Ukrayna’nın güneybatısında ‘Karadeniz’in İncisi’ olarak anılan kıymetli liman kenti Odesa, Rus birliklerinin saldırısına hazırlanıyor.
Ülkenin üçüncü büyük metropolü olan kentin Rus birliklerinin bir sonraki gayesi olacağı düşünülüyor.
Rus deniz kuvvetleri, Ukrayna’nın Karadeniz ile irtibatını kesmek için Odesa hududunda bombardımana başladı.
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy, Rus birliklerin Odesa etrafındaki “kıyı bölgelerini bombaladığını” söyledi.
Odesa Belediye Lideri Gennadiy Trukhanov, Rus askerlerin kenti üç farklı cepheden çevreleyebileceğini tabir etti.
Turkhanov, Rus birliklerin birinci olarak işgal altındaki Mikolayiv bölgesinden Odesa’ya ilerleyeceğini söyledi.
Bunun akabinde Moldova’da ayrılıkçı kümelerin idaresindeki Transdinyester bölgesindeki askerlerin de kente yöneleceğini söz eden Turkhanov, bu durumda Odesa’nın ülkenin geri kalanından büsbütün kesileceğini ekledi.
Trukhanov, üçüncü akının ise denizden yapılacağına inanıyor: “Transdinyester tarafından saldırarak dikkatimizi dağıtıp sonrasında alışılmış ki denizden gelecekler.”
Ukrayna’nın güneybatı hududunda bulunan Transdinyester, dünyada Moldova’nın bir kesimi olarak kabul ediliyor lakin ülkenin geri kalanından farklı ve Moskova takviyeli bir hükümet tarafından yönetiliyor.
Odesa ne kadar kıymetli?
Odesa, Ukrayna’nın üçüncü büyük kenti ve ülke iktisadı için kritik bir pozisyonda.
BBC Dünya Servisi radyosuna konuşan ve evvelden deniz kuvvetleri kaptanı olan ve Ukrayna Savunma Bakanı Yardımcısı vazifesini yapan Andrey Ryzhenko, “Odesa’nın deniz başşehri olduğunu ve ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYİH) yüzde 20’sinden sorumlu olduğunu” söyledi.
Odessa limanında askerlerOlağan vakitlerde Ukrayna’nın mısır, tahıl ve mineral üzere kıymetli emtiaları Odesa ve yakınındaki Youjni ve Çornomorsk (eski ismiyle Illytchyivsk) limanlarından ihraç ediliyor.
İngiltere’de savunma ve güvenlik alanında çalışan fikir kuruluşu Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü’nde araştırma vazifelisi olan Dr. Sidharth Kaushal, “Ülkenin deniz ticaretinin neredeyse yüzde 70’i Odesa’ya bağlı” diye anlatıyor.
Odesa, birebir vakitte kıyıları ve 19. yüzyıldan kalma mimarisi ile değerli bir turist destinasyonu. Kente Rusya’dan çok sayıda turist geliyordu.
Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy, “Ruslar sık sık Odesa’ya gelirdi ve her vakit sıcaklık ve cömertlik ile karşılanırdı. Pekala artık ne oldu? Odesa’ya bomba atılıyor. Bu savaş cürmü sayılacak” dedi.
Rusya için neden kıymetli?
2014’ten beri Ukrayna’nın en büyük deniz üssü Odesa’da bulunuyor. Daha evvel Kırım’da konumlandırılan üs, Rusya’nın Kırım’ı ilhakından sonra taşındı.
Dr. Kaushal, liman kentinin Rusya Devlet Lideri Putin için değerli ve stratejik bir amaç olacağını söylüyor; Rusya’nın “Ukrayna iktisadını ve deniz ticaretini bir bakıma denetimi altına aldığı takdirde hükümete daha çok baskı uygulayabileceğini” belirtiyor.
Odesa tıpkı vakitte Rus İmparatorluğu için de değerli bir limandı ve bu yüzden Rusya’nın kültürü ve tarihinde sembolik bir kıymete sahip.
Rusça konuşanların sayısının daha ağır görüldüğü kent ile yakından ilgilenen Putin ise Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden birkaç gün evvel yaptığı bir açıklamada Odesa’da 2014’te gerçekleşen ve 48 Rusya yanlısı protestocunun Ukraynalı milliyetçi kümeler ile çatışması akabinde hayatını kaybettiği “korkunç trajediye” işaret etmişti.
Yıkılmaz kale
AFP haber ajansına nazaran Rusya’nın işgalinin başlangıcından bu yana 1 milyon nüfuslu Odesa’dan yaklaşık 100 bin kişi ayrıldı.
Büyük çoğunluğu bayan ve çocuklardan oluşan binlerce kişi Batı’ya hakikat ilerliyor, geride babalarını, erkek kardeşlerini ve eşlerini bırakıyor.
Fakat kalanlar kenti mümkün ataklara karşı korumak için çalışmalar sürdürüyor.
Odesa Belediye Lideri Trukhanov, liman kentinin “yıkılmaz bir kaleye dönüştürüldüğünü” söyledi.
Beşerler kentin savunma gücünü artırmak için deniz kıyılarından topladıkları kumu büyük çuvalların içine dolduruyor. Her gün yaklaşık 700 ton kum toplandığı iddia ediliyor.
Odesa’da yaşayan ve fotoğrafçı olan Victor Skrypnik, “Öldürmeyi bilmediğimiz için burada çalışıyoruz. Profesyonel asker değiliz fakat askerlerimize bu formda yardım edebiliriz” diyor.
Belediye Lideri Trukhanov, kenti üç taraftan da muhafazanın güç olacağını lakin elinden geleni yapacağını söylüyor:
“Odesa özgürlüğün sembolü ve dünya tarafından çok sevilen bir kent. Odesa’nın insanları ise barış insanları.”
- Ukrayna işgali: “Güzel Odessa”, Rus saldırısı beklentisi ile çehre değiştirdi
- Mariupol’ün öncesi ve sonrası: Fotoğraflar kentteki yıkımın boyutunu gösteriyor
- Rusya’nın Ukrayna’yı işgali: Fotoğraflarla yıkım tablosu