Kadıköy’de, yeşil kent yatırım finansmanı, iklim krizi ile gayret, döngüsel hayat ve memleketler arası teşebbüs hususlarının ele alındığı ‘Kadıköy Memleketler arası Sürdürülebilir Kentler Zirvesi’ gerçekleştirildi. Tepe sonrasında açıklanan sonuç bildirgesinde, Türkiye’deki bütün belediyeler ICLEI ile işbirliğine davet edilirken, “ICLEI, yerel ve bölgesel idareleri güçlendirmeye, yetkinleştirmeye, ilişkilendirmeye ve sürece dahil etmeye kararlıdır. Türkiye’deki belediyeleri ICLEI teşebbüslerine ve ağlarına faal olarak katılmaya teşvik ediyoruz” denildi. Kadıköy Belediye Öbürnı Şerdil Dara Odabaşı da “Krizlerle hakikaten uğraş edeceksek, mahallî idarelerin önündeki yapısal pürüzleri aşmak şart” dedi.
Kadıköy Belediyesi ve Milletlerarası Sürdürülebilir Kentler Birliği (ICLEI) tarafından organize edilen ‘Kadıköy Milletlerarası Sürdürülebilir Kentler Zirvesi’ düzenlendi. Tepe kapsamında yeşil kent yatırım finansmanı, iklim krizi ile çaba, döngüsel hayat ve milletlerarası teşebbüs mevzuları ele alındı.
İmamoğlu: Önemli risk devrindeyiz
İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu tepede yaptığı konuşmada, “İklime bağlı olarak önemli risk devrinde bulunuyoruz. Önlemli davranmazsak hakikaten dünyanın geleceği çok büyük problemde. Bilhassa bilim insanları, dünyadaki sıcaklık artışlarını 1,5-2 derece ile sınırlandırmadığımız takdirde çok büyük felaketlerin kapıda beklediğini bizimle paylaşıyor. Bugün yapılan bilimsel araştırmalarda, dünyanın çok riskli kısma dayandığını ve bir alarm düzeyine ulaştığını söz ediyorlar. Global ısınma 2 dereceyi aştığı takdirde geri dönülmesi mümkün olmayan bir sürecin başlayacağının da altını çiziyorlar. İstanbul’da yapılan düzgün bir atılımın Mannheim’e, Mannheim’de yapılan uygun bir projenin İstanbul’a yarar vereceğini düşünerek global boyuttaki soruna daima birlikte bakabilme marifetini gösterebilme mecburiyetindeyiz” fikrini lisana getirdi.
Tunç Soyer’den döngüsel kültür mesajı
Kadıköy Milletlerarası Sürdürülebilir Kentler Zirve’sinin çağrıcılarından da olan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer toplantıda, “döngüsel kültür” vurgusu yaparak, “Doğayla ahenk. Birbirimizle ahenk. Geçmişle ahenk. Ve son olarak, değişimle ahenk. Döngüsel kültür bu dört ayak üzerinde yükseliyor. Biz tabiatla aramızdaki adaleti yok etmiş durumdayız. Krizler, savaşlar, felaketler bu yüzden giderek tırmanıyor. Evvel tabiat ile olan adaleti sağlamak zorundayız. Tabiatla ahengi ve tabiatla adaleti yakalamamız lazım. Bunun da en kolay yolu kültür. Kültür yalnızca sanat, edebiyat, şiir değildir. Hayatın var olması için gereken şartların oluştuğu yerdir. Bu taban aslında bizim kaldıracımız. Dünyayı tabiatla uyumlu ve iklim kriziyle başa çıkabilir hale getirmek için yapmamız gereken şey kültürü kullanmak” diye konuştu.
“Krize kriz üzere davranmalıyız”
Zirve’nin mesken sahibi olan Kadıköy Belediye Lideri Şerdil Dara Odabaşı ise yeşil kent finansmanı ve bürokratik mahzurlara vurgu yaparak, “Krize kriz üzere davranmalıyız. Kentlerin krizleri tek tek ele alma lüksü yok. İklim krizi üzere dönüşü olmayacak bir noktaya gelmeden evvel tedbirler hayata geçirilmelidir. Bu istikamette atılacak adımlarda sorumluluk mahallî idarelerde değil. Kentlerin kendine has muhtaçlıklarını gözeterek üst politikayı belirleyecek merkezi idarelere de çok iş düşüyor. Krizlerle nitekim çaba edeceksek, lokal idarelerin önündeki yapısal pürüzleri aşmak koşul. Hükümetin yakın vakitte imza attığı Paris Muahedesi’nden sonra yapılan Konya’daki şurada beklentimiz yüksekti. Lakin beklediğimiz sonuçların çıkmaması bizi hayal kırıklığına uğrattı” sözlerini kullandı.
