22 Mart Dünya Su Günü’nde hem dünyada hem de Türkiye’de son devirde yaşanan kuraklık tehlikesi büyürken, her alanda olduğu üzere kendi iç dinamiklerimizle durumu zorlaştırmaya devam ediyoruz. Tarım ve hayvancılık dallarındaki sıkıntılar yıllardır konuşulurken, yapılanlar deva olmadığı üzere köstek olduğundan Türkiye’de kuraklık tehlikesinin iktisattaki tesirlerine bakalım. Enflasyonda yükseliş sürse de ‘geçen yıla göre’ sürat kesmiş olması güzelleşme olarak sunulurken, tarımda kuraklık neleri tesirler?
Dünyada bir kuraklık tehlikesi olduğu pandemi çıkışından bu yana konuşulurken, son yılların ana sorunu kuraklık ve seller ortasında gidip gelen çok hava olayları oluyor.
İklim krizi dünyada da en çok konuşulan problemlerden biri olurken, Türkiye’de bu bahisteki şuurun zati düşük olmasının yanında yanlış tarım siyasetlerine bir de sarsıntı felaketi eklendi. Son yıllarda görülen seller, kuraklıkla birilkte dikkat çekiyor. İkisinin bir ortada olması yani ‘volatil hava koşulları’ iklim krizine işaret ediyor. Sonu da iddia ettiğini üzere evvel insan canı ve sıhhati sonra da iktisada bağlanıyor.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı kuraklık haritası tarım üzere alanlarla ilgilenenlerin uzun vakittir aşina olduğu karaltılar içeriyor.
mgm.gov.tr
Bu datalar kuraklıktaki büyük tehlikeyi gösterirken, 22 Mart Dünya Su günü sebebiyle yazısında su konusunun kıymetine dikkat çeken tarım müellifi Ali Ekber Yıldırım da hususa daima dikkat çeken isimlerden oluyor.
“Türkiye su zengini bir ülke değil. Su gerilimi yaşıyor. Tedbir alınmazsa yakın gelecekte su kıtlığı yaşayabilir”
Ali Ekber Yıldırım, Ekonomim’de, Devlet Su İşleri (DSİ) bilgilerinden yola çıkarak, Türkiye’de toplam su potansiyelinin yüzde 77’sinin sulamada, yüzde 23’nün de içme-kullanma ve sanayi suyu olarak kullanıldığını belirtiyor.
‘Tahminlere nazaran, gerekli tedbirler alınmazsa Türkiye, 2050 yılında kişi başına su ölçüsü 1000 metreküpe düşerek su gerilimi yaşayan ülkeden su kıtlığı yaşayan ülke pozisyonuna geçmesi bekleniyor’ diyen Yıldırım, gelişmiş ülkelerde ‘içme ve kullanım suyunda’ kayıp oranını yüzde 8 ila 24 ortasında açıklarken, ülkemizde bu oranın 2022’de yüzde 33,5 olduğunu yüzümüze âdeta çarpıyor. Tarımda ise bu oran yüzde 50 olunca sorun büyüyor.
TÜSİAD Lideri Orhan Turan da bu hususta LinkedIN’de yaptığı paylaşımda, iklim değişikliğinden en fazla etkilenen bölgelerden biri olarak Akdeniz havzasına dikkat çekiyor. Gerekli adımlar atılsa dahi 2030 sonrası Türkiye’de “su açığına” dikkat çeken Turan, ormanların iklim krizinin yıkıcı tesirlerine karşı tahlil olmasına dikkat çekiyor. “21 Mart Dünya Ormancılık Günü” ve “22 Mart Dünya Su Günü” çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik, ekosistemlerin onarılmasının hızlandırılması ve güçlendirilmesinin kıymetini vurguluyor.
Gündelik hayatın içinde herkesi ilgilendirecek biçimde de anlatırsak, kuraklık ya da seller can alıyor ve hayatı zorlaştırıyor.
Özetini baştan verelim: Pazarda meyve zerzevat ucuzlamayacak!
Tamamen TÜİK üzerinden hazırlanan bu grafikte Ziraî Girdi Fiyat Endeks (Ocak 2023), Tarım Eserleri Üretici Fiyat Endeksiyle Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki Besin kalemi (Şubat 2023) bilgilerini 2016 yılından itibaren aldığımızda bu imaj ortaya çıkıyor.
UNICEF, 2030 yılına kadar yaklaşık 700 milyon insanın ağır su kıtlığı nedeniyle göç etmesinin beklendiğini açıkladı.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından hazırlanan raporda, dünya nüfusunun üçte ikisi, her yıl en az bir ay şiddetli su kıtlığı yaşandığını gösterdi.
2030 yılına kadar yaklaşık 700 milyon insanın ağır su kıtlığı nedeniyle göç etmesi bekleniyor. Ayrıyeten dünya genelinde her gün beş yaşın altında binden fazla çocuk, kirli suların neden olduğu hastalıklara yakalanarak, hayatını kaybediyor.
Türkiye’de de durum pek parlak görünmüyor. Dünya Doğal Kaynaklar Enstitüsü (WRI) tarafından hazırlanan rapora nazaran Türkiye, yarı kurak bir ülke olarak, su meşakkati çeken ülkeler sıralamasında 32. sırada yer alıyor.
Kuraklık konusunda toplumsal medyada da isyanlar artarken, durumun vahametini gözler önüne seriyor.
Kuraklık ve seller giderek daha çok konuşulacak üzere görünürken, can, sıhhat ve ekonomiler üzerindeki tesirlerinin daha faz önemsenmesi gerektiği anlatılmaya çalışılıyor.
