Lama Tipleri: Develerin Yakın Bir Akrabası Olan ve Tükürmeleriyle Bilinen Lamalar Hakkında Her Şey

Lama, devenin Güney Amerikalı bir akrabasıdır. Bu sağlam yaratıklar, And Dağları’nın halkları tarafından kullanılan evcil hayvanlardır. Yerli halklar, lamaları yüzyıllardır yük hayvanı olarak kullanmışlardır. Birkaç yüz hayvanı içerebilen lama sürüleri, And Dağları’nın en engebeli yerinde bile büyük ölçülerde mal taşır.

Lamalar, hayvanları toplamaya isteklidir, lakin sırf bir noktaya kadar. Çok yüklenmiş bir lama, basitçe hareket etmeyi reddedecektir. Bu hayvanlar çoklukla yere uzanır ve yükleri hafifleyene kadar sahiplerine tükürebilir, tıslayabilir ve hatta tekmeleyebilir.

Lamalar çimlerde otlanır ve inekler üzere yiyeceklerini kusar ve geviş getirir üzere çiğner. Lamalar birçok farklı bitki cinsini yiyerek hayatta kalabilirler ve çok az suya muhtaçlık duyarlar. Bu özellikler onları seyrek dağlık toprakta bile güçlü ve sağlam kılar.

Lamalar, içinde yaşadıkları insan topluluklarına ulaşımdan çok daha fazla katkı sağlar. Postlarından deri yapılır ve yünlerinden ip, kilim ve kumaş yapılır. Lama dışkısı kurutulur ve yakıt olarak yakılır.

Her hayvanın olduğu üzere lamaların da bir savunma sistemleri var. Bu hayvanların savunma sistemleri, fazla yaklaşıldığında tükürmeleridir. Lama, tehdit hissettiği anda karşı tarafa tükürür ve oradan süratlice uzaklaşır. Lamalar, büyüdükleri etraftan fazla uzaklaşmazlar.

• Lamaların tüyleri çoğunlukla yanmazdır ve onları ateşten korur.

• Lama’nın kakası kokusuzdur ve çevre dostu gübre üretmek için kullanılır.

• Lamaların tüylerinin ortalarındaki katlarında farklı desenler vardır.

• Lamalar toplumsal olmaktan hoşlanırlar.

• Uzun ömürlü ve çok güçlüdürler.

• Bazı ülkelerde beşerler yemek olarak lama eti yerler.

• Deve ailesinin bir modülüdür.

• Lamalar, müdafaa misyonu için çağrıldıklarında en zeki ve uyanık koruyuculardır. Bir komşunun köpeği ile yırtıcı bir çakal ortasındaki farkı anlayacak kadar uyanıktırlar.

• Oldukça süratli koşarlar.

• Sahipleri ağır yük taşıttığında yapmayacaklarını tabir ederler.

• Lamalar akıllı, uysal ve eğitilmesi kolaydır, sahipleriyle uğultu yoluyla bağlantı kurarlar.

• Lamalar, sahibine ve sürüdeki başka üyelere tükürerek öfkelerini salıverirler ve onu huzursuz ettiğinizi bilmenizi sağlar.

Hepsini bir ortaya getirirsek, lamalar yünleri, sütleri ve etleri için bedel verilen hoş hayvanlardır. Aşağıda belirtilen tüm lama cinsleri, yüzyıllardır yün üretmek için yetiştirilmektedir.

Lamalar, 40 milyon yıllık itibarlı bir geçmişe, birtakım iniş çıkışlara ve yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Kuzey Amerika’nın orta ovalarında ortaya çıkan Lamalar, artık Amerika, Avrupa ve Avustralya’nın dağlık topraklarında bulunuyor.

Her tıbbın kendine mahsus bir özelliği, rengi ve tüy kalitesi var. İşte ayrıntılarıyla birlikte 5 ana lama tipi:

Klasik lamalar, bariz halde uzun çift katlı yapağıları, ince astarları ve hoş görünümleriyle tanınırlar. İsimlerindeki klasik terimi bile hoş ceketlerine bir göndermedir. Öteki lama çeşitlerinden daha uzun ve iri olan Ccara Sullo, bedeninin her yerinde bol ölçüde kollayıcı tüy bulunan, iri yapılı, uzun bacaklı bir hayvandır.

