Çin ve Hong Kong, koronavirüs pandemisinde Omicron varyantının yayılmasıyla birlikte bir sefer daha tepeyi gördü.
Dünyanın büyük bir kısmına nazaran çok sert bir kısıtlama siyaseti izleyen Çin, dünya “Covid’le yaşama” siyasetine geçerken bu sisteme daha ne kadar devam edebilir?
Dengeyi tutturmak
Son iki yıldır Çin’in Covid’in yayılmasını engellemek için uyguladığı sert tedbirler, sokağa çıkma yasakları ve agresif yasaklar karşılığını vermiş üzere duruyor.
2020’de dünyanın geri kalanında çok sayıda hadise ve vefat görülürken Çin Devlet Lideri Şi Cinping, sert tedbirlerin sonuç verdiğini ve ülkesinin virüsle uğraşta başarılı olduğunu açıkladı.
Hem Çin anakarasında hem de Hong Kong’da sert tedbirler, “Sıfır Covid” siyaseti için uygulandı.
Lakin sonra işler değişmeye başladı.
Sıfı Covid, yani Covid-19 bulaşmış hiçbir insanın kalmamasına yönelik siyaset, birinci olarak Delta varyantının ortaya çıkmasıyla ziyan görmeye başladı. 2021’de ülke kısıtlamaları hafifletmişken, daha süratli yayılan Delta varyantına karşı yine sert tedbirler aldı.
Artık Omicron varyantıyla birlikte, o periyot başlarda oluşan soru işaretleri tekrar ortaya çıktı.
Çin anakarasında her gün binlerce yeni hadise bildiriliyor. O denli ki kuzeydoğusundaki Jilin bölgesinde milyonlarca insan tekrar sokağa çıkma kısıtlamalarıyla karşı karşıya. Bu, salgının ortaya çıktığı Wuhan’dan sonra Çin’in birinci sefer bir eyaleti büsbütün kapattığı ikinci örnek.
Uzunca bir müddet neredeyse Covid-19 olayı görülmeyen Hong Kong’da da her gün 30 bin hadise ve 200’ün üzerinde vefat görülüyor.
Hastanelere virüslü bireylerin ağır olarak başvurduğu ve kimilerinin ağır bakıma muhtaçlığı olduğu haberleri de veriliyor.
Bu durum son iki yıldır Hong Kong’da hiç görülmemişti.
Çin hükümeti resmi olarak Sıfır Covid siyasetinden vazgeçmiş değil. Lakin virüsle baş etmenin en âlâ usulünün bu olmayabileceğine inandığı konusunda kimi işaretler veriyor.
Bu hafta başında Çin Ulusal Sıhhat Komitesi, merkezi bölgelerde hafif hadiselerin hastanelere alınmak yerine konutta karantinaya girebileceğini açıkladı. Hastaların karantinasına son verilmesi için de koşullar hafifletildi.
BBC’ye konunşan Hong Kong Ünviersitesi’nden Prof. Jin Dong-yan, daha evvel ülkede asemptomatik olayların bile hastaneye kaldırıldığını söylüyor:
“Şimdi bölgesel olarak karantinaya alma teklifi, aslında hastanede bakıma muhtaçlığı olmayan çok sayıda insan olduğu gerçeğini kabul ettiklerini gösteriyor.”
Bu bakış açısı değişimi, yavaş yavaş da olsa her yerde görülebiliyor.
Geçen yıl, salgın hastalıklar konusunda Çin hükümetine danışmanlık veren epidemiyolog Zhang Wenhong, “Çin’in bir noktada virüsle birlikte yaşamayı öğrenmesi gerektiğini” söyledi.
Bu kelamların üzerine çok sert tenkitler aldı; bazıları Çin’in pandemi siyasetini eleştiren Batı’yla işbirliği yaptığını, bazıları de “hain” olduğunu söyledi.
Lakin bu hafta paylaştığı bir toplumsal iletisinde “Çin şimdilik Sıfır Covid siyasetini uygulamak durumunda olabilir lakin daha sürdürülebilir bir siyasete geçiş yapmaktan da korkmamalı” sözlerini kullandı ve bu sefer birebir biçimde sert tenkitlerle karşılaşmadı. Hatta birçokları kendisine katıldığını yazdı.
Siyaset ve pandemi
Pekala Çin daha ne kadar dayanabilir?
Uzmanlar bu yılın sonuna kadar önemli bir siyaset değişimi beklemiyor. Bilhassa son periyotta Omicron’la birlikte artan olayların hastanelerde yeni bir yük oluşturması ihtimali, bu türlü bir değişim mümkünlüğünü zorlaştırıyor.
Bu türlü bir değişim, şu an Hong Kong’da olduğu üzere meyyit sayılarında da önemli bir artışa yol açabilir.
Ülke ya kısa periyotta çok sayıda olay ve vefat görecek ve uzun vadede Covid-19’la yaşamayı öğrenecek ya da bu siyasete devam edecek.
Uzmanlar, bilhassa Komünist Parti Kongresi öncesi Çin’in birinci seçeneği tercih edeceğini kestirim ediyor.
Çin Komünist Partisi’nin 20. parti kongresi, ülke için son on yılın en değerli siyasi olaylarından biri. Bu, kağıt üzerinde Şi Cinping’in misyondan ayrılacağı, iki devirlik devlet başkanlığının sonunun geleceği kongre olacak.
Lakin bu iki periyotluk kısıtlama, Şi Cinping’in bir defa daha çok güçlü biçimde seçileceği ve gücünü konsolide edeceğine yönelik inancın artmasıyla birlikte kaldırıldı.
Heritage isimli araştırma vakfından Michael Cunningham, ülkede parti kongresi vakitlerinde önemli siyaset değişiklikleri olmadığını söylüyor:
“Hükümet genelde parti kongresi yıllarında, sahip olduğu istikrarı müdafaa istikametinde tutum alıyor, sert kararlar almak yerine mümkün krizlerden kaçmak için bu yapılıyor. Zira yeni kararlar başarısız olursa, bu durum kongrede güçlerini kaybetmelerine yol açabilir.” said Mr Cunningham in a report.
