Karma iktisat modeli, yüzyıllardır var. Popülaritesi her geçen yıl artmaya devam ediyor. Karma iktisat hem kapitalizmin hem sosyalizmin ögelerini birleştiriyor. Birebir vakitte insanların bir bütün olarak topluma yarar sağlarken kendi maksatlarının peşinden gitmesine imkan tanıyor. Alışılmış karma iktisat modeli bu bilgilerden ibaret değil. O halde karma iktisat modeli hakkında bilmeniz gereken ayrıntılara yakından bakalım.
İşte, karma iktisat modeli ile ilgili bilmeniz gereken 12 bilgi! 👇
1. Özel mülkiyeti koruyor ve ekonomik özgürlüğe müsaade veriyor. 🤑
Karma ekonomik sistem, özel mülkiyeti koruyor. Tıpkı vakitte ekonomik özgürlüğe müsaade veriyor. Öte yandan, hükümetlerin toplumsal maksatlara ulaşmak için ekonomik faaliyetlere müdahale etmesine müsaade veriyor.
2. Yeniliği teşvik ediyor. 🆕
Ticari faaliyetlerde devlet müdahalesini sınırlıyor. Böylelikle piyasa iktisadının ayırt edici özelliği olan yeniliği teşvik ediyor.
3. Karma iktisatta devlet özel bölümdeki işletmeler üzerinde denetim uygulayabiliyor.
Karma iktisatta bırakınız yapsınlar sistemi ile ilerlenmiyor. Zira devlet, kimi kaynakların kullanımının planlanmasında aktif rol oynayabiliyor. Özel daldaki işletmeler üzerinde denetim uygulayabiliyor. Toplumsal gayeleri desteklemek için özel bölümü vergilendiriyor. Böylelikle vergilerden elde edilen fonları kullanarak serveti tekrar dağıtabiliyor. 🪙💴💲
4. Toplu taşıma kısmen kamuya ilişkin oluyor. 🚎
Ulusal savunma, paket teslimatı ve toplu taşıma üzere kimi temel bölümler kısmen kamuya ilişkin oluyor. Bu yüzden çağdaş toplumda en tanınan ve pratik sistem olarak biliniyor.
5. Kaynakların verimli bir biçimde tahsis edilmesini sağlıyor. 📶
Özel bölümdeki kaynaklar gerekli görülen ve muhtaçlık duyulan yerlere en uygun formda tahsis ediliyor. Bu sayede müşterilerin (tüketicilerin) gereksinimleri verimli bir formda karşılanabiliyor.
6. Verimli üretim yapan işletmeler daha yüksek gelirlerle ödüllendiriliyor. 💰
Rekabetin olduğu özgür piyasada daha verimli üretim yapan işletmeler daha yüksek gelirlerle ödüllendiriliyor. Bu sayede işletmeler inovasyon ve üretim verimliliği için sermaye tahsis etmeye istekli oluyor.
7. Şansız insanlara daha fazla fırsat sağlıyor. 🍀
Karma iktisat modelinin avantajlarından biri de şansız insanlara daha fazla fırsat sağlıyor olmasıdır. Herkesin piyasanın ürettiği zenginlikten yararlanmasına imkan tanıyor. Yani daha düşük gelirliler; eğitim, sıhhat ve barınma üzere yardımlardan yararlanabiliyor.
8. Fakat hükümet ekonomiyi büsbütün denetim edemiyor. 🎛️😵
Hükümet ekonomiyi büsbütün denetim edemiyor. Ayrıyeten hükümet, toplumsal programlar için kâfi fon sağlamayabiliyor.
9. Beşerler iktisadın farklı kesimlerinde çalışabiliyor.
Bireylerin iktisadın farklı kesimlerinde çalışabilmesine yardımcı oluyor. Bu, rastgele bir dalda başarılı olmalarına imkan tanıyacak bilgi ve marifet kazanmalarını sağlıyor. 🤓
10. Vietnam ve Norveç üzere ülkeler karma iktisat modelini uyguluyor. 🫰
Vietnam, Norveç ve Singapur üzere ülkeler karma iktisat modeli ile yönetiliyor. Örneğin, Vietnam özel mülkiyete ve yabancı yatırıma müsaade veriyor. Norveç, özel teşebbüsü teşvik ediyor ve hükümet ülke iktisadında kilit bir rol oynuyor. Singapur ise özgür piyasa prensiplerine güçlü bir vurgu yapıyor. Hükümet ekonomik büyümeyi ve çeşitlendirmeyi teşvik etmede etkin bir rol oynuyor.
11. Hem piyasa hem komuta ekonomilerinin dezavantajlarını azaltabiliyor.
Karma iktisat epeyce kıymetlidir. Zira hem piyasa hem komuta iktisadından fayda sağlar. Tıpkı vakitte bu iki sistemin dezavantajlarını azaltabiliyor.
12. Çiftçileri ve öteki kilit sanayileri destekliyor. 🧑🌾🧺
Çiftçileri ve öbür kıymetli sanayileri desteklemek için sübvansiyonları kullanıyor. Minimum fiyat maddeleri vardır. Böylelikle iş gücünün sömürülmesini önlüyor.