Merhabalar. Belgesel sinemalar, gerçek olayları, doğayı, tarihi ve toplumsal hususları ele alan öğretici üretimlerdir. Bu sinemalarda araştırmaya dayalı mevzuların, ilgi cazibeli görsellerle ve enteresan kıssalarla anlatıldığını seyrederiz. Twitter’da @davidcinema isimli kullanıcı, ‘İzlediğiniz en uygun belgesel sinema hangisi?’ sorusunu sordu ve kullanıcılardan birbirinden farklı cevaplar aldı. Ben de bu içerikte size bu belgesel sinemaları listeledim.
İyi seyirler dilerim.
21. Tarnation (2003)
Film imalcisi Jonathan Caouette’in şizofrenik annesiyle büyümek üzerine olan bu belgesel, enstantaneler, Super-8 sineması, telesekreter iletileri, görüntü günlükleri, erken periyot kısa sinemaları ve daha fazlasının bir karışımını içeriyor. İmgeler Jonathan’ın hayatının on dokuz yılını bahis alıyor.
Yönetmen: Jonathan Caouette
Oyuncular: Jonathan Caouette, Renee Leblanc, Adolph Davis
20. Samsara (2011)
Beş kıtada yirmi beş ülkede yaklaşık beş yıl boyunca, yetmiş milimetrelik bir sinemayla çekilen Samsara, bizi kutsal toprakların, afet bölgelerinin, endüstriyel komplekslerin ve tabiat harikalarının çeşitli dünyalarına taşıyor.
Yönetmen: Ron Fricke
Oyuncular: Balinese Tari Legong Dancers, Ni Made Megahadi Pratiwi, Puti Sri Candra Dewi
19. Paris Is Burning (1990)
1980’li yılların sonlarını mevzu alan bu belgesel, New York’ta yaşayan eşcinsel, transseksüel, Afroamerikan ve Latin kökenlilerin düzenledikleri balolara dair bol ödüllü bir üretimdir.
Yönetmen: Jennie Livingston
Oyuncular: Brooke Xtravaganza, André Christian, Dorian Corey
18. Baht Soleil (1983)
‘O bana yazdı…’ Bir bayan, bir dünya gezgininin niyetlerini, vakit ve hafıza üzerine meditasyonlarını Japonya, Gine-Bissau, İzlanda ve San Francisco üzere uzak yerlerden sözler ve fotoğraflarla anlatıyor.
Yönetmen: Chris Marker
Oyuncular: Amilcar Cabral, Florence Delay, Arielle Dombasle
17. Free Solo (2018)
Bu belgesel, tırmanışçı Alex Honnold’un hiçbir emniyet aleti yahut ip üzere donanım kullanmadan Yosemite’de bulunan 2307 metre uzunluğundaki El Capitan’a tırmanışını anlatıyor.
Yönetmenler: Jimmy Chin, Elizabeth Chai Vasarhelyi
Oyuncular: Alex Honnold, Tommy Caldwell, Jimmy Chin
16. They Shall Not Grow Old (2018)
Film imalcisi Peter Jackson’ın grubu, çığır açan bilgisayar onarım teknolojisi sayesinde, daha evvel hiç görülmemiş Birinci Dünya Savaşı’nın gerçek hayattan hareketli bir tasvirini yaratıyor.
Yönetmen: Peter Jackson
Oyuncular: Thomas Adlam, William Argent, John Ashby
15. Bowling for Columbine (2002)
Amerika Birleşik Devletleri, iç savaş olmayan gelişmiş bir ülke olduğu halde ateşli silahlarla öldürülen astronomik insan sayısıyla ünlüdür. Aktivist sinema imalcisi Michael Moore, bu belgeselde öfkeli mizah anlayışıyla bu kan dökülmesinin kökenlerini keşfetmeye koyulur.
Yönetmen: Michael Moore
Oyuncular: Michael Moore, Charlton Heston, Marilyn Manson
14. Italianamerican (1974)
Martin Scorsese, annesi ve babasıyla New York City’deki hayatları ve Sicilya’daki aile geçmişleri hakkında röportaj yapıyor. Röportaj yaptığı ailesi, uzun müddettir birlikte yaşayan ve birbirlerini çok güzel tanıyan insanlardır.
Yönetmen: Martin Scorsese
Oyuncular: Catherine Scorsese, Charles Scorsese, Martin Scorsese
13. My Winnipeg (2007)
Film imalcisi Guy Maddin’in memleketi olan Winnipeg, Manitoba’yı tasvir eden bu belgeselde gerçeğin, fantazinin ve hafızanın kusursuz bir formda iç içe geçmiş durumunu izliyoruz.
Yönetmen: Guy Maddin
Oyuncular: Darcy Fehr, Ann Savage, Louis Negin
12. Happy People: A Year in the Taiga (2010)
Bu belgesel, Sibirya Taygası’nın kalbindeki bir köy olan Bakhtia’daki tuzakçıların hayatını ve çalışmalarını anlatıyor ve yüzyılı aşkın müddettir günlük hayatın çok az değiştiğini gözler önüne seriyor.
