Hareketlerinizin Karşılığı Olduğunu Yüzünüze Vuran, Ahlak Sistemine Sahip Oyunlar

İlk bakışta neden bu kadar tanınan olduğuna mana verememenizin mümkün olduğu Undertale bağımsız oyunların gücünü kanıtlayan en değerli üretimlerden. Kendine has mizahı, kıssa anlatımı ve karakterleriyle büyük popülerliğe ulaşmış Undertale’da makus olmanın önemli sonuçları var. Oyun sizi savaşların içine sokuyor evet, lakin bunların hiç birinde size ‘savaşmak zorundasın’ da demiyor (gerçi aksini de söylemiyor). Şayet savaşarak yaratıklara ziyan verirseniz oyunun daha karanlık sonu ile karlılaşırken barışçıl bir yol seçerseniz oyunu çok daha güzel bir sonla bitirebilirsiniz. Ayrıyeten birtakım karakterleri konuşarak ikna edebileceğinizi de hatırlatalım.

Bir ütopyanın işin içine insan faktörünü ve hırsını sokunca nasıl tepetaklak distopyaya dönüşebileceğinin kusursuz örneği olan BioShock birinci oyununda bizleri Little Sisters ismindeki küçük kızlarla tanıştırıyordu. Üzerlerinde yapılan acımasız deneyler sonucu ‘Adam’ denilen maddeyi meyyit vücutlardan hasat etmek için dönüştürülmüş bu kızlarla karşılaştığınızda onları öldürmek yahut bağışlamak seçenekleri size bırakılıyordu. Tabi her ikisinin de sonuçlarına katlanmak şartıyla.

Son yılların en çok dikkat çeken RPG oyunlarından olan imal tıpkı bir FRP oyunu derinliğinde işliyor. Oyun neredeyse tümünde nasıl bir yol izleyeceğinizin kararını size bırakıyor ve bunların sonunda öyküyü bu davranışlarınız şekillendirmiş oluyor. Sık sık çok kuvvetli seçimlerde bulunmak zorunda kaldığımız oyunda yöneldiğimiz yollar ve seçimlerimiz karakterimizin kişiliğini şekillendiriyor, kişiliğimiz şekillendikçe ise gidilecek yollar ona nazaran beliriyor.

Arkane Studios’un başyapıtı olan seri bizleri bir suikastçı olarak olayların içine atsa da amaçlarınıza nasıl yaklaşacağınızın seçimini büsbütün size bırakıyor. Serinin her iki oyununda be ek paketlerinde düşmanlarınızı öldürmek dışında farklı formlarda de saf dışı bırakabiliyorsunuz ve bu oyunun sonunu 180 derece değiştiriyor. Üstelik durum NPC’ler için de bu türlü. Her iki oyunu da tek bir kişiyi dahi öldürmeden bitirmek mümkün.

Rockstar Games’in bilhassa ikinci oyununda detaycılıkta boyut atlattığı seri ayrıntılara verdiği ihtimamı ahlak sisteminde de gösteriyor. Yabanî Batı’da at koşturup bu kanunsuz toprakları arşınlıyor olabiliriz lakin burada dahi vicdan yok değil. Oyunda bulunan ahlak sistemi NPC’lerin size yaklaşımlarından diyaloglarınıza kadar pek çok şeyi şekillendiriyor. Örneğin ne kadar onursuz olursanız NPC’ler sizden o kadar korkuyor ve tıpkı oranda da nefret ediyorlar.

Eski Fallout oyuncuları karma sistemine aşina olmalılar. Oyunda yaptığınız seçim ve aksiyonlar Wasteland topraklarında size nasıl muamele edileceğini de belirleyen bir ögeye dönüşmekteydi. Berbat bir insan olup hırsızlık yapmayı seçer, hele bir de üzerine yakalanırsanız şimdiden vay halinize diyelim.

Uzun soluklu seri oyunculara ahlaki seçimleriyle gidişatı şekillendirme imkanı sunan birinci oyunlardandı. Lakin bu özelliğinin de tesiriyle bu seçimlerin günümüzdeki pek çok oyuna nazaran ziyadesiyle siyah-beyaz kaldığını da görmek mümkün.

Bir Jedi şövalyesi olmak bilek gücü kadar ahlaki olarak da yanlışsız yolu seçmekle direkt irtibatlı. Bipware imzalı Knight of the Old Republic’in bugün bile efsane olarak anılmasının sebeplerinden biri de barındırdığı girift ahlak sistemiydi. Oyuncuyu derin ikilemlerde bırakarak zorlayan oyunda dilerseniz güzellik timsali bir Jedi, dilerseniz de güç aşkıyla yanıp tutuşan bir Sith olmak büsbütün size kalmıştı.

RPG çeşidinin bir öteki kült serisi olan Mass Effect her oyununda seçimlerimizin tartısını sonuna dek hissettiriyordu. Seçimleriniz doğrultusunda terazide Paragon yahut Renegade tarafı ağır basmaya başlarken tarafsız kalmak ise çok daha az ödüllendirici seçenekler sunuyordu.