Lamalar, yünleri onları sıcak tuttuğu için soğuk kuzey kışlarına dayanabilir. Düzgün bakılırsa, Klasik Lamalar sıcak ve nemli sıcaklıklarda yaşamayı sorun etmezler. Genellikle dağlık topraklarda yaşarken bulunsalar da bu, kentsel bir çiftlik ortamında hayatta kalamayacakları manasına gelmez.

Klasik Lamaların kulakları, olağan mızrak biçimi yerine yuvarlak uçlara sahiptir. Klasik lamaların toynakları başka cinslerden farklı olarak serttir. Bu lama cinsinin yünü epeyce pahalıdır. Klasik Lamaların başları, boyunları ve bacaklarında daha az yün bulunur. Bu dev lamalar birtakım bölgelerde binicilik için de kullanılır.

Adından da anlaşılacağı üzere, havalı görünümü ve hali olan orta yünlü bir lamadır. Bu, klasik lama türünden daha küçük beden yapılarına sahip hoş lama tiplerinden biridir. Dikkatli davranılırsa, Orta Lama, doğal olanın dışında öbür habitatlarda da hayatta kalabilir. Lamalar ekseriyetle dağlık toprakları meskenleri olarak isimlendirir, fakat bu hiçbir biçimde diğer bir yerde yaşayamayacaklarını göstermez. 

Lamalar, yün sıcak kalmalarına ve soğuk havayla baş etmelerine yardımcı olduğundan, daha soğuk sıcaklıklara, sert kışlara yabancı değildir. Daha düşük sıcaklıklarda yaşayan lamaların kırkılmaması tavsiye edilir. Orta uzunluk lamalar kırkılmak koşuluyla sıcak ve nemli havalarda da kalabilirler. Orta uzunluk lamaların çift katmanlı yapağıları vardır, bu da onları en düzgün yün üreten tiplerden yapar.

Bu çeşidin az olması nedeniyle birden fazla insan onun hakkında hiçbir şey bilmiyor. Suri, bu lama çeşidinin ürettiği özel bir lif tipini söz eder. Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan bu seçkin lama çeşidi, artık dünyanın farklı kıtalarında az sayıda bulunur. 

Genellikle Kuzey Amerika, Güney Amerika ve Avrupa’nın kimi bölgelerinde bulunurlar. Uygun bakım ile hem sıcak hem de soğuk havalarda hayatta kalabilirler.

Bu lama çeşidi, kaşmirden bile nadir bulunan bir yün çeşidi üretir. Güney Amerika’nın And Dağları’na has olan vicuna yünü, değerli kazaklara ve paltolara dönüştürülen gezegendeki en yumuşak materyaldir.

Yününün bu kadar kıymetli olmasının nedeni, bir kat için 30 lama gerekmesidir. Bu lamaların enteresan bir özelliği var: Ne kıymetine olursa olsun esaret hayatını kabul etmezler. Bunun için de kendisini aç bırakır ve serbest bırakılana kadar hiçbir şey yemez.

Vicuna lamaları yumuşak su akışında  yüzebilme yeteneğine sahiptir. Öteki tiplerden farklı olarak bir çiftlikte yahut diğer bir ortamda tutulmaları mümkün değildir. Bu nedenle, çiftçiler onları sadece Vicuna’nın kırkılması gerektiğinde çiftliğe götürür. Çiftçiler, onları daha fazla fiyatlarsa büyük olasılıkla açlık grevine başlayacaklarını bildikleri için kırkım biter bitmez hür bırakılırlar.

Bu cins, başka lama çeşitlerinden daha küçüktür. Yünlü lamaların hafif, orta ve ağır olmak üzere farklı yün cinsleri vardır. Kâfi ölçüde kaliteli yün üretir. Diğer lama cinsleri üzere onlar da dağlık arazinin sakinleridir. Fakat gereksinim halinde yetiştirilip çiftlikte tutulabilirler. Lamalar çoklukla soğuk havalarda hayatta kalmak için doğal bir eğilime sahiptir.

Yünlü Lamalar, hem soğuk hem de sıcak havalarda hayatta kalmaya uygun adapte olmuştur. Fakat havaların çok ısınması yahut soğuması durumunda gerekli tedbirler alınmalıdır.

Yünlü Lamalar, başka lamalardan daha küçük bir yapıya sahiptir. Bedenleri yünle kaplıdır, bu da onları daha da hoş gösterir.