DİLAN KUTLU
Adana bölgesinde hasadın başlamasına rağmen buğday fiyatı hala açıklanmadı. Adana‘da kuraklık Şunlıurfa’da da elektrik kesintisinden kaynaklı sulama yetersizliği nedeniyle rekoltede düşüş beklendiğini, fiyatların açıklanmaması nedeniyle çiftçinin buğdayını silaja verdiğini bildiren Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO), bu durumun buğday eserlerinde fiyatların artmasına neden olacağını açıkladı. ZMO Lideri Baki Suiçmez, buğdayda birinci fiyatın şubelerinin hesaplarına nazaran en az 8-8,37 lira seviyesinde olması gerektiğini belirterek, “TMO’nun derhal gecikmeden TÜİK sayılarına nazaran değil, gerçek maliyetlere nazaran taban fiyat açıklaması gerekir” dedi.
Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) 48. Periyot Birinci Müracaat Şurası Ankara’da toplandı. 28 şube liderinin iştirakiyle tarımda yaşanan problemlerin ele alındığı toplantıda, besin kriziyle ilgili sonuç bildirgesi açıklanacak. Ziraat Mühendisleri Odası Lideri Baki Suiçmez, ANKA haber Ajansı’na yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Buğdayın özgür piyasada 7 bin lira seviyesinde oluşan fiyatına rağmen Toprak Mahsulleri Ofisi’nin fiyat açıklamaması, kuraklık periyodundan sonra azalan rekolteden sonra yağışların kâfi olduğu denilmesine karşın bir müjde olarak 20 milyon tonların üzerine tekrar çıkamayacağımızın, bilhassa Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki kuraklık, Urfa’da Adana‘da birçok vilayetimizde yaşanan don ve dolu ziyanları nedeniyle 19 milyon tonun üzerine çıkmayacağını düşündüğümüz bir rekolte var.
“TEMEL TALEBİMİZ TMO’NUN HAFTALIK FİYAT GÜNCELLEMESİ YAPILMASI”
TÜİK’in en son dün açıkladığı ziraî girdi fiyat endeksi yüzde 105, gübre fiyat endeksi yüzde 228 ise gübre çeşidine nazaran maliyetler yüzde 300-600 ortasında değişiyorsa TMO’nun derhal gecikmeden TÜİK sayılarına nazaran değil, gerçek maliyetlere nazaran taban fiyat açıklaması, alım garantisi vermesi, dünyadaki fiyatları da dikkate alarak 15’er günlük haftalık fiyat güncellemesi yapması ve çiftçiye fark ödemesi yapması temel talebimiz. Maliyetler üzerinden çiftçilerin baskılandığı bir ortamda, farklı maliyet hesaplarının gündeme getirildiği bir ortamda Adana şubemizin maliyet hesaplarına nazaran; bizim 400 kilogramlık randımana nazaran bu yıl maliyet 6,11 TL. Yüzde 30 çiftçi karı ile de olması gereken fiyat 7,90 TL. yani birinci fiyatın 8 lira seviyelerinde açıklanması gerekir.
Tekrar Şanlıurfa şubemizim belirlediği maliyet hesabına nazaran; kuru şartlarda 240 kilogram buğday için 6,50 TL maliyet 7,87 TL fiyat açıklanması, sulu şartlarda 450 kilogram randımana nazaran 6,98 maliyet 8,37 TL’de fiyat açıklanması gerekir. Biz burada şube liderlerimizle birlikte Türkiye’nin gerçek gündemini hem mühendis boyutunda hem de bir çoğumuzda çiftçilik yaparak gerçek gündemi kamuoyuna açıklıyoruz.”
