Dijital güvenlik ve dijital ortamlarda insan hakları hususlarında çalışmalar yapan Elektronik Hudut Vakfı, (EFF) bayanların regl periyotlarını takip eden uygulamaları kullanırken ferdî bilgi paylaşımı konusunda dikkatli olmaları gerektiğini söylüyor.
ABD’de son günlerde bir evrakın sızdırılmasından sonra yaklaşık 50 yıl evvel ulusal manada yasal garanti altına alınan ve ‘Roe Wade’e karşı’ ismiyle tanınan kürtaj hakkı tehlikeye atıldı.
Yüksek Mahkeme’nin sızdırılan evrakta yer alan görüşler halinde karar alması durumunda ABD’nin 22 eyaletinde kürtaj hakkı bayanlardan geri alınabilir.
Bu çerçevede birtakım uzmanlar regl devirlerini takip eden taşınabilir uygulamaların kürtaj yaptırmak isteyen bayanları tespit etmek ve cezalandırmak için kullanılmasından telaş ediyor.
Bu uygulamaların kullanıcılarından topladığı ferdî bilgileri nasıl kullandığı tam olarak bilinmese de kimilerinin bu bilgileri üçüncü taraflara sattığı düşünülüyor.
Satılan bilgilerin ise daha sonra Google, Meta ve Amazon üzere büyük şirketlerle paylaşıldığı aktarılıyor.
“Kişisel bilgilerin nasıl saklandığı âlâ düşünülmeli”
BBC’ye konuşan EFF’ten Cooper Quintin, ” Regl takibi ve cinsel ve üreme sıhhati alanlarında çeşitli uygulamalar geliştiren şirketlerin kullanıcılarından edindiği şahsî bilgi ölçüsünü nasıl azaltabileceğini ve bu bilgileri nasıl saklayacağını güzel düşünmesini tavsiye ediyoruz” diyor ve devam ediyor:
“Bu bilgilerin gelecekte bir gözetleme aracı olarak kullanılma ihtimalinin kıymetlendirilmesi gerekiyor.”
Bayanların adet döngülerini takip eden bu uygulamalar son yıllarda çok ilgi görmeye başladı. Dalın 2025 yılına kadar neredeyse 50 milyar dolar kıymetine ulaşacağı varsayım ediliyor.
Regl periyotlarını takip eden taşınabilir uygulamalar birebir vakitte ovülasyon günlerini hesapladığı için bilhassa gebe kalmak isteyen bayanlar tarafından çok sık kullanılıyor. Kimi bayanlar ise uygulamaları menopoz periyodunu saptamak için kullanıyor.
En tanınan uygulamalardan bir tanesi olan Flo’nun 100 milyondan fazla kullanıcısı var.
Flo, üye olan bayanlara regl sıklıklarını, korunmasız cinsel münasebete girip girmediklerini ve libido düzeylerini soruyor, bu bilgileri daha sonra kendi platformunda saklıyor.
2016 – 2019 yılları ortasında şirketin kullanıcılarından aldığı kimi sıhhat bilgilerini büyük teknoloji şirketleriyle paylaştığı ortaya çıktı. Flo, bunun yalnızca analitik çalışmalar için yapıldığını söylese de bu karar birtakım kullanıcıları kızdırdı.
ABD’de yaşanan kürtaj hakkı tartışmasının akabinde çeşitli uygulamalara üye olan bayanlar şahsî bilgilerinin ileride kendilerine karşı kullanılmasından endişeleniyor.
Kimi şirketler, kullanıcılarına teminat vermek istiyor.
BBC’ye konuşan İsveç merkezli “dijital doğum kontrol” uygulaması Natural Cycles, “Regl periyotlarını takip eden uygulamalardan farklı olarak Natural Cycles, çok sıkı bilgi saklılık standartları olan ve ABD Besin ve İlaç Yönetimi (FDA) tarafından onaylanmış bir doğum denetimi uygulaması. Uygulamamız inançlıdır ve tüm bilgiler saklanmaya devam edilecektir” açıklamasını yaptı.
Bayanlar haklarını öğrenmek istiyor
ABD’de kürtaj konusunda dayanak veren ve bilgi paylaşan bir web platformunun kurucusu olan Rhian Lewis, son günlerde ziyaretçi sayısının iki katına çıktığını söylüyor.
Lewis, çok sayıda bayanın kürtaj yaptırmak için klinik aradığını ve muhtemel tüzel süreçler ile ilgili bilgiye ulaşmak istediğini söylüyor.
Lewis, “Konunun üç farklı boyutu var. Bu uygulamalar aracılığıyla kürtaj yaptırdığını kimin öğrenebileceği, regl devirlerine dair bilgilere kimin ulaşabileceği ve bu bilgilerle ne yapabileceği. Bunların gözetilmesi gerekiyor” diyor ve devam ediyor:
“İnsanların bu çeşit uygulamaları kullanarak regl devirlerini takip etmelerini çok düzgün anlıyoruz. Lakin kullanıcıların gerçekleri bilmesi ve sonuçlarının ne olabileceğinin farkında olması da çok kıymetli.”