Yönetmenler: Werner Herzog, Dmitry Vasyukov
Oyuncular: Werner Herzog, Gennady Soloviev, Anatoly Blumei
11. Grey Gardens (1975)
Şarkıcı Edith, bir sefer evlenip boşanmış ve sosyetenin ileri gelenlerinden olan bir isimdir. Modellik ve dansçılık yapmakta olan kızı Edie ise annesi hastalanınca onun bakımı için başarılı mesleğinden vazgeçip annesinin yanına taşınır. Kendilerini dış dünyadan izole eden ikili akıl sıhhatlerini giderek kaybeder.
Yönetmenler: Ellen Hovde, Albert Maysles, David Maysles
Oyuncular: Edith Bouvier Beale, Edith ‘Little Edie’ Bouvier Beale, Brooks Hyers
10. The Act of Killing (2012)
Endonezya’da yaşayan Anwar, 1960’lı yılların başında arkadaşlarıyla karaborsada küçük bir sinema çetesi kuran bir gençtir. 1965’te ülkede darbe olduğunda bu küçük çete birden çok sağcı bir mevt makinesine dönüşür. Belgesel ortadan 45 yıl geçtikten sonra Anwar ve arkadaşlarının yaşananları büyük bir soğukkanlılıkla canlandırarak anlatmasını bahis alıyor.
Yönetmenler: Joshua Oppenheimer, Anonymous, Christine Cynn
Oyuncular: Anwar Congo, Herman Koto, Syamsul Arifin
9. Night and Fog (1956)
Fransa’nın özgürlüğünden sırf 10 yıl sonra, İkinci Dünya Savaşı sonrası çekilen belgesel, son derece güçlü, katı ve şaşırtan bir halde Nazi soykırımının dehşetini ve birçok iğrençliğini anlatıyor.
Yönetmen: Alain Resnais
Oyuncular: Michel Bouquet, Reinhard Heydrich, Heinrich Himmler
8. Grizzly Man (2005)
Belgesel, 2003 yılının Ekim ayında Alaska’da boz ayılar ortasında yaşarken öldürülen boz ayı aktivistleri Timothy Treadwell ve Amie Huguenard’ın öyküsünü bahis alıyor.
Yönetmen: Werner Herzog
Oyuncular: Timothy Treadwell, Amie Huguenard, Werner Herzog
7. Searching for Sugar Man (2012)
Belgesel, 70’li yılların başlarında farkında olmadan bir müzik efsanesine dönüşen Detroitli bir mahallî müzisyen olan Sixto Rodriguez’in efsaneleşme ve ortadan kaybolma sürecini husus alıyor.
Yönetmen: Malik Bendjelloul
Oyuncular: Rodriguez, Stephen ‘Sugar’ Segerman, Dennis Coffey
6. Icarus (2017)
Bryan, sporda dopingle ilgili gerçeği ortaya çıkarmak için yola çıktığında bir Rus bilim adamıyla tesadüfen karşılaşır. Lakin bu müsabaka, onun şahsî deneyinin jeopolitik bir tansiyona dönüşmesine neden olur.
Yönetmen: Bryan Fogel
Oyuncular: Bryan Fogel, Dave Zabriskie, Don Catlin
5. Crumb (1994)
Underground çizgi romanı hazırlayan isimlerden biri olan Crumb, bugün efsane seviyesinde olan pek çok karakter yaratan bir sanatçıdır. Sanatkarın ailesi ve yakın etrafı ile yapılan röportajların yer aldığı bu belgesel Crumb’ın dehşetengiz bilinçaltına seyahat yapar.
Yönetmen: Terry Zwigoff
Oyuncular: Robert Crumb, Aline Kominsky-Crumb, Charles Crumb
4. The Thin Blue Line (1988)
Teksas’da bir cinayet işlenir ve polisler görgü şahitleri ve delillerle davayı çözmüş üzere görünür. Lakin gerçekler daha derinde bir yerlerdedir. Çekildiği devirde olay yaratan ve idamla yargılanan bir adamı kurtaran bu belgesel, gerçeğin hiçbir vakit göründüğü üzere olmadığını anlatıyor.
Yönetmen: Errol Morris
Oyuncular: Randall Adams, David Harris, Gus Rose
3. American Movie (1999)
Belgesel, Wisconsin’da çalışan bir sinema imalcisi olan Mark Borchardt’ın, bağımsız bir kısa kaygı sineması olan Coven’in üretimini ve direktörlüğü üstlenmesini anlatıyor.
Yönetmen: Chris Smith
Oyuncular: Mark Borchardt, Mike Schank, Tom Schimmels
2. The Battle of Chile: Part I (1975)
Belgesel, 1973’te Şili’deki siyasi tansiyonun ve Salvador Allende’nin demokratik olarak seçilmiş hükümetine karşı şiddetli bir biçimde gerçekleşen karşı ihtilalin tarihini husus alıyor.
Yönetmen: Patricio Guzmán
Oyuncular: Salvador Allende, Abilio Fernández
1. My Octopus Teacher (2020)
Bir sinema imalcisi, Güney Afrika’daki bir yosun ormanında yaşayan bir ahtapotla alışılmadık bir dostluk kurar ve hayvan kendi dünyasının gizemlerini paylaşırken ondan çok şey öğrenir.
Yönetmenler: Pippa Ehrlich, James Reed
Oyuncular: Craig Foster, Tom Foster
Siz en çok hangi belgesel sinemaları seviyorsunuz? Yorumlarda buluşalım.