Tüylerinizi Ürpertecek: İnsanlık Tarihinin Asla Unutmamamız Gereken En Ölümcül 15 Savaşı

1803 ile 1815 yılları ortasında gerçekleşen Napolyon Savaşları, Fransız İmparatorluğu’nun liderliğindeki bir Fransız askeri ve siyasi başkan olan Napolyon Bonapart’ın, çeşitli koalisyonlara dönüşen Avrupa güçleriyle karşı karşıya geldiği bir dizi büyük çatışmaydı. Askeri mesleği sırasında, Napolyon yaklaşık 60 savaşta savaştı ve çoğunlukla saltanatının sonunda kaybettiği yedi savaş haricinde hepsini kazandı.

Avrupa’da savaşlardan kaynaklanan askeri ölümlerin, hastalıklar da dahil olmak üzere 5 milyona kadar çıkmış olabileceği varsayım edilmektedir. Savaşın sahiden hiçbir uygun yanı yoktur. Yalnızca milyonlarca insanın hayatını yok etmekle kalmaz, birebir vakitte büyük bir mali kayba da sebep olur.

1618 ile 1648 yılları ortasında gerçekleşen Otuz Yıl Savaşı, Orta Avrupa’da gerçekleşen bir dizi savaştır. Avrupa tarihindeki en uzun ve en yıkıcı çatışmalardan biri olan savaş, başlangıçta Protestan ve Katolik devletler ortasında bir çatışma olarak başlamıştı.

Savaş, Kutsal Roma İmparatorluğu’nda başladı fakat daha sonra Avrupa’nın büyük güçlerinin birçoklarını kapsayan çok daha büyük bir çatışmaya dönüştü. Meyyit sayısı varsayımları değerli ölçüde farklılık gösterse de, en mümkün kestirim sivil halk dahil yaklaşık 8 milyon kişinin savaşta hayatını kaybettiği istikametindedir.

Çin İç Savaşı, Çin Cumhuriyeti’nin siyasi partisi Kuomintang’a sadık kalan güçlerle, Çin Komünist Partisi’ne sadık olan güçler ortasında sürdürülmüş bir çatışmadır. Savaş, 1927 yılında başladı ve temel olarak etkin savaşların sona ermesiyle 1950 yılında sona erdi.

Çatışma sonunda iki fiili devlet oluştu: Günümüzde Tayvan olarak bilinen Çin Cumhuriyeti ve ana karadaki Çin Halk Cumhuriyeti. Savaş sırasında, her iki taraftada milyonlarca sivilin öldürülmesiyle sonuçlanan kitlesel vahşetler gerçekleştirdi.

1917 ile 1922 yılları ortasında gerçekleşen Rus İç Savaşı, Rus İmparatorluğu’nun eski topraklarında gerçekleşen çoklu parti savaşıydı ve 1917 Rus Devrimleri’ni takip etti.

Birçok farklı kümenin güç çabası vermesinin yanı sıra, en büyük iki savaşan küme, Bolşeviklerin Kızıl Ordusu ve geniş bir formda müttefik olan Beyaz Ordu olarak bilinen güçlerdi. Savaş sırasında, çoğunlukla siviller olmak üzere yaklaşık 7 ila 12 milyon ortasında kayıp verildiği varsayım ediliyor. Rus iç savaşı, Avrupa’nın gördüğü en büyük ulusal felaket olarak tanımlanmıştır.

Aynı vakitte Timur olarak bilinen Tamerlane, bir Türk-Moğol fatih ve askeri başkandı.14. yüzyılın ikinci yarısında Batı, Güney ve Orta Asya, Kafkasya ve güney Rusya’da acımasız askeri uğraş yönetti. 

Timur, Mısır ve Suriye’nin memlüklerini, yükselen Osmanlı İmparatorluğunu ve gerilemekte olan Delhi Sultanlığı’nı yenerek Müslüman dünyasında en güçlü hükümdar oldu. Bilim insanları, askeri gayretlerin yaklaşık olarak o periyot dünya nüfusunun yüzde beşine denk gelen on yedi milyon insanın vefatına neden olduğunu varsayım ediyorlar.

Dungan ayaklanması, on dokuzuncu yüzyılda Çin’de Hans (Doğu Asya yerli Çin etnik grubu) ve Hui’ler (Çin Müslümanları) ortasında en önemli etnik ve dini bir savaş olarak gerçekleşti.

Ayaklanma, bambu direklerle ilgili bir fiyat uyuşmazlığından kaynaklandı. Bir Han tüccarı, bir Hui’ye satış yaparken eserin tam olarak karşılığı olan parayı alamadı. Ayaklanmada bilhassa kuraklık ve kıtlık üzere savaşın getirdiği doğal afetler ve şartlardan 20 milyondan fazla kişi öldü.

Amerika’nın Avrupa kolonizasyonu teknik olarak, Batı İskandinav denizcilerin çağdaş Kanada kıyılarındaki bölgelere yerleştikleri onuncu yüzyılın başlarında başladı, lakin genel olarak, Amerika’nın fethinden bahsederken 1492 ile 1691 ortasındaki periyot kullanılıyor.

