Sık sık da, en ağır ve en şiddetli çatışmalardan sonra bile, tarafların düşmanlıkları vakit içerisinde bir ölçüde yumuşayarak eski haline yaklaşır.
Baht yaver giderse, şu anda Rusya ile Ukrayna ortasında bu sürecin başlangıcını görüyor olabiliriz.
Öfke ve acı bilhassa de Ukrayna tarafında onlarca yıl sürebilir. Ancak iki taraf da barış istiyor, barışa muhtaçlıkları da var.
Ukrayna, kentleri ve kasabaları müthiş bir hücum altında olduğu için barış istiyor. Ukrayna Devlet Lideri Volodomir Zelenskiy’e nazaran ise Rusya imdiden Çeçenistan’daki iki kanlı savaştan daha fazla asker ve teçhizat kaybetti. Lakin bunu doğrulamak imkansız.
Hiç kimsenin kendi sonunu getirecek bir barış mutabakatını istekli olarak imzalamayacağı da bir gerçek.
Getty Images Gazeteci Marina Ovsyannikova’nın “Savaşa Hayır” ve “Size söylenen her şey propaganda” yazılı dövizle ekranda göründüğü an Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in yenilmiş görünmemesi ve bunun yollarını bulması gerekiyor.
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy kayda kıymet diplomatik marifet gösterdi ve Rusya’yı ülkesinden çıkarmak için, kendisi ve halkı açısından nelerin kabul edilebilir olduğunu açıklıkla söz ediyor.
Zelenskiy için her şeyden kıymetli olan, Ukrayna’nın bu müthiş tecrübeden, Putin’in başta hedeflediği üzere Rusya’nın bir eyaleti olarak değil, birlik ve bütünlük içinde bağımsız bir ülke olarak çıkabilmesi.
Putin açısından ise en değerli şey bir zafer elde etmiş üzere görünmek. İdaredeki herkesin, bu gereksiz işgal yüzünden Rusya’nın kötü halde kayba uğradığının farkında olması değerli değil. Rusların muhtemelen yaklaşık yüzde 20’si olan bitenin farkında. Bu kesim Putin’in, kendi hayallerinin peşinde kumar oynadığını ve kaybettiğini görüyor.
- Rus askeri konvoyu Kiev yakınlarında konuşlandı
- Hollanda Ukrayna’ya verdiği silahları kamuoyuna açıklamayacak
- Rusya’da protestolar sansüre takılmamak için emoji ile haber veriliyor
Putin’in gayesi bunun dışında kalan ve devlet televizyonlarında söylenen her şeye -cesur gazeteci Marina Ovsyannikova’nın ekranda insanlara, kendilerine söylenen her şeyin propaganda olduğunu söyleyen dövizle yaptığı protesto üzere ender istisnalara rağmen- inanan çoğunluğun dayanağını kazanmak olacak.
O vakit Putin’in, Rusya’da halkın birçok nezdinde, savaşta zafer kazanmış görünmesi için ne olması gerekiyor?
Öncelikle Ukrayna’da, ülkenin yakın vakitte NATO’ya katılma niyeti olmadığı konusunda tahminen de anayasaya da geçecek bir garanti verilmesi lazım.
Getty Images 1939’daki Sovyetler Birliği işgali sırasında Fin askerleri Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy, NATO’yu kendisini yalnız bırakmakla suçladı. NATO bu türlü davranıyorsa, ittifaka katılmaya değip değmediğini sorguladı.
Zeki ve usta siyasi konumlar ortasında en yeterlisi bu görünüyor. NATO suçlanacak, ki bu NATO’nun basitçe kaldırabileceği bir şey ve Ukrayna istediği üzere hareket etme özgürlüğüne kavuşacak.
Ama burası işin en kolay kısmı. Zelenskiy, Ukrayna’nın bir an evvel Avrupa Birliği üye olmasını hedefliyor. Rusya buna da, Ukrayna’nın NATO üyeliği tartışmasında olduğu üzere, çabucak hemen birebir ölçüde karşı çıkıyor. Lakin onun da aşılmasının yolları var. Ukrayna açısından kabullenilmesi en sıkıntı şey, Rusya’nın, daha evvel hudutların korunması için varılmış bir memleketler arası muahedeyi hiçe sayarak bir kısım Ukrayna toprağına el koyması.
Ukrayna, 2014 yılında Kırım’ı kaybetmiş olduğunu resmen kabul etmek zorunda kalabilir. Ve Rusya açıkça Ukrayna’nın doğusunda aslında fiilen büyük ölçüde kendi kontrolünde olan bölgeleri ve tahminen de daha fazlasını elinde tutmak istiyor.
Getty Images Zelenskiy NATO konusunda hayal kırıklığına uğradığını açıkça tabir etti 1939 yılında Joseph Stalin bir vakitler Rusya İmparatorluğu’nun kesimi olan Finlandiya’yı işgal etti. Tıpkı 2022’de Putin’in Ukrayna’yı işgal ederken düşündüğü üzere, askerlerinin süratle ilerleyeceğini sanıyordu. Generalleri muhtemelen, dehşetlerinden onu desteklemişlerdi. Fakat işler o denli olmadı.
1940 kışında savaş uzadıkça uzadı ve Sovyet ordusu zafer kazanamazken, Finlandiya büyük bir güce direnmenin haklı gururunu yaşadı.
Tabi Finlandiya toprak kaybetti. Zira Stalin ve Putin üzere otokratlar bu cins durumlarda zafer kazanmış üzere görünmek zorundadır. Lakin Finlandiya, en kıymetli ve en kalıcı şeyi elde etmeyi başardı: Savaştan kendi bahtını tayin hakkını özgürce kullanan tam bağımsız bir ülke olarak çıktı.
Bugüne dönersek, Rusya’nın birçok saldırısını püskürten, Putin’in güçlerini etkisiz ve zayıf gösteren Ukrayna da bunu başarabilir. Rus ordusu Ukrayna’da başşehir Kiev’i ve ülke topraklarının çok daha fazlasını ele geçirmediği sürece, Ukrayna ulusal bir yapılanma olarak ayakta kalabilir. Tıpkı 1940’ta Finlandiya’nın yapabildiği üzere.
Ukrayna’nın Kırım’ı ve doğudaki topraklarını kaybetmiş olması acı verici, yasa dışı ve adaletsiz olabilir. Ancak Vladimir Putin’in daha fazlasını alabilmek için, şu ana kadarkinden çok daha farklı seviyede daha fazla güç kullanması gerekecektir. Savaşın üçüncü haftasında duruma bakıldığında, bu savaşın gerçek galibinin kim olduğu konusunda kimse önemli bir kuşku içinde olamaz.