TİCARET Bakanı Mehmet Muş, TÜİK tarafından açıklanan yılın birinci çeyreğindeki büyüme sayılarını kıymetlendirdi. Pandemi kaideleri, Rusya-Ukrayna savaşı üzere olayların dünya iktisadının büyüme oranlarını etkilediğini belirten Bakan Muş, “Bu koşullar içinde 7,3’lük büyüme hakikaten aslında Türk iktisadının ileriye dönük de nerelere geleceğinin en değerli göstergelerinden. O açıdan çok sevindirici bir haber. Tüm bu gelişmelerin içinde hakikaten büyük bir başarı” dedi.
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Bursa’da, bir otelde düzenlenen Türkiye İhracat Seferberliği Tepesi’ne katıldı. Bakan Muş’a Vali Yakup Canbolat, Büyükşehir Belediye Lideri Alinur Aktaş ve AK Parti Bursa milletvekilleri eşlik etti. TÜİK tarafından açıklanan yılın birinci çeyreğindeki büyüme sayılarını pahalandıran Mehmet Muş, yüzde 7,3’lük büyümenin değerli olduğunu belirtti. Türkiye’nin klasik ortalamasının üzerinde bir büyüme kat ettiğini belirten Muş, “Bir taraftan pandemi sonrasındaki yaşanan zorluklar, ardından Türkiye’nin kuzeyinde ortaya çıkan tansiyon. Rusya ve Ukrayna ortasındaki sorun, bu noktada ülkelerin birbirlerine karşı aldıkları ekonomik yaptırımlar. Münasebetiyle bunlar da dünya ekonomisindeki büyüme oranlarını etkiliyor. Bu kaideler içinde 7,3’lük büyüme hakikaten aslında Türk iktisadının ileriye dönük de nerelere geleceğinin en kıymetli göstergelerinden. O açıdan çok sevindirici bir haber. Tüm bu gelişmelerin içinde nitekim büyük bir başarı” dedi.
2021 YILINDA 225 MİLYAR DOLAR İHRACAT GERÇEKLEŞTİ
Türkiye’nin 2021 yılında 225 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdiğini belirten Bakan Muş, 2022 gayelerinin daha yüksek olduğunu belirtti. Yıl sonunda 250 milyar dolar maksadını yakalamak için çaba gösterdiklerini belirten Bakan Muş, “Şimdiye kadar geldiğimiz sayılarda aslında biz bu amacın uzağında değiliz, bu amacı yakalayacağımızı düşünüyoruz. Tabi doğal olarak şu soru soruluyor, ‘Hedef bu değildi, 230 gözüküyordu, 250 konuldu. Artık bunun da üzerine çıkacak mısınız?’ Bizim takip ettiğimiz bilhassa Türkiye’nin kuzeyindeki gelişmeler olmamış olsaydı, daha stabil olsaydı, biz bunun üzerine çıkmayı hedefliyorduk. Gelişmeleri tekrar takip ediyoruz lakin birinci hedefimiz bu 250 milyar doları yakalamak. Münasebetiyle sonrasında onun üzerine çıkmak üzere bir uğraş içinde olacağız. Zira gelişmeleri bilemiyoruz. 2-3 ay sonra nasıl bir tabloyla karşılaşacağımızı bilemediğimiz için ihtiyatlı gitmek istiyoruz ancak çok olağan dışı bir gelişme olmazsa bu amacın üstüne çıkmak üzere bir azmimiz olacak. İhracat demek üretim, kapasite artırımı, ülkeye döviz girdisi ve Türkiye’nin eserlerinin dış pazarlarda kendisine yer bulması demek. Bu açıdan geçmiş devirlerde yakaladığımız muvaffakiyetlerin misli ve kat kat üstünde bir başarıyı Türkiye kazanmış durumda” sözlerini kullandı.
‘ENERJİDE ASTRONOMİK BİR FİYAT YÜKSELİŞİ VAR’
Bakan Muş, dünyada güç fiyatlarının astronomik olarak arttığına belirterek, “Buradaki astronomik sayılar tüm ülkelerin hem fiyatlamasını hem içerideki fiyatlama davranışlarını, enflasyonla ilgili amaçlarını alt üst etti. Biz ortalama 35-40 milyar dolar güç faturası ödüyorduk. Geçen sene 50 milyar dolar ödedik. Bu yıl sayılara baktığımız vakit takriben, fiyatların bu formda devam etmesi durumunda 100 milyar doların üzerine çıkıyor. Aslında geçen yılki sayılar da yüksekti, 50 milyar dolardı. O denli bir sayı ödemiş olsaydık, biz bu yıl cari fazla veriyorduk. Türkiye aslında ortaya koyduğu tezini başarabilecekti. Münasebetiyle güç fiyatlarının bu halde devam edeceğini, daima bu formda gideceğini açıkçası beklemiyorum. Astronomik bir fiyat yükselişi var, olağan bir şey değil bu. Enerjiyi aldığınız vakit zati Türkiye, hizmet ihracatını da koymuyorum, yalnızca dış ticaret olarak aldığınız vakit Türkiye’nin ihracatı geçen ay ithalatını geçti. Pekala, güç ithalatını nereden karşılıyordu Türkiye? Turizm gelirleri, hizmet ihracatından karşılayabiliyordu. Pandeminin de dünya gündeminden çıkmasıyla Türkiye’nin hem turizm gelirleri hem de hizmet ihracatıyla aslında ortalama ödediği güç faturasını karşılayabiliyordu ve biz cari fazlaya gidiyorduk. Bu yıl, bu beklenmedik fiyat artışları bizi bu amaçtan biraz geri çekti” diye konuştu.
