Salmonella Gram-negatif bir bakteridir. Klinik laboratuvarda genelde MacConkey agar, XLD agar, XLT agar, DCA agar, yahut Önöz agar ile izole edilir. Bağırsak enfeksiyonuna neden oldukları ve sağlıklı bağırsakta bulunan başka bakteriler çok daha fazla sayıda olduğu için, birinci izolasyonunda seçici (selektif) bir ortam kullanılması gerekir. Salmonella nedir? Salmonella nasıl bulaşır, tedavisi nasıl yapılır?
SALMONELLA NEDİR?
Salmonella, tifo, paratifo ve besin zehirlenmesine yol açabilen, çubuksu, Gram-negatif bir enterobakteri cinsidir. Salmonella çeşitleri hareketlidir (motildir), hidrojen sülfür üretirler. Pekala, Salmonella nasıl bulaşır, tedavisi nasıl yapılır? Salmonella nedir?
Salmonella Gram-negatif bir bakteridir. Klinik laboratuvarda genelde MacConkey agar, XLD agar, XLT agar, DCA agar, yahut Önöz agar ile izole edilir. Bağırsak enfeksiyonuna neden oldukları ve sağlıklı bağırsakta bulunan başka bakteriler çok daha fazla sayıda olduğu için, birinci izolasyonunda seçici (selektif) bir ortam kullanılması gerekir. Salmonella nedir? Salmonella nasıl bulaşır, tedavisi nasıl yapılır?
linik numunelerde salmonella sayıları o kadar düşük olabilir ki dışkı rutin olarak bir zenginleştirme kültürüne tabi tutulur, örneğin selenit buyyonu yahut Rappaport Vassiliadis soya pepton buyyonu. Bu ortamlar olağan bağırsak florasının büyümesine engelleyicidir fakat salmonella cinslerinin çoğalmasını sağlarlar. Akabinde, zenginleştirme ortamını birincil seçici ortama inoküle ederek salmonellalar izole edilir. Kan agarında 2–3 mm çaplı, nemli koloniler oluştururlar. Hücreler uzun mühlet 25-28 °C aralığında büyütüldükleri vakit kimi cinsler bir biyofilm oluştururlar, bu biyofilm karmaşık karbonhidratlar, selüloz ve proteinlerden oluşur. Salmonellalar genelde laktoz fermantasyonu yapmazlar; birçok hidrojen sülfür üretir, ferrik amonyum sitrat içeren ortamda bu gaz tepkiyerek kolonilerin ortasında siyah bir nokta oluşmasına neden olur.
Sınıflandırma
Salmonella taksonomisi karmaşıktır. 2021 prestijiyle, bu cinsin içinde yer alan 3 çeşit sayılmaktadır: S. bongori (evvelden alttür V) , S. enterica (evvelden S. choleraesuis olarak anılan) ve 2005 yılında eklenen S.subterranea. Tip çeşidi olan S.enterica altı alttürden oluşur:
• I—enterica
• II—salamae
• IIIa—arizonae
• IIIb—diarizonae
• IV—houtenae
• V—geçersiz (şimdi S. bongori olarak adlandırılmış)
• VI—indica
Ayrıyeten, her 3 çeşitte de pek çok (2500’den fazla) serovar mevcuttur, bunlar çok çeşitli ortamlarda bulunurlar ve pek çok farklı hastalıkla alakalıdırlar. İnsanlardan elde edilebilen izolatların çok büyük bir kısmı (> %99.5) S. enterica alttürüdür. ABD Hastalık denetim ve tedbire Merkezleri (Centers for Disease Control and Prevention; CDC) bu karmaşıklığı sadeleştirmek emeliyle Salmonella cinslerinin sırf cins ve serovarları ile anılmasını önerir. Örneğin, teknik olarak daha gerçek olması gereken
“Salmonella enterica alttür enterica serovar typhi”
yerine
“Salmonella typhi”
olarak anılması önerilir.
Salmonella izolatları en yaygın olarak serolojilerine (Kauffman-White sınıflandırması) nazaran sınıflandırılırlar. Temel ayrım evvel somatik o antijeni, sonra da kamçı (flagella) H antijenlerine nazaran yapılır. Bir izolatın tam olarak tanımlanabilmesi için hem faz 1 hem de faz 2 H antijenleri gerekir fakat rutinde bu yapılmaz.
Örnekler:
• Salmonella enteritidis (1,9,12:g,m) – mevcut o antijenleri 1, 9 and 12’dir; H antijenleri g ve m’dir.
• Salmonella typhi (9,12,Vi:d:-) – O antijenleri 9, 12; H antijeni d: Vi antijeni bacteri kapsülünde yer alır, Virülans faktörü olarak tesir ettiği için bu türlü isimlendirilir.
Klinik laboratuvarda fakat az sayıda serovarlara bakılır (diğerleri seyrektir yahut klinik olarak değerli sayılmaz). İngiltere sıhhat bakanlığı (Health Protection Agency) şu antijenlerin rutin olarak bakılmasını önerir:
• O antijenleri: 2 4 6.7 8 9 and 3.10
• Faz 1 H antijenleri: a b d E G i r Vi
• Faz 2 H antijenleri: 1,2 1,5 1,6 1,7
Bu panel ile tanımlanamayan izolatlar daha teşeküllü bir referans laboratuvarına yollanır.
Dikkat: Salmonella bakterisi su kaplumbağalarından size bulaşabilir.
Not: Görsel temsilidir.