Türk Kurtuluş Savaşı’nın siyasi bildirisi olan Misak-ı Ulusal, toplam 6 unsurluk kararlardan oluşur. Bu kararlar ekseriyetle ülkenin bütünlüğü hakkındadır. Bildiri, I. Dünya Savaşı’nı sona erdirecek olan barış antlaşmasında Türkiye’nin kabul ettiği minimum barış koşullarını içerir. Bu bildirinin ana çizgileri Erzurum ve Sivas Kongrelerinde belirlenmiştir.
Bu içeriğimizde Misak-ı Ulusal hakkında merak edilen bilgilere ulaşabilirsiniz.
Misak-ı Ulusal Nedir?
Türk Kurtuluş Savaşı’nın siyasi bildirisi olan Misak-ı Ulusal, toplam 6 unsurluk kararlardan oluşur. Bu kararlar çoklukla ülkenin bütünlüğü hakkındadır. Bildiri, I. Dünya Savaşı’nı sona erdirecek olan barış antlaşmasında Türkiye’nin kabul ettiği taban barış kaidelerini içerir. Bu bildirinin ana çizgileri Erzurum ve Sivas Kongrelerinde belirlenmiştir.
Misak-ı Ulusal, mecliste ‘Ahd-i Ulusal Beyannamesi’ ismi ile kabul edilmiştir. Ulusal Yemin manasına gelen Misak-ı Ulusal doğrultusunda Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin bugünkü hudutları oluşmuştur.
Misak-ı Ulusal Kararları
1. Husus: ‘Osmanlı Devletinin, bilhassa Arap çoğunluğunun yerleşmiş olduğu, 30 Ekim 1918 günkü Mondros Mütarekesinin yapıldığı sırada ordularının işgali altında kalan kısımlarının geleceğinin, halklarının serbestçe açıklayacakları oy uyarınca belirlenmesi gerekir; sözkonusu Mondros Mütarekesi çizgisi içinde, din, soy ve hedef birliği bakımlarından birbirine bağlı olan, karşılıklı hürmet ve özveri hisleri besleyen soy ve toplum bağlantıları ile etraflarının şartlarına saygılı Osmanlı-İslam çoğunluğunun yerleşmiş bulunduğu kısımların tümü, ister bir hareket, ister bir kararla olsun, hiç bir nedenle, birbirinden ayrılamayacak bir bütündür.’
2. Husus: ‘Halkı, özgürlüğe kavuşunca, oylarıyla Anavatana katılmış olan üç Vilayet (Elviye-i Selase yani Kars, Ardahan ve Batum Livaları) için gerekirse yine halkın özgür oyuna başvurulmasını kabul ederiz.’
3. Unsur: ‘Türkiye ile yapılacak barışa kadar ertelenen Batı Trakya’nın hukukî durumunun belirlenmesi de, halkının özgürce açıklayacağı oya nazaran olmalıdır.’
4. Unsur: ‘İslam Halifeliğinin ve Ulu Saltanatın merkezi ve Osmanlı Hükümetinin başşehri olan İstanbul kenti ile Marmara Denizinin güvenliği her türlü tehlikeden uzak tutulmalıdır. Bu unsur gizli kalmak şartı ile; Akdeniz ve Karadeniz Boğazlarının dünya ticaret ve ulaşımına açılması konusunda, bizimle birlikte, öteki tüm Devletlerin oybirliği ile verecekleri karar geçerlidir.’
5. Husus: ‘Müttefik Devletler ile düşmanları ve onların kimi ortakları ortasında yapılan andlaşmalardaki unsurlar çerçevesinde, azınlıkların hakları, komşu ülkelerdeki Müslüman halkların da özdeş haklardan yararlanması umudu ile, bizce de benimsenip teminat altına alınacaktır.’
6. Husus: ‘Ulusal ve ekonomik gelişmemize imkan bulunması ve, daha çağdaş biçimde, nizamlı bir idareyle işlerin yürütülmesini başarmak için; her devlet üzere, bizim de gelişmemiz şartlarının sağlanmasında, bütünüyle bağımsızlığa ve özgürlüğe kavuşmamız ana prensibi varlık ve geleceğimizin temelidir. Bu nedenle siyasal, yargısal, mali vb. alanlarda gelişmemizi önleyici sınırlamalara [Kapitülasyonlar] karşıyız. Saptanacak borçlarımızın ödenmesi şartları da bu prensiplere karşıt olmayacaktır.’
Misak-ı Milli’den Verilen Tavizler
Elviye-yi Selase sancaklarından olan Batum, Misak-ı Milli’den verilen birinci ödündür. Sakarya Meydan Muharebesinin akabinde Batum, Moskova Antlşaması ile Gürcistan’a bırakıldı. Kars Antlaşması ile doğu hududu katılaşınca Batum büsbütün Türkiye’nin elinden çıktı.
Misak-ı Milli’den verilen ikinci taviz Hatay’dır. Ankara Antlaşması ile Türkiye Suriye sonunun belirlenmesi sonucunda Hatay, Suriye’ye kaldı lakin Hatay’ın anavatana katılması daha sonraki süreçlerde gerçekleşti.
Misak-ı Milli’den verilen üçüncü taviz Batı Trakya’dır. Lozan Barış Antlaşması sonucunda burası Yunanistan’a bırakıldı.
Misak-ı Milli’den verilen dördüncü taviz ise Musul-Kerkük’tür. 1926 yılında imzalanan antlaşma ile Musul-Kerkük, İngiliz mandası olan Irak’a kaldı.
