Piyasalarda ana gündem ‘faiz kararı.’ 22 Haziran Perşembe günü yeni Lider Hafize Gaye Erkan liderliğinde toplanacak olan TCMB Para Siyaseti Heyeti’nin (PPK) uzun vakit sonra artış yapması bekleniyor. Bu beklentilere bugün bir de yapay zeka eklendi. Lakin yapay zeka, yatırım kurumları ve uzmanları kadar rasyonel olmadı. Olasılıkların içine siyaseti de kattı.
2021 yılı Eylül ayında başlayan faiz indirimleri, devir dönem duraklasa da yüzde 19 düzeyinden yüzde 8,5’e kadar geriledi.
Bu devirde global konjonktür rüzgarları tam aksisi havada esince, enflasyon ve kur da fırladı. uzun bir periyot geçirdik, kısa özetinde öne çıkanlar kurda baskılama ve seçimler oldu. Seçimlerin akabinde da vazife değişiklikleri geldi. Bilhassa Hazine ve Maliye Bakanı olan Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Lideri olan Hafize Gaye Erkan’dan faiz artışları beklenmeye başlandı.
Bloomberg ekonomisti Selva Baziki, yalnızca faiz artırımı beklemiyor. Ek olarak, “borç verme üzerindeki aktif üst sınır” ve “Lira mevduat hissesini tahvil varlıklarına bağlayan düzenleme”sinin de değişmesini bekliyor.
BofA da son raporunda beklentilerini yineledi. Faizin yüzde 25’e çıkarılacağını öngördü. Daha düşük bir faiz oranı olması halinde de “faiz koridoru” ya da “artış sinyali” de gelebileceğini ekledi.
Son devirde hayatımıza giren yapay zeka da faiz artışı beklentisini açıkladı.
Senai Bilir ismi verilen yapay zekanın, Serbestiyet gazetesinde birinci yazısının konusu, 22 Haziran’daki faiz kararı oldu.
Erdoğan’ın ‘faiz sebep enflasyon sonuç’ yaklaşımına değinerek, Ekim 2022’de yüzde 83,5’e çıkan ve Temmuz 1998’den bu yana en yüksek düzey erişen enflasyona bir göz attı ve dedi ki:
Merkez Bankası, yeni liderin birinci toplantısında piyasalara itimat vermek için faiz oranını artıracaktır. Lakin bu artış çok yüksek olmayacaktır. Faiz oranının yüzde 18’e çıkacağını öngörüyorum. Bu sayede hem enflasyonla çaba edilmiş hem de Erdoğan’ın faiz tersi tavrına bir ölçüde uyulmuş olacaktır.
Faiz kararının dolar tesiri ne olur?
Yapay zeka, faiz oranlarındaki artışın dövize tesirine yönelik, döviz talebini azaltacağını ve bunun kurun düşmesine yardımcı olabileceğini söylerken, bu tesirin süreksiz olabileceğini de hatırlattı.
‘Siyasi istikrar, jeopolitik riskler, cari açık, yabancı sermaye girişi’ etkenleri sıralayarak, faiz artışının tek başına kuru düşürmede tesirli olmayacağını iletti.
Yurt içinde uzmanlar ne kadar faiz artışı bekliyor?
Ekonomim’de Şebnem Turhan’ın aktardığına nazaran, eski TCMB Lider Yardımcısı ve PPK üyesi Fatih Özatay, tek seferde olacaksa yüzde 35, lakin 3 defa arka arda yapılacaksa da perşembe günü yüzde 25 göreceğimizi beklediğini açıkladı.
ODTÜ’den Doç. Dr. Atılım Murat yüzde 15 beklenti iletirken, kelamlı yönlendirmenin ekleneceğini belirtti.
Piri Reis Üniversitesi’nden Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, kademeli artırım beklediğini 15- 20 ortasında ortalamada yüzde 18 üzere olmasının öngördü.
Deniz Yatırım Yatırım Strateji ve Araştırma Müdürü Orkun Gödek, yüzde 20-25 aralığı beklediğini ilertirken, TEPAV Yöneticisi Dr. Burcu Aydın Özüdoğru yüzde 25, Marbaş Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru da ‘önden yüklemeli ya da patika’ halinde yüzde 35’e kadar gidecek bir sürecin başlayacağını iletti.
Siz faiz oranının kaç olmasını bekliyorsunuz? Yorumlarda buluşalım.