Ziraat Mühendisleri Odası şube liderleri da şu değerlendirmeleri yaptı:
KORKUT: “ADANA’DA HASAT BAŞLADI, BUĞDAYIN KİLOGRAMI 8 LİRADAN AŞAĞI OLMAMALI”
ZMO Adana Şube Lideri Feyzullah Korkut: “Adana tarım üretimi açısından daima birincilerin yaşandığı bir ilimiz. Buğdayında birinci hasadına başlanan yer yeniden Adana. 20 Mayıs itibariyle Adana’da hasat başladı. Bilhassa kırsal kesimde başlayan hasatta birinci datalara nazaran baktığımızda Adana şubemizin ‘buğdayın kilogramı 8 liradan aşağı olmamalı’ açıklamasının bile kâfi olmayacağını görüyoruz. Şöyle ki; birinci datalar rekoltede düşüşlerin olduğunu gösteriyor bize. Kuraklıktan ve nisan yağışlarının kâfi olmamasından kaynaklı ayrıyeten üreticinin üretim döneminde ve gübre fiyatlarının yüzde 400’lerde arttığı bir ortamda kâfi gübre kullanamaması kâfi bitki besin elementlerini kullanamaması sonucu rekoltede de önemli düşüş bekliyoruz. 8 liralık fiyatın bile kâfi olmayacağını düşünüyoruz.”
UCAMAN: “DİYARBAKIR’DA DEDAŞ’IN SU VERMEMESİNDEN KAYNAKLI REKOLTEDE DÜŞÜŞ OLACAK”
ZMO Diyarbakır Şube Lideri Abdussamed Ucaman: “Diyarbakır’da bu devir 5 milyon dönüm arazinin yalnızca 4 milyon dönümünün ekildiğini, 4 milyon dekarın da genelde 1 milyon 200 dekarlık arazinin sulu formda ekildiğini biliyoruz. Geçen yıl üzere yağışın önemli formda alamadığı yerler oluştu. Fakat sulu ekimle ilgili hem DEDAŞ’ın (Dicle Elektrik) bir taraftan da mevcut GAP içerisinde yer alan sistemin çiftçiye suyu vermemesinden kaynaklı Mardin, Urfa, Batman’ı da içine alan bölgelerde sulu tarım konusunda önemli sorunlar çekilmekte. Sondaj kuyuları olan bölgelerde ise güçle ilgili DEDAŞ’ın ‘yılbaşında biz çiftçiye enerjiyi vermeyeceğiz’ diye açıklama yapmasıyla birlikte bunu bölgede uygulamasına geçmişti. Bu bahiste da önemli badireler oluşacağını görüyoruz ve rekoltede de önemli bir düşüşün olacağı gözlemlenmektedir.”
KAPIKIRAN: “ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE BUĞDAY ESERLERİNDE FİYAT ARTIŞLARINI MAALESEF BEKLİYORUZ”
ZMO İstanbul Şube lideri Murat Kapıkıran: “Amerika Tarım Bakanlığı dünya ziraî üretim istatistiklerinde TÜİK’in 17,6 milyon ton açıklamasına karşılık 16 milyon ton açıklama yaptı. Aslında kamuoyunda TÜİK bilgilerine olan güvensizlik bir sefer daha ortaya çıkmış oldu. İthalat bağımlılığı buğday da devam edecek olduğu görülüyor. İçeride uygulanan buğday taban fiyatlarının hala 2 bin 250 2 bin 450 TL de kalan fiyatların hasat periyodu öncesi açıklanmamasının nedeni bizler ve çiftçiler tarafından da bir türlü anlaşılamıyor. Bu önerdiğimiz fiyatlar ekmek fiyatlarının artışına neden olacak fiyatlar değildir. Çiftçilerin yeterliliği sağlayacak üretimi yapabileceği fiyatlardır. Global sisteme bağımlılık ve ithalat bağımlılığı ekmek fiyatlarını yükselten fiyatlardır. Biz yerli üretimimizi iç yeterliliğimizi sağlayacak biçimde planlayarak üretmeyi başarırsak ekmek fiyatları ucuzlayacaktır. Münasebetiyle önümüzdeki günlerde buğday eserlerinde fiyat artışlarını maalesef bekliyoruz.
“GÜBRE KULLANILMAYAN BUĞDAYLAR HAYVAN YEMİ YAPILIYOR”
Türkiye’de buğday hasadını beklemeden buğdayı silajlık olarak biçme süreci başladı. Bunun iki nedeni var. Gübre kullanmadan yapılan ekimlerde başak bağlama oranı ve sap uzunluğunun düşük olması, ikincisi silaj gereksinimi nedeniyle çiftçi açıklanmayan fiyatlar münasebetiyle da daha fazla ziyan etmeden biçtirip satıp paramın bir kısmını kurtarayım diye bakıyor. Bu Türkiye’nin buğday üretim rekoltesine çok olumsuz yansıyacaktır”