‘İTHAL EDİLEN HAM UNSURUN EKONOMİK BÜYÜKLÜĞÜ 1 TRİLYON DOLAR’
Türkiye’nin yaklaşık 1 trilyon dolarlık ham husus ithal ettiğini belirten Muş, şunları söyledi:
“Türkiye ham husus ithal ediyor. Türkiye maden ithal ediyor, makine ithal ediyor. Türkiye birebir vakitte kıymetli bir makine ihracatçısı. Bir taraftan da bir kısmını ithal ediyor. Bir de güç ithal ediyor. Türkiye’nin ithal ettiği bu ham unsurun ekonomik büyüklüğü 1 trilyon dolara yaklaşmış. Firmaların ortalama üretimlerinin üçte birini ihracata verirler, üçte ikisini iç piyasaya verirler. Bir firma bakır cevheri ithal ettiği vakit üçte ikisini üretip iç piyasaya verir, üçte birini ihracat yapar. İthalat kalemlerine baktığımız vakit, bu ithalat kalemleri, tüketim malları aslında düşük. Bizim ithalatımızı güç yatırım malları ve ham unsur oluşturuyor. Bunun da üçte ikisi çeliğe gittiği için biz daima ithalat ihracata bağımlı diye bir noktaya geliyoruz.”
‘E TİCARETİ DESTEKLEYECEĞİZ’
E ticaret sisteminin destekleneceğini ve sistem üzerinde çeşitli düzenlemeler yapılacağını belirten Bakan Mehmet Muş, “Teknolojiyle birlikte ticaret yapma biçimi de değişiyor. 1970’li yıllarda faks, teleks üzere sistemlerle iş yapılıyorken daha sonra teknoloji geliştikçe telefonlar daha ağır kullanılmaya başlandı. Daha sonra e- mailler kullanılmaya başlandı. Elektronik ticaret dediğimiz teknoloji kullanılarak ticaret yapma formu ortaya çıktı. İhracatla alakalı teşviklerimizle ilgili yakında bir karar açıklayacağız. Siz e- ihracat yapıyorsanız, bizim size ek teşviklerimiz ve takviyelerimiz var. E- ticaretle alakalı neden bir düzenleme yapmak istiyoruz? Perakende dalı daima eleştiriliyor. Elektronik ticaret çok daha süratli gelişen bir alan. Konvansiyonel perakendenin 30 yılda geldiği yeri burada 3 yılda geliyorlar. E- ticaretle alakalı emelimiz, rekabet oluşmasını istiyoruz. Hem üreticinin hem de tüketicinin korunacağı bir yapı oluşmasını istiyoruz. Monopolleşmeye katiyetle karşı çıkıyoruz. Bir oyuncu değil, birden çok oyuncunun pazarda olmasını istiyoruz. Münasebetiyle bunu yapıyorken öngörülebilir aşikâr kurallara bu işi bağlamak istiyoruz. Kuralları önüne koyup, herkesin bu kurallara uygun halde hareket etmesini sağlayacağız” dedi.
‘TEKELLEŞMENİN ÖNÜNE GEÇECEĞİZ’
Tekelleşmenin önüne geçileceğini belirten Bakan Muş, “Tekelleşme olduğu vakit bir noktadan sonra hem üretici hem de tüketici ziyan görüyor. Üretici vereceği kuruldan mustarip oluyor, yüzde 20-30’lara çıkartıyor. Tüketici de öteki bir alternatifi yoksa hangi fiyatı görüyorsa onu almak zorunda kalıyor. Biz bunu istemiyoruz. Hem dağıtım kanallarının farklı olmasını istiyoruz. Hem farklı platformların ortada olup hem tüketicinin hem de üreticinin gidebileceği alternatiflerin oluşmasını istiyoruz. İhracatın boyutuyla alakalı da bir dayanak sistemi üzerinde çalışıyoruz” diye konuştu.
‘BUNLARA PRİM VERMEMEK LAZIM’
Toplumsal medyanın ve teknolojinin yaygınlaşmasıyla birlikte bilgi kirliliği oluştuğunu ve bilhassa besin ile alakalı spekülasyonların ortaya atıldığını lisana getiren Bakan Muş, “Biri çıkıyor diyor ki; ‘Kabakları döktüler.’ Bunları takip eden ilgili ünitelerimiz var. Çabucak mevzuyu araştırıyoruz. Ne vakit olmuş? Ortaya bayram girmiş. Hal 4 gün kapanmış. Kabaklar adamın elinde kalmış. Yumuşamış, satamıyor. İmha prosedürü vardır. Bu yıllardır olan bir şey. Telefonlar çok geliştiği için çabucak görüntü çekiyorlar. Bir sene evvelki imaj ortaya çıkıyor. ‘Vatandaşa vermediler, döktüler’ diyorlar. Lakin gerçek bu değil ki. Bunlara prim vermemek lazım. ‘Biberleri döktüler, dağa taşa döktüler, vatandaşa vermediler’ diyorlar. Araştırdık mevzuyu. Hatırlarsanız mayıs ayında Türkiye bir kapanma kararı aldı. İçişleri Bakanlığı bir genelge çıkarıyor. O süreçte her yeri kapatalım, 15 gün sonra rahatlayalım, ekonomimiz de açılsın. Karar alınırken hal de kapanıyor. Adamın elinde kalan biberler çürümüş. Adam da bunları döküyor. Bu pekala nasıl haberleştiriliyor. Vatandaşa biberi vermemek için, fiyat yükselsin diye biberleri döktüler. Bu formda haber servis ediliyor. Olayın ardındaki gerçeklik bu” sözlerini kullandı.
Doruktaki konuşmasının akabinde Bakan Mehmet Muş, karayolu ile Ankara’ya hareket etti. (DHA)