Meyve ve sebzeler vücudun düzgün çalışması için gereklidir, sağlıklı kalmak için mutlaka tüketilmelidirler. Meyve ve sebzelerin içerdiği besinler çok zengindir ve sağlıklı beslenmeye uygundur.
Rengine göre bir meyvenin veya sebzenin ne içerdiğini bilmek ve dolayısıyla belirli bir renkteki bir meyve veya sebzenin faydalarını öğrenmek oldukça kolaydır. Rengine bağlı olarak, gıdaların antioksidanlar veya lifler gibi maddeler açısından zengin olup olmadığını anlayabilirsiniz.
Besin maddelerinin içeriği doğal bileşimi veya yetiştirme koşulları nedeniyle bir meyve veya sebzeden diğerine farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak hepsi sağlıklı besin maddeleriyle doludur.
Tüm meyve ve sebzeler içinden vücudunuza göre bazılarının önceliği olacaktır. Örneğin hipertansiyon hastasıysanız potasyum yüklü meyve ve sebzeleri, şeker hastalığına yatkınsanız riskleri azaltabilecek antioksidanlar içeren beyaz meyve ve sebzeleri tercih edebilirsiniz.
BEYAZ VE GRİ: KANSER HÜCRELERİNİN DÜŞMANI
Muz, armut, Hindistan cevizi, ceviz, sarımsak, mantar, karnabahar, soğan, beyaz kuşkonmaz, şalgam ve yer elması gibi beyaz ve gri meyve ve sebzeler çok sayıda iyi besin içerir. Özellikle osteoporoz ve bazı kanserlerle mücadelede faydalı özellikleri vardır.
Beyaz meyve ve sebzelerdeki bileşiklerden biri, kanser hücreleriyle savaşmaya yardımcı bir madde olan allisindir. Beyaz sebzeler arasında bol miktarda allisin içeren sarımsaklar tercih edilebilir. Genel olarak beyaz sebze ve meyveler ayrıca tansiyonun dengelenmesinde birincil rolü olan potasyumla yüklüdür.
Çeşitli araştırmalara göre beyaz sebzelerin tüketimi felç riskini azaltır. Araştırmalar, beyaz ve gri meyve ve sebzelerin kalp ve damar hastalıkları risklerini azalttığını, ayrıca bu gıdaların belirli kanserlerin yanı sıra belirli kronik hastalıkların gelişimine karşı da savaşma ihtimalinin yüksek olduğunu göstermektedir.
Beyaz meyve ve sebzelerin içerdiği iyi besinler arasında C vitamini de vardır. C vitamininin metabolizmanın düzgün çalışması için gerekli olduğu ve özellikle mide kanseri riskini azaltma özelliğine sahip olduğu bilinmektedir. E vitamini, karotenoidler, fenolikler gibi diğer maddeler aynı sağlık yararlarını sağlayan maddelerdir.
KIRMIZI: ANTİOKSİDAN DEPOSU
domates, çilek, ahududu, kiraz, karpuz, greyfurt, nar, üzüm, kan portakalı, turp, kırmızı lahana, kırmızı pancar ve biber gibi kırmızı meyve ve sebzeler karotenoid ve likopen içerir. Bu maddelerin her ikisi de antioksidanlarla yüklüdür.
Likopen cildi korur, kalp ve damar sağlığını iyileştirir ve prostat kanserini önlemeye yardımcı olur. Bu meyve ve sebzeler aynı zamanda iyi bir potasyum, C vitamini ve daha az bilinen, ancak çok önemli olan polifenoller olarak da adlandırılan P vitamini kaynağıdır. Serbest radikallerin gelişimini önleyen kırmızı meyve ve sebzeler ayrıca kan dolaşımını iyileştirir.
Kırmızı meyve ve sebzeler su açısından zengin oldukları için kalorileri çok düşüktür. Kırmızı meyvelerin faydalarından yararlanmak için çok taze tüketilmesi gerekir. Ayrıca sebze ve meyveler herhangi bir pişirme yöntemi olmadan olduğu gibi yenilirse çok daha fazla fayda sağlar. Meyve suları, sebze suları, salatalar ve buharda pişmiş meyve ve sebzeleri tercih edin.
MOR VE MAVİ: HÜCRE YAŞLANMASINA KARŞI
Yaban mersini, incir, üzüm, frenk üzümü, ahududu, erik, süs lahanası, patlıcan, kuşkonmaz, arpacık soğanı, soğan ve şalgam gibi mor ve mavi sebze ve meyveler genellikle süper besin olarak adlandırılırlar.
İçerikleri çok zengindir ve özellikle yaşlanmaya karşı faydalıdır. Mor ve mavi sebze ve meyveler fenolik maddeler, yani hücre yaşlanmasına karşı önemli bir rol oynayan antioksidanlar içerir. Antioksidanlar, aynı zamanda iltihap önleyici maddelerdir.
YEŞİL: B VİTAMİNİ DEPOSU
Elma, kivi, misket limonu , salatalık, fıstık, guava, pırasa, ıspanak, kabak, salatalık, bezelye, taze fasulye, lahana, avokado, su teresi, marul, kuzu kulağı, roka, brokoli, Brüksel lahanası ve maydanoz gibi yeşil renge sahip meyve ve sebzelerin sağlığa birçok faydası vardır.
Çok sayıda antioksidan madde, antibakteriyel ve anti kanserojen özellik içerirler. Öte yandan lif ve vitaminler, özellikle B vitamini bakımından oldukça zengindirler. Yeşil meyve ve sebzelerde bulunan besinler özellikle göz sağlığına ve kalp ve damar sağlığına katkı sağlar.
Bazı yeşil sebzeler, özellikle koyu yeşil yapraklı olanlar antioksidan güce sahip pigmentler olan zeaksantin ve lutein içerir. Bu iki madde gözün retinasında büyük miktarlarda bulunur ve bu nedenle göz sağlığı için gereklidir. Bunlar gözleri mavi ışıktan koruyan iki maddedir (özellikle günümüzde yaygın olarak kullanılan ekranlardan gelen mavi ışık). Ayrıca hem lutein hem de zeaksantin yaşa bağlı göz hastalıklarının önlenmesinde de etkilidir.
SARI VE TURUNCU: BAĞIŞIKLIK GÜÇLENDİRİCİ
Kayısı, ananas, kavun, portakal, mango, şeftali, greyfurt, erik, ayva, çarkıfelek meyvesi, limon, papaya, havuç, dolmalık biber, patates, balkabağı ve hindiba gibi sarı meyve ve sebzeler, tazeliği ve güneşli günleri anımsatan güzel parlak renkleriyle dikkat çekiyorlar.
A vitamini yönünden zengin bir besin tüketmek istiyorsanız sarı ve turuncu meyve ve sebzelere yönelmelisiniz. Ayrıca beta karoten ve karotenoidler ile doludurlar. Bunlar cildimizi özellikle UV ışınlarına karşı koruması gereken hücrelere etki eden oksidanlardır. Flavonoidler de oldukça öenmli bir içeriktir. Bunlar, bağışıklık korumasının yanı sıra kalp ve damar hastalıklarını önlemede de rol oynarlar. Beta karotenin ise bağışıklık hücreleri olan beyaz kan hücrelerinin gelişiminde etkili olduğu bilinmektedir.
