İnsanın evrimleştiği süreç içerisinde genlerimiz birçok mutasyona uğramış ve evvelden var olan birçok gen vakitle değişime uğramış. Örneğin kimi beşerler bugün çok ender olan ateş yakma hastalığına sahip. Bunun sebebi ise birinci insanlardan kalma ateş yakma dürtüsüne sahip olmaları. Geçtiğimiz günlerde bu hastalığa sahip olan bir genç de TikTok platformunda yayınladığı görüntüsünde söyledikleri ile herkesi şaşırtmıştı. Gelin birlikte bu hastalığın nasıl olduğuna bir bakalım. 👇
Kaynak: https://www.webmd.com/mental-health/w…
Yangın çıkarma hastalığı olarak bilinen ‘Piromani’ hastalığı bir ruhsal bozukluk olarak geçiyor.
Piromani, kişinin yangın çıkarmaya direnememesi ile karakterize edilen bir çeşit dürtü denetim bozukluğu olarak tanımlanıyor. Piromanisi olan beşerler ateş yakmanın ziyanlı olduğunu bilirler. Fakat ateş yakmak, biriken gerginliklerini, telaşlarını yahut uyarılmalarını giderebilmelerinin tek yoludur. Ateş yaktıktan sonra bir rahatlama hissederler.
Piromani, yıkıcı, dürtü denetimi ve davranış bozuklukları ismi verilen bir küme ruhsal bozukluğun kesimidir. Bu bozukluklar insanların saldırgan olmasına neden olur.
Piromani teşhisi, birinin ateş yakmasının nedenlerine bağlıdır.
Ateş yakmak olağan koşullar atında bir bozukluk değil, bir davranış olarak kabul edilir. Ateş yakan herkes kabahat işlemiş de sayılmaz. Kundaklama bir kabahattir, lakin birden fazla kundakçıda piromani yoktur. Farklı gayelerle bunu yaparlar. Piromani ise psikiyatrik bir hastalıktır.
Bir bireye piromani teşhisi konması için aşağıdaki semptomların mevcut olması gerekir:
-
Birden fazla sefer kasıtlı olarak ateş yakmak
-
Ateş yakmadan evvel gergin yahut enerjik hissetmek
-
Ateşe ve onunla ilgili her şeye ilgi duymak ve takıntılı olmak
-
Yangın çıkarırken, yangın esnasını görürken yahut yangınların arkasında yer alırken zevk, rahatlama yahut haz hissetmek
Bu bozukluk öteki bir psikiyatrik bozukluk ile de ilişkilendirilmiyor.
Birbirini tetikleyen hastalıklar mevcut. Lakin piromanide bu türlü bir şey kelam konusu değil. Altta yatan diğer rastgele net bir sebebe ya da hastalığa dayandırılamadan ortaya çıkan bir dürtü bozukluğu. Tıpkı vakitte çok az görülüyor. Birden fazla kundaklama yapan 90 bireyden oluşan bir çalışmada, yalnızca 3’ünün piromani belirtileri gösterdiği tespit edildi.
Piromani ile karıştırılmaması gereken durumlar:
-
Parasal çıkar sağlamak
-
Siyasi inançlarla başkaldırmak amacı
-
Bir hatası gizleme amacı
-
Bir ömür durumunu düzgünleştirmek için
-
Sanrılar
-
Halüsinasyonlar
-
Uyuşturucu yahut alkolün tesiri altında olmak
Bu nedenlerle ateş yakan şahıslarda tipik olarak piromani yoktur.
Piromani hastalığına sahip şahıslar hakkında bilinen bir gerçek ise ortalamanın altında zekaya sahip olmaları.
Diğer psikiyatrik bozukluklar ile genetik manada ilişkilendirilememiş olsa bile piromanisi olan şahısların ekseriyetle birtakım problemler mevcut olduğu gözlemlendi. Bunlar; telaş, unsur bağımlılığı, depresyon, dikkat eksikliği, duygudurum bozuklukları yahut öğrenme zahmeti. Piromani, büyük bir kayıp yahut çocuk istismarı üzere gerilimli geçirilen bir hayat ile de kontaklı olabilir. Bu etkenlerin kişiyi tetiklediği düşünülüyor. Kişi gerilimini atacağı hiçbir şey bulamadığı bir hayat geçirdiğinde içinde biriken gerilim onu ilkel dürtülere yönlendiriyor.
Aslında piromaniye sahip bir bireyin beyni birinci insanlarda var olan ilkel bir dürtüyü aktive etmiş oluyor.
Bu hastalık birinci insanlarda var olan ateş yakma, ateşi bulma ve münasebetiyle ısınarak soğuktan korunduğunda kendini inançta hissetme dürtüsünü ortaya çıkarıyor. Yani dolaylı yoldan kişi bu biçimde diğerlerini riske atmış olsa bile kendini inançta hissediyor ve gerilimini rahatlatıyor. Pekala piromani tedavisi var mı?
Piromaniyi tedavi edecek bir ilaç şimdi yok.
Doktorunuz piromaninizi yenmenize yardımcı olacak öbür başka ilaçlardan faydalanmak isteyebilir. Bilişsel davranış terapisi de bunu yenmenize yardımcı olabilir. Piromaniyi tedavi etmek için tahlil geliştirme terapisi yahut aile terapisi de alınması öneriliyor.
Siz bu farklı hastalık hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bahsi geçen TikTok görüntüsü ve piromani hastalığına sahip olan gencin söyledikleri 👇