Memleketler arası finans kuruluşlarına da seslenen Odabaşı, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Biz Türkiye’deki belediyeler olarak mevzuattan ötürü çıkacak olan her türlü siyasi riski almaya hazırız. Zira hususumuz geleceğimiz ve bu geleceği kaybedersek ne yazık ki yaşayacak bir gezegenimiz olmayacak. Biz siyasi ve hukuksal Türkiye’deki mevzuattan dolayı risk almaya hazırız. Finans kuruluşları da bu riski almaya hazır mı? İklim krizi üzere geri dönüşü olamayacak bir noktaya gelmeden evvel tedbirleri acil olarak hayata geçirmeliyiz. Herkes âlâ niyetle bir şey söylemeye çalışıyor. Kararlı mıyız? Siz de geleceği finanse etmek için, yönettiğimiz kentlerin geleceğini kurtarmak için, dünyamızı kurtarmak için bu risklerde bizim yanımızda mısınız? Kararlı mısınız yoksa yapıyormuşuz üzere mi yapmaya devam edeceğiz?”
Memleketler arası Kadıköy Sürdürülebilir Kentler Tepesi sonrası “Krizler çağında sürdürülebilir bir Kentsel Dünya için köprüler kurmak” sloganıyla birlikte “ICLEI Kadıköy Bildirgesi 2022” açıklandı.
Kadıköy Kozyatağı Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen programa, İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, Adana Büyükşehir Belediye Lideri Zeydan Karalar, Edirne Belediye Lideri Recep Gürkan, Çankaya Belediye Lideri Alper Taşdelen, İzmit Belediye Lideri Fatma Hürriyet, Burdur Belediye Başkanı Ali Orkun Ercengiz, Denizli’nin Bozkurt İlçesi Belediye Lideri Birsen Çelik, CHP İstanbul Vilayet Lideri Canan Kaftancıoğlu, Kadıköy Belediye Lideri Şerdil Dara Odabaşı, Kartal Belediye Lideri Gökhan Yüksel ve Uluslararası Sürdürülebilir Kentler Birliği (ICLEI) temsilcileri katıldı. ICLEI Avrupa Bölge Yöneticisi Wolfgang Teubner, ICLEI Dünya Sekretaryası Global Savunuculuk Yöneticisi Yunus Arıkan, Mannheim Belediye Lideri Peter Kurz toplantıda yer alırken, ICLEI Birinci Lider Yardımcısı ve İsveç Malmö Belediye Lideri Katrin Jammeh, ICLEI Lider Yardımcısı ve Finlandiya Turku Belediye Lideri Minna Arve de çevrim içi olarak katıldı.
Yeşil kent yatırım finansmanı, iklim krizi ile uğraşta memleketler arası teşebbüsler, döngüsel ömür bahislerinin ele alındığı Sürdürülebilir Kentler Zirvesi’nde global ve ulusal aktörler bir ortaya geldi. Zirve’ye, EBRD Türkiye Başkan Vekili Şule Kılıç, Avrupa Yatırım Bankası (EIB) Türkiye Temsilciliği Lideri Umberto Del Panta, AFD Türkiye Direktörü Tanguy Denieul , Dünya Belediyeler Birliği (UCLG) Kültür Komitesi Koordinatörü Jordi Pascual ile birlikte UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, yazar Buket Uzuner, İKSV Genel Müdürü Görgün Taner, Boğaziçi Üniversitesi Etraf Bilimleri Enstitüsü’nden Dr. İrem Daloğlu Çetinkaya, WRI Türkiye Kentsel Hareketlilik Yöneticisi Merve Akı vw UNDP İstanbul Bölge Ofisi Yöneticisi Gerd Trogemann da konuşmacı olarak katıldı.
İstanbul Kadıköy’de Sürdürülebilir Kentler Tepesi’nde bir ortaya gelen belediye liderlerinin onayladıkları 5 unsurluk bildiride şu hususlar yer aldı:
Bildirgenin birinci unsurunda mahallî idarelerin demokrasi, barış, toplumsal adalet, sıhhat, refah ve sürdürülebilirlik için kritik kıymete sahip olduğu vurgulandı. İnsanlığın hayati zorluklarla karşı karşıya olduğu söz edilen bildirgede, “ İklim acil durumu kırılma noktalarına ulaştı, COVID-19 salgını toplumsal ve ekonomik eşitsizlikleri derinleştirdi. Demokratik kurumlar ve unsurların zayıf düştüğü süreçlere şahit oluyoruz. Savaşlar ve askeri çatışmalar Rusya’nın son Ukrayna işgali ile yeni doruklara ulaşmakta. Ne yazık ki, global çok taraflı yönetişim bu hayati zorlukların hiçbirine gereğince cevap vermemekte. Global nüfusun çoğunluğunun kentlerde yaşadığı dikkate alındığında, her seviyede idareler ortasında işbirliğini içeren “çok katmanlı eylem” vizyonunun bir umut ışığı olarak hizmet edebilmesi için, mahallî ve bölgesel idareleri güçlendirmeye, yetkinleştirmeye, ilişkilendirmeye ve sürece dahil etmeye kararlıyız” denildi
ICLEI Kadıköy Bildirgesi 2022 bildirgesinde, “Mart 2024’e kadar, ICLEI’ye üye olan Türkiye’deki belediyelerin sayısında büyük bir artış kaydedilmesini umuyoruz. Ayrıyeten belediyeleri ICLEI teşebbüslerine ve ağlarına faal olarak katılmaya teşvik ediyoruz” denildi. İklim alanında GreenClimateCities, tabiat alanında CitiesWithNature, döngüsel iktisat alanında ICLEI Circulars, besin alanında CityFoodNetwork, sürdürülebilir hareketlilik alanında Ecomobility Alliance, etraf dostu satın alma alanında Procura+, iklim hareketlerinin finansmanı alanında Transformative Actions Programme, güç alanında 100% Renewables, sürdürülebilir kalkınma maksatları alanında SDGsInCitiesChallenge hatırlatması yapıldı. Ayrıyeten, Türkiye´den dünya kamuoyuna sunulan “Döngüsel Kültür” kavramının da global olarak geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması gerektiği belirtildi.
“Hiçbir belediye lideri zorluklarla tek başına yüzleşemez”
“Hiçbir kent, belediye lideri yahut ülke, global zorluklarla tek başına yüzleşemez” sözlerinin yer aldığı bildirgenin üçüncü unsurunda, ICLEI’nin ağları ve iştirakleri aracılığıyla Türkiye’deki belediyelerin Avrupa ve global ölçekteki teşebbüslere daha kolay katılabileceği hatırlatıldı ve şöyle devam edildi: “Avrupa ölçeğinde öncelikli teşebbüsler ortasında Belediye Liderleri İklim Kontratı, Avrupa Yeşil Kent Muahedesi, Avrupa Döngüsel Kentler Bildirgesi, Avrupa Lokal Yeşil Mutabakatları yer almaktadır. Birleşmiş Milletler ölçeğindeki öncelikli teşebbüsler ise Paris İklim Anlaşması´nın 2050 prestiji ile sıfır net karbon ve dirençli kentler maksatlarına yönelik olarak BM İklim Değişikliği Sekretaryası öncülüğünde yürütülen Race-To-Zero ve Race-To-Resilience kampanyaları, afetlere karşı dirençli kentleri öngören Making Cities Resilient 2030 kampanyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Lokal İstekli İzleme süreçleri yer almaktadır.”
Belediyeler iş birliğine davet edildi
Bildiride, Türkiye’nin kültürel, tarihi, toplumsal ve jeopolitik ilişkilerinin çok çeşitli paydaşlık potansiyelleri taşıması bakımından değerli olduğu vurgulandı. Bildirinin dördüncü hususunda, Avrupa, Akdeniz, Karadeniz, Balkanlar, Orta Doğu ve Batı Asya’daki başka kent ve bölgelerin global sürdürülebilirlik eforlarına faal iştirakini artırmak için Türkiye’deki belediyelere ICLEI ile işbirliği yapma daveti yapıldı.
Bildirgenin son hususunda ise, 2022 ve sonrasında düzenlenecek olan milletlerarası görüşmelere faal iştirak yer alıyor. “ICLEI sahip olduğu geniş ağ sayesinde, belediyelerin global maksatlara yönelik milletlerarası görüşmelere daha etkin katılarak bilgilenmelerine ve tecrübelerini faal bir biçimde paylaşmalarına aracı olabilir” tabirlerine yer verilen bildirgede, “BM Genel Sekreteri tarafından yürütülen Ortak Gündemimiz süreci ve Kentlerin Geleceği Vazife Gücü çalışmaları, Fildişi Kıyısı, Çin ve Mısır’da düzenlenecek İklim-Biyoçeşitlilik-Çölleşme Taraflar Konferansları, Polonya’daki 11. Dünya Kent Forumu bunların başında yer almaktadır” denildi. 2024 yılında Türkiye’de düzenlenecek Biyoçeşitlilik 16. Taraflar Konferansı’na özel olarak hazırlanacağını söyleyen ICLEI, Türkiye’deki belediyeleri 11-13 Mayıs 2022 tarihlerinde Malmö’de yapılacak ICLEI Dünya Kongresi’ne, etkin olarak katılmaya davet etti.