Sinema cihanında farklı tıpta sinemaların önünü açan ya da o tıptaki sinemalara ince ayrıntılarıyla ‘örnek’ niteliği taşıyan çarpıcı bir imal olmuştur. O denli ki tıpkı tıpta izlediğiniz sinemaları ister istemez ‘o’ sinemaya benzetme eğiliminde olursunuz birçok vakit.
Stephen King’in tıpkı isimli romanından uyarlanan Stanley Kubrick’in 1980 üretimi The Shining (Cinnet)‘i de bu üretimlerden biri; elbet sinemadaki endişe kozmosunun temel yapıtaşlarından. Pekala neden ve nasıl? Kaygı sineması tutkunlarındansanız bu içeriğimiz tam size nazaran. Gelin ayrıntılara birlikte bakalım? 👇
Kaynak: https://www.unpublishedzine.com/film/…
Stanley Kubrick’in bütün dehşet sinemalarına ‘kılavuz’ niteliğinde olan The Shining sinemasında Jack Nicholson’ın canlandırdığı Jack Torrence’a, kış mevsiminde Overlook Oteli’ni gözetlemek için bir iş fırsatı sunulur.
Burada ruhsal olarak çıkmaza giren Jack, çocuğu Danny’ye ve eşine karşı şiddet uygulayan bir figüre dönüşür.
Korku tipinde, The Shining üzere başarılı bir kaygı sineması yapmanın tek bir yolu yoktur elbette.
Ancak sineması gerçekçi bir formda gösteren bir dizi öge ve metot vardır. Kubrick’in stilistik tercihleriyle, müzikten aydınlatmaya kadar kullanmış olduğu her dehşet ögesi, dehşet çeşidini temsil eder.
Örneğin sinemanın neredeyse her sahnesinde tekrar eden kırmızı renkler ve labirentler bu metotları oluşturan motiflerdendir.
Korku çeşidi ekseriyetle kırmızı rengini endişeyi, kanı yahut bir gayesi göstermek için kullanır.
Jack Torrence’ın çocuğu Danny, Overlook Oteli’nde önü kırmızı olan bir bisikletle gezer ve ekseriyetle kırmızı bir gömlek ve mavi tulum giyer. Bu sembolik olarak hayaletlerin ve babasının onu gaye aldığını gösterir.
Benzer formda, oteldeki Jack ve bir hizmetçinin karşılaştığı lavabo sahnesinde, seyirci aydınlık bir ışıklandırmayla birlikte parlak kırmızı bir lavaboyla karşı karşıya kalır.
Parti sahnesindeki, kapalı alan korkusu ve tetikte olma hissi yaratan loş aydınlatmayla kontrast oluşturur.
Burada, kırmızının ‘karmaşıklığı’ iletilerek farklı durumlarda farklı manalar taşıdığı gösterilir.
The Shining’deki bu örnekler, Kubrick’in incelikle işlenmiş estetiği, öbür çağdaş devir direktörlerine sağlam bir temel sunar.
Sonuç olarak, Kubrick’in teknikleri, günümüz sinematografisi, aydınlatması ve elbet endişe tipi üzerinde büyük bir tesire sahiptir.
Kubrick’in estetiği, birçok şimdiki dehşet sinemasına yansıtılmıştır; lakin, Jordan Peele açıkça Kubrick’in üretimleri üzerindeki tesirinden bahsetmiştir.
Jordan Peele, bugüne kadar Get Out, Us ve Nope gibi yapımlarıyla tanınan genç bir direktördür.
Ününü elde ettiği müddet boyunca, kaygı ve drama cinslerini muvaffakiyetle harmanlayarak bugün bilinen klasik tansiyon cinsinin yeni bir versiyonunu yaratmıştır. Bunu, Kubrick’in tekniklerini, motiflerini ve karakter gelişimini benimseyerek yapmıştır.
Örneğin, Get Out sinemasında kırmızı renk, The Shining’deki kadar barizdir. Bilhassa bu kıyafetlerde fazlaca görülebilir.
Ana karakter Chris Washington, başlangıçta kırmızı giyinirken, manipülatif kız arkadaşı mavi giymektedir.
İlk durumda Chris amaç pozisyonundayken, ilerleyen sahnelerde Chris’in kırmızı giyen tek kişi olmadığı görülür.
Gizli ‘Armitage’ topluluğu geldiği vakit, kümenin nasıl görünmek istediği açıkça ortaya çıkar; kırmızı, yansıtılmak istenen şeyler bağlamında tekrar tercih edilmiştir.
Bütün ayrıntıların yanında, Get Out sinemasının ortasında, Chris’in en düzgün arkadaşı Rod telefonla konuştuğu sırada ‘Flight 237’ sözcükleri havaalanında yankılanır.
Bu, The Shining’de Danny’nin keşfettiği otel odası olan 237 numaralı odaya açık bir göndermeden öbür bir şey değildir.
Get Out yalnızca bir örnek elbette; The Shining, yalnızlık, dehşet, mental hastalıklar ve ikilemler üzere kaygıyı tetikleyen ögelerle dehşet tipindeki birçok sinemaya örnek olmuş bir imal.
The Shining’in kıssası tipik bir dehşet sineması için kolay olmasına karşın teknikleriyle, kendi tekniklerini ortaya koymaya çalışan başka endişe sinemaları için bir yapıtaşı olmaya devam ediyor.