Bu 200 yıl boyunca, sömürgeci güçler ile yerli Amerikalılar ortasındaki savaşlarda on milyonlarca insan öldürüldü, lakin Columbus öncesi yerli nüfusun demografik büyüklüğü konusunda bir fikir bütünlüğü olmaması sebebiyle toplam meyyit sayısı varsayımları büyük ölçüde farklılık gösteriyor.

Bugünkü Çin’de gerçekleşen diğer bir yıkıcı savaş olan An luşan isyanı,  755’ten 763’e kadar sürmüş Tang hanedanlığına karşı yapılan şiddetli bir isyandı.

İsyanın büyük bir mevt sayısına yol açtığı ve Tang imparatorluğu nüfusunu büyük ölçüde azalttığına dair kuşku yok lakin kesin vefat sayısı yaklaşık olarak iddia etmek sıkıntı. Birtakım bilim insanları, imparatorluğun nüfusunun üçte ikisi olan yaklaşık otuz altı milyon kişinin isyanda ölmüş olabileceğini kestirim ediyor.

Temmuz 1914 ile Kasım 1918 ortasında süren Birinci Dünya Savaşı, Avrupa’da başlamış ve vakitle tüm dünyanın ekonomik güçleri iki aykırı ittifak olan İtilaf Devletleri ve Merkez Devletleri’nde toplanmıştır.

Toplam meyyit sayısı yaklaşık 11 milyon askeri işçi ve yaklaşık 7 milyon sivili kapsıyordu. Birinci Dünya Savaşı’nda askeri ölümlerin üçte ikisi savaşta meydana geldi. I. Dünya Savaşı’ndaki askeri ölümlerin yaklaşık üçte ikisi, ölümlerin birçoklarının hastalıktan kaynaklandığı 19. yüzyılda meydana gelen çatışmaların tersine savaştaydı.

Taiping iç savaşı olarak da bilinen bu ayaklanma 850 ile 1864 yılları ortasında Çin’de yaşanan büyük bir isyandı. Savaş, şurası Mançu liderliğindeki Qing hanedanı ile Hristiyan milyenarist hareketi olan Cennetin Barışı Krallığı ortasında gerçekleşti.

O devirde muteber bir nüfus sayımı olmadığı için isyan sırasında toplam mevt sayısıyla ilgili en muteber iddialar, yaklaşık yirmi ile otuz milyon ortasında sivil ve askerdi. Ölümlerin birçok veba ve kıtlıkla ilişkilendirildi.

1618-1683 yılları ortasında savaşılan Ming-Qing geçişi yahut Qing-Ming savaşı, günümüzde kuzeydoğu Çin’i yöneten Çing hanedanı ile ülkenin güneyini yöneten Ming hanedanı ortasındaki çatışmaları kapsayan bir devirdir.

Ming Hanedanı’nın çöküşüne neden olan savaş, yaklaşık 25 milyon insanın vefatına sebep oldu.

1937 ile 1945 yılları ortasında süren ikinci Çin-Japon savaşı, Çin Cumhuriyeti ve Japon İmparatorluğu ortasında gerçekleşen bir silahlı çatışmaydı.  Japonların 1941’de Pearl Harbor’a saldırmasının akabinde savaş Büyük Okyanus Savaşı olarak bilinen dünya savaşının bir kesimi haline geldi.

İkinci Çin-Japon Savaşı, yirminci yüzyılda Asya’da gerçekleşen en büyük savaştı ve savaş nedediyle şiddet, açlık ve öteki nedenlerle birlikte yaklaşık yirmi beş milyon Çinli sivil ile dört milyondan fazla Çinli ve Japon askerlerin vefatlarına neden oldu.

Üç Krallık Savaşı, antik Çin’deki MÖ 220-280 sırasında süren bir dizi silahlı çatışmaydı. Savaşta, Wei, Shu ve Wu aldı  üç devlet ülke üzerinde güç çabası vererek birleşmeye çalıştılar ve denetimi ellerine almaya çalıştılar. 

Çin tarihindeki en kanlı periyotlardan biri olan Üç Krallık devri, kırk milyona kadar insanın vefatına neden olan bir dizi yırtıcı savaşla kuşatılmıştı.

Moğol istilaları ve fethi 13. yüzyıl boyunca ilerledi ve sonucunda 1300 yılına gelindiğinde Asya ve Doğu Avrupa’nın büyük bir kısmını kapsayan geniş bir Moğol İmparatorluğu ortaya çıktı.   Tarihçiler Moğol baskınlarını ve istilalarını insanlık tarihinin en ölümcül çatışmaları olarak değerlendirirler. Ek olarak, beraberlerinde vebayı getirdiler ve bunu Asya ve Avrupa’nın birçok bölgesine yayarak Kara Mevt ismi verilen kitlesel ölümlere yol açtılar. Toplam vefat sayısı kırk ile yetmiş milyon olarak iddia edilmektedir.

1939-1945 yılları ortasında gerçekleşen II. Dünya Savaşı, tarihteki en yaygın savaştı ve tüm büyük güçleri içine alarak dünya genelindeki birçok devleti etkiledi. 30’dan fazla ülkeden 100 milyondan fazla insan direkt savaşa dahil oldu.

Holokost ve endüstriyel ve nüfus merkezlerinin stratejik bombalanması dahil olmak üzere sivillerin vefatlarıyla işaretlenen savaş, varsayımı altmış ile seksen beş milyon mevtle insanlık tarihinin en ölümcül çatışmasıydı.