Dolar, bir yandan Merkez Bankası’nın 2021 Aralık sürecinden bu yana talebi engellemek için aldığı önlemlerle bir yandan da vatandaşların enflasyonda kendini korumak maksadıyla talebinin oluşmasıyla gündemin ana unsuru olurken, seçime 2 hafta kala iktisat idaresini en çok zorlayan alan oluyor. Gerçi iktisat idaresinin pek umurunda olmadığı görülüyor. Merkez Bankası piyasalarda kar, boran, fırtınada ‘sükûnetini’ müdafaaya devam ediyor. Bakan Nebati, ‘işten ayrılmak için ihbar müddetini kullananlar çalışanlar’ üzere milletvekili olmak için seçim çalışmaları yapıyor. Eski Bakan Lütfi Elvan sakince konuşmaya başlasa da pek bir açıklama yapmıyor. İktisat için yalnızca Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklama yaparken, o da ayrıntılara değinmiyor. Lakin muhalefet bu bahiste hem çok etkin hem de tehlikeyi öngörülebiliyor. Kapalıçarşı’da açılan makasın, piyasada oluşan ikili kurun yanında artık de nakit yok!
Geçen günlerde bankacıların Reuters için yaptığı hesaplamada, TCMB’nin rezervlerinde, kestirimi 5,4 milyar dolar azalma olduğu hesaplandı.
Bu ölçü yalnızca 1 haftada gerçekleşirken, yarın faiz kararı sonrası açıklanacak olan haftalık bilgilerde görülmesi bekleniyor.
Rezervlerdeki düşüşe, özgür piyasada doların 20,50 TL düzeylerine çıkması, Kapalıçarşı’da kamu kurumlarının da süreç yaptığı, vatandaşın kuyruk olduğu argümanları neden oluyor.
“İkili piyasa, kur ile başlamadı! Her şey faiz indirimleriyle başladı.”
Ekonomim’de Burcu Göksüzoğlu’nun bugün gündem olan söyleşisinde Dr. Altuğ Özaslan, son periyotta görülen ikili döviz fiyatlamasının aslen faizle başladığını hatırlatıyor.
Serbest piyasa iktisadından uzaklaşıldığında, fiyatlama davranışlarının bozulduğunu belirten Özaslan, mevcut iktisat siyasetine nazaran, faizlerin hakikat oluşmadığını belirtiyor. Bunun yanında da yanlış fiyatlamanın ülkede yalnızca faizde değil, konut, araç, döviz, mevduat ve kredi üzere tüm ögelerde görüldüğünü belirtti.
Bütün varlık fiyatlamalarının kökeninin faiz olmasından kaynaklanan bir sorun yaşanırken, artık işlerin denetimden çıktığını da vurguluyor.
Milyon dolarların 15 dakikada bulunduğu “Kapalıçarşı’da nakit yok!”
TCMB’nin duyumlara nazaran, bankalara alım-satım farkı (spread/makas) açmasını söylediği, bunun da Kapalıçarşı süreçlerinin bankalarla kapatmaya çalışılmasının soncu olduğunu söyleyen Özaslan, bunu da efektif bulunamamasının tetiklediğini ve sonuç olarak Kapalıçarşı’da yaklaşık 15-20 gündür nakit döviz olmadığını belirtti.
Çarşı’da haber verildiği takdirde, geçmiş devirde 1 milyon doların 15 dakika içinde bulunduğunu, şimdilerde ise ‘T+2 gün valör(işlemden iki iş günü sonrası)’ verildiğini belirtti.
Dövizde alış-satış makasının 1 TL’nin üzerinde olmasıyla ihracatçı maliyet hesaplayamıyor!
Sözcü’den Gamze Bal’ın aktardığına göre, Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği’nden Ahmet Hamdi Gürdoğan, ihracat gelirlerinin yüzde 40’ını paylaşmak zorunda kalan ihracatçıların, hem spread farkından hem de seçim öncesi belirsizlik yaratarak, maliyet hesabında ve fiyat vermekte zahmet yarattığını belirtti.
Ege İhracatçı Birlikleri Lideri Jak Eskinazi, döviz kurunda makasın açılmaya devam etmesinin kayıplara neden olacağı konusunda uyardı.
TOBB Hazırgiyim ve Konfeksiyon Kesim Meclis Lideri Gurur Fayat, döviz süreçlerinden ihracatçının da bankalardan Kapalıçarşı’ya kaydığını söyledi. Oluşan ikili piyasada kur fark yüzde 5’e çıkarken, ihracatçılar da fiziki dövizi Kapalıçarşı’dan bozdurmaya başladı.
Oluşan ikili piyasanın “kriz” manasına geldiği bilinirken,
Seçimlere yakın süreçte belirsizliklerin artmasının tetiklendiği ortamda,
Ne Merkez Bankası ne de iktisat idaresinden rastgele birinin,
Piyasaları sakinleştirmeye ya da “klişe” de olsa işlerin yolunda olduğuna dair bir açıklama yapmıyor olması,
Belki de piyasaları daha başı boş bırakıyor olabilir.
Seçim sonrasında yönelik spekülasyonlar artarken,
Fiyatlamalarda yalnızca “piyasa”da hatalılar bulunurken,
Gerçekliğe şimdi erişemiyor olmak,
Beklentileri seçimlerin arkasına öteliyor.
Bunlar da piyasalarda 7/24 süren işlerin ve süreçlerin,
Her geçen gün daha fazla hasar almasına neden olabiliyor.
Seçimler sonrası için “kim kazanırsa kazansın” piyasaları yeniden güneşli bir havanın beklemediği biliniyor.
Ya siz ne bekliyorsunuz?
Yorumlarda buluşalım.
