Edvard Munch, tuvallerine çizdiği her çizgide hayatın acılarını, endişelerini ve kaygılarını ortaya koyarak, izleyicilerine sanatın sessiz fakat derin çığlığını duyurmuştur. Çağdaş sanatın en ikonik yapıtlarından biri olan ‘Çığlık’ın yaratıcısı, kendi hüzün dolu hayat kıssasını tuvallerine yansıtırken birebir vakitte bize iç dünyamızın en karanlık köşeleriyle yüzleşme yüreği vermiştir.
Gelin, Edvard Munch’un hayatını, yapıtlarını ve sanatını birlikte keşfedelim.👇
Kaynak: 1, 2
Edvard Munch, 1863’te Norveç’te dünyaya geldi.
Henüz bir yaşındayken ailesiyle birlikte şimdiki ismiyle Oslo’ya taşındı.
Munch, hayatının birinci büyük kaybını şimdi beş yaşındayken annesinin tüberkülozdan vefatıyla yaşadı.
Annesinin yokluğu ve babasının bu mevt karşısındaki derin hüznü, Edvard’ın erken yaşta tanıştığı bu acıyı ziyadesiyle artırdı.
Acılarının doruğuna ise ablası Sophie’nin on altı yaşında tüberkülozdan vefatıyla ulaştı.
O vakitler yalnızca on üç yaşında olan Edvard, ablasının hayatı için verdiği uğraşa şahsen şahit olmuştu. Bu acıyı birkaç yıl sonra çizeceği ‘Hasta Çocuk’ ve ‘Hasta Odasında Ölüm’ üzere tablolarında görebiliriz. Bu olaylar, sanatındaki koyu ve acılı tonların temelini oluşturdu.
Munch, babasının isteği üzerine Christiana Teknik Koleji’nde mühendislik eğitimine başladı.
Bir yıl sonra resme olan tutkusunu daha fazla göz arkası edemeyerek okuldan ayrıldı. Kendi yolunu çizerek ressam olmaya karar verdi ve Norveç Sanat Enstitüsü’ne kaydını yaptırdı.
1882’de Christian Krohg, Frits Thaulow ve Erik Werenskiold üzere kıymetli ressamların açtığı Sonbahar Standı’nı ziyaret etti ve bu kümenin tesirinde kalarak bir mühlet Krohg’dan ders aldı.
Inger Sahilde
Munch, 1885’te Frits Thaulow’un takviyesi ve birtakım burslar sayesinde Paris’e gitti ve bu seyahat, Munch’un sanat anlayışını derinden etkiledi.
Hayatın Dansı
Paris’te bulunduğu yıllarda izlenimcilik, arka izlenimcilik ve sembolizmi yakından inceledi.
Claude Monet, İzlenim: Gün Doğumu
Bu periyotta Van Gogh ve Gauguin’in çalışmalarını çok beğeniyordu.
Van Gogh, Yıldızlı Gece
Paris’ten ülkesine döndüğünde Norveç’in birinci izlenimci ressamı olur.
Ayrılık
1887’de düzenlenen ve yapıtlarını sergilediği bir Sonbahar Standı’nda beklediği ilgiyi göremeyince buhrana girdi.
Vampir
1889’da açtığı birinci şahsî standında, 110 eser sergileyerek olumlu ve olumsuz tenkitler aldı.
Bu stant, Munch’a devlet bursu kazandırdı ve tekrardan Paris’e gitme fırsatı elde etti.
Tam bu sırada babasının ani mevt haberi üzerine bir müddetliğine çalışmalarına orta verdi.
Melankoli
1890’da Norveç’teki Sonbahar Standı’nda “Karl Johan Sokağı’nda Bir Bahar Günü” tablosu da dahil olmak üzere birçok yapıtını sergiledi.
1892’de ise Berlin Sanatkarlar Derneği tarafından düzenlenen ve bir hafta sonra olumsuz tenkitler nedeniyle kapatılan bir standa katılarak ismini daha da duyurdu ve genç sanatkarlar ortasında pek çok destekçi buldu.
Yıldızlı Gece
1893’te Norveç’e döndü ve en ünlü yapıtı olan “Çığlık” üzerinde çalışmaya başladı.
1908’de Kopenhag’ta bir stant hazırlarken fizikî ve duygusal yorgunlukla gayret etmek zorunda kalarak hudut krizi geçirdi.
Bunun üzerine Kopenhag’ta bir klinikte tedavi gören sanatçı büsbütün güzelleşti.
Hayatının son devirlerinde sıhhati bozulmaya başladı ve 80 yaşında hayata gözlerini yumdu.
