Asgari fiyat artırımı ile bir kesim artırım dalgasından huzursuz olurken, artırımların yüklenmeye başladığı bilgisi minimum fiyattan evvel de biliniyordu. Tarımdaki gelişmeler, maliyetlerdeki artışlar, sarsıntı felaketlerinin tesirleri, kurlardaki yükselişler derken siyasetin çok sevilen söylemi ‘dip dalga’ iktisatta geçerliliğini koruyor. Besin enflasyonunda dünyanın önde gelen ülkelerinden olan Türkiye’de yeni artırımlarla geçinmek giderek zorlaşacak üzere görünüyor. Yakın devirde gerçekleşen seçimlerin, mesken içinde sohbet ortamlarını etkilediği bir gerçek olurken, daha acı olan ise fakir kısmın ötekileştirilmesiydi.
Gıdada beklenen artırım dalgası yola çıktı.
Türk-İş’in açlık sonu olarak nitelendirdiği dört kişilik bir ailenin yalnızca besin harcaması Mayıs ayında 10 bin 362 olarak açıklanmıştı.
Tüm girdilerde döviz, akaryakıttaki artışlarla dayanak bulan yükselişler, vatandaşın sofrasına kesinlikle oturacak.
Dünyanın en çok ekmek tüketilen ülkesi olan Türkiye’de, başta temel besin olmak üzere artırımlar yolda.
Ekmeğe 2022 yılında yaklaşık yüzde 70 artırım gelmişti. 350 gram ekmek 2011 yılında 1 liraya satılırken, 12 yılda yüzde 733 artışla, 2023 yılında 210 gramın 5 liraya satılıyor.
Buğdayda Türkiye’nin kendine yeterliliği yüzde 80 düzeyinde. Türkiye’de buğday üretimi 2020’de pandemide 20,5 milyon ton olurken, bu yıl da bu düzeyde kalması bekleniyor.
Cumhuriyet’ten Şehriban Kılıç’ın aktardığına göre, Türkiye zerzevat, meyve dışındaki ziraî eserlerde ithal bağımlı olurken, yılda yaklaşık 20-25 milyon ton hayvan yemi olarak ot ithalatı yapılıyor.
Buğday ve arpa için taban fiyatları açıklandı lakin üretici şad olmadı.
Üreticiden açıklanandan düşük fiyattan almak isteyenler dışında Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) alıcı olurken, randevu alınamıyor.
TMO’nun depolarındaki buğday ölçüsü ve ne kadar alacağı bilinmiyor.
Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Lideri Hüseyin Demirtaş, Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Remzi Suiçmez ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar’ın görüşlerinde, maliyet artışlarından daha çok TMO’nun stok bilgilerinin şeffaf olmamasıyla alımlarda hala belirsizliğin çiftçiyi zorladığı öne çıktı.
Türkiye, besin enflasyonunda dünyanın başkan ülkeleri ortasında yer alıyor.
Bu dataları toplumsal medyada paylaşan global hesaplara da yorumlar gecikmiyor.
👇
👇
İstanbul’da geçinebilmek giderek zorlaşıyor.
İBB’ye bağlı İstanbul Planlama Ajansı (İPA) tarafından yapılan İstanbul Barometresi araştırmasına nazaran, Mayıs ayında iştirakçilerin yüzde 24,3’ü ödemelerini yapamayarak borçlandıklarını, yüzde 11’i pek geçinemediğini, yüzde 40,4’ü ‘kıt kanaat’ geçinebildiