne kadar, içeride güçlü bir demokratik yapıya sahip olmaktan devlet millet kaynaşmasına kadar bu coğrafyada güçlü bir halde ayakta durmaktan öteki bir talihi olmadığını söyledi. Kurtulmuş, “Allah’a çok şükür Türkiye kıymetli bir ivme yakalamıştır. İnşallah bu krizin de bir an önce barış yoluyla çözümlenmesinde Türkiye’nin oynayacağı rol, bu bölge içinde Türkiye’nin değerini katbekat artıracak bir gelişme olacaktır.”
“Sosyal medya kirli kullanımdan arındırılmalı”
Dezenformasyonla Çaba Yasası hazırlıklarının ne evrede olduğuna yönelik bir soru üzerine Kurtulmuş, toplumsal medyanın aslında niteliği prestijiyle son derece yararlı olduğunu, insanlığın faydasına kullanıldığında ise bedelli sonuçlar doğurduğunu aktardı.
“Ama maalesef berbat kullanıldığında harikulâde tahribat oluşturabiliyor.” diyen Numan Kurtulmuş, şöyle devam etti:
“Bunlardan bir tanesi, ferdi olarak insanların hakkını, hukukunu, onurunu, gururunu zedeleyecek birtakım manipülasyonların, prestij suikastlarının yapılmasıdır. Bir oburu, dezenformasyonlar üzerinden toplumsal infiallerin ortaya çıkarılmasına neden olabilmektir. Toplumsal medyanın bu manada, nitekim kirli kullanımdan arındırılması gerekiyor. Bunun da yalnızca bir tek partinin değil, bütün Türkiye’nin, siyasi partilerin ortak bir sorumluluğu olduğunu düşünüyoruz. Dezenformasyon ve prestij suikastı başta olmak üzere toplumsal medyanın makus kullanımını önleyecek önlemlerin, yasal seviyede alınması Türkiye koşullarında da zaruridir.”
“Bir de masada görülmeyen HDP var”
6 muhalefet partisinin kamuoyuna açıkladığı Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem çalışması hakkındaki değerlendirmesi de sorulan Kurtulmuş, “6 parti demek yanlış olur, 6 artı 1 demek lazım. Bir de masada görülmeyen, ruhu ve gölgesi masanın üstünde olan HDP var.” değerlendirmesini yaptı.
CHP ve ÂLÂ Parti’nin değişik münasebetlerle HDP ile bir ortada görünüp öbür taraftan kendi tabanlarını küstürmemek için özel efor gösterdiğini belirten Kurtulmuş, şöyle devam etti:
“Ancak orada toplanan 6 parti de biliyor ki şayet HDP’nin oylarını yanına çekemezse, rastgele bir biçimde 2023’teki Cumhurbaşkanlığı yarışının ortağı dahi olmaları, o yarışın yarışanlarından birisi dahi olmaları mümkün değildir. Hasebiyle HDP oylarına gereksinimi var lakin HDP’yi görünmez bir halde kullanmak üzere de bir siyasi gerekleri var. Münasebetiyle masanın en baştaki zorluğu budur. Alışılmış bir diğer zorluk da şu, Türkiye ile ilgili temel sorunlarda hangi bahislerde, ne cins ortak fikirleri olduğunu şimdi bilmiyoruz.
Kamuoyu, 6 artı 1 ittifakını ya da 28 Şubat ittifakını ‘Tayyip Erdoğan tersliği ve AK Parti karşıtlığı’ üzerinden tanıyor. Aykırı olmak siyaseten bir duruştur ancak bir varoluş değildir. Beşerler sizin varoluşunuzu görebilmek için fikirlerinizi görmek ister, siyasi olarak sunduğunuz teklifleri görmek ister, Türkiye’nin geleceğine ait perspektiflerinizi görmek ister. Hasebiyle her ne kadar 6 artı 1 bir masanın etrafında toplanmış olsa da 28 Şubat ittifakı olarak ortaya çıksalar da Türkiye’nin geleceğine ait ne söyledikleri şimdi belirli değildir. Şu anda söyleyebildikleri tek şey güçlendirilmiş parlamenter sistemdir.”
“Madem o denli adayınızı şimdiden ortaya koyun”
Bir siyasi parti ve siyasi partiler kümesinin parlamenter sisteme geçişi teklif edebileceğini belirten Kurtulmuş, demokrasinin sahibinin de hakeminin de yalnızca millet olduğunu vurguladı.
Kurtulmuş, “Şu anda güya Türkiye’de bir Cumhurbaşkanlığı sistemi yokmuş üzere, bu sistem milletin oylarıyla kabul edilip yasalaşmamış üzere yani yasal ve Anayasal bir tertip değilmiş üzere konuşmanın evvel millet iradesine saygısızlık olduğunu söylemek isterim. Gidersiniz parlamentoda çoğunluğunuz olur, millete teklif edersiniz, referanduma masraf, millet de ‘bu sistemi ben bu türlü değil de şöyle istiyorum’ derse baş göz üstüne. Lakin milletin şu andaki kararına herkesin hürmet duyması lazım.” diye konuştu.
6 partinin başkanlarına yahut sözcülerine, “Bu sistemin teferruatı hakkında konuşun” dense çok kolay ve ortak cümlelerle konuşamayacaklarını belirten Kurtulmuş, “Kaldı ki kimin cumhurbaşkanı adayı olabileceği ve hangi programlarla bundan sonra Türkiye’yi yönetmeye talip oldukları üzere temel bahislerde da boşluklar vardır.” dedi.
Kurtulmuş, milletin, muhalefetin itirazlarını dinlerken hangi adayın olacağını ve hangi programın uygulanacağını da görmek isteyeceğini söyledi.
6 muhalefet başkanının bir ortaya gelmesinin koalisyon devirlerini hatırlattığının da altını çizen Kurtulmuş, “Zaten toplantının dizaynı, toplantıdaki protokol düzenlemeleri vesaire bunların hepsi de bir koalisyon mantığıyla hareket edildiğini gösteriyor. Halbuki şu anda Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi var. Evvel kimi aday gösterip Tayyip Erdoğan karşısında rekabet edebileceklerini ortaya koymaları lazım. Bunu söyleyince de diyorlar ki ‘siz seçimi getirin çabucak adayı sonraki gün belirleriz.’ Madem o denli adayınızı şimdiden ortaya koyun.” değerlendirmesini yaptı.
