Deprem felaketlerinin tesirleri düzgünleştirmeye çalışılırken, gözler uzun yıllardır sarsıntı tehlikesi bulunan ve Türkiye’nin beyni pozisyonunda olan İstanbul’a çevrildi. 1999’da yaşanan Gölcük zelzelesi sonrasında da konuşulan İstanbul ve Marmara Bölgesi’nin yükünü azaltma çalışmaları yine gündemde. Geçen günlerde bankaların bilhassa Ankara bölgesinde operasyonlarını taşımak için yer bakması haberleri yayılırken, artık de sanayi gözünü dışarıya çevirdi telaffuzları yükseliyor.
6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli 11 vilayette yıkım yaratan sarsıntı felaketleri vakit geçtikçe gündemden düşerken, iş hayatı mümkün tehlikelere karşı tedbir alma uğraşını sürdürüyor.
Olası bir İstanbul zelzelesi riskine karşı, birinci etapta vatandaşlar kentten çıkmanın yollarını ararken, bir yandan da iktisat engelleyici öge olarak varlığını sürdürüyor. Türkiye’de birçok kesimin kalbinin attığı hatta büsbütün varlık gösterdiği kentten gitmek düşünüldüğü kadar kolay olmuyor.
1999’da yaklaşık 63 milyon olan Türkiye nüfusunun 9 milyonu İstanbul’da yaşarken, günümüzde Türkiye nüfusu 85 milyon kişi olurken, yaklaşık 16 milyon kişi İstanbul’da yaşıyor. Kısaca 24 yılda Türkiye nüfusunun İstanbul’da oranı yüzde 14,28’den yüzde 18,82’ye çıkmış. Çabucak çabucak her 5 şahıstan biri İstanbul’da yaşıyor.
İş bulabilen ya da işini taşıyabilip yanında götürebilenler içinde mali durumu kâfi olanlar İstanbul’dan çıkmanın yolunu buldu ya da çalışmalarını hızlandırdı. Bu çalışmalara geçen günlerde bankaların da katıldığı bilgisi yayılmıştı. Artık de gerçek dalın çalışmalara başladığı haberi yayılıyor.
Türkiye’de dış ticaret hacminin yüzde 48,7’si, vergi gelirlerinin yüzde 48,2’si, yabancı sermayeli şirketlerin de yüzde 62’si İstanbul’da bulunuyor. Beklenen bir sarsıntı felaketi de bu sayıların çerçevesinde korkutucu sonuçlar doğruyor.
İstanbul’da sanayi ve üretim alanlarının yüzde 60’nın sarsıntıdan etkilenmesi mümküne bölgelerde bulunması da öncelikle 100 binden fazla insanın hayatını kaybetme riski ve 300 milyar dolarlık bir ziyan öngörülmesine neden oluyor.
Anlık kayıpların akabinde, vergi gelirleri, finans sisteminin çökmesi, yapılanma müddetinin uzaması üzere riskler de hesaplanıyor.
Bütün bu riskler hem ülke hem de kentte merkezi idareleri planlama yapmaya yöneltirken, endüstriciler de üretim tesislerini zelzele riski düşük olan bölgelere kaydırmanın planlarını yapmaya başladı.
Geçen günlerde bankalar özelinde İstanbul dışında da operasyonlarını bulundurmak ismine Ankara’da yer bakıldığına dair kulisler konuşulmaya başlamıştı.
Patronlar Dünyası’nın aktardığına göre, İstanbul Sanayi Odası (İSO) ve Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) üzere çatı kurumlar zelzele felaketleriyle yükselen şuurun verdiği yetkiye dayanarak üretimin İstanbul’da toplanıp sıkıştırılmamasının gerekliliğini vurguluyor. İSO’nun, aylık meclis toplantısında bu hususla ilgili önemli önlemlerin görüşülüp konuşulması bekleniyor.
Gitmenin de kalmanın da kolay olmadığı hallerde İstanbul üzere bir metropolde çalışmaların süratle ve planla yürütülmesi de ehemmiyet kazanıyor. Siz İstanbul’da gitmek istiyor musunuz?