Karbon testi, geçmişe ışık tutan bir prosedürdür. Yaş hesaplamada kullanılan bu sistem, bilim insanlarının tarih öncesi periyotlar ve antik çağlarla ilgili daha fazla bilgi edinmesine imkan tanır. Karbon testi sayesinde arkeolojik buluntuların yaşını öğrenerek geçmiş medeniyetlere ve kültürlere dair yeni sırları çözmeye bir adım daha yaklaşabiliriz.
Peki, bu büyülü anahtarın sırrını merak ediyor musunuz? Gelin birlikte keşfedelim. 👇
Karbon-14 olarak da bilinen Karbon testi, arkeoloji, jeoloji ve paleontolojide organik malzemelerin yaşını tayin etmek için kullanılan bir radyoizotop sistemidir.
Canlı organizmalar karbon alarak ve salarak hayatları boyunca karbon-14 içerirler.
Bu süreç, organizma yaşarken istikrar durumunu korur lakin organizma öldüğünde karbon-14 alımı durur ve 5730 yıl geçtiğinde alınan karbon ölçüsü yarı yarıya iner.
Bu duruma bağlı olarak yaşını hesaplamak istediğiniz organik malzemeden öncelikle bir örnek alınır.
Örnekler çoklukla kemik, odun, kömür, kabuk yahut tohum üzere gereçler olabilir.
Örnek, laboratuvar ortamında temizlenir, kurutulur ve fizikî olarak işlenir.
İşlem, karbon-14 oranını ölçebilmek için örneği uygun bir forma getirmeyi gayeler.
Örnekten elde edilen karbonda, beta parçacıklarını sayarak yahut AMS denilen hızlandırıcı kütle spektrometresi kullanarak karbon-14 ölçüsü ölçülür.
AMS, kütle tahlilinden evvel iyonları harikulâde yüksek kinetik güçlere hızlandıran bir kütle spektrometresi biçimidir.
Ölçülen karbon-14 ölçüsü, canlı organizma öldükten sonra başlayan karbonun yarılanma süreci göz önüne alınarak yaş tayini için kullanılır.
Karbon testi ile elde edilen yaş kıymeti, doğal ve insan kaynaklı faktörler nedeniyle bazen aldatıcı olabilir.
Bu nedenle yaş bedeli, bilinen yaşlı örneklerle ve bağımsız metotlarla karşılaştırılarak kalibre edilir.
Karbon testi, yaklaşık 50.000 yıla kadar olan yaşları ölçmek için kullanılabilir ve antik artefaktların, fosillerin ve başka organik gereçlerin yaşlarını belirlemekte değerli bir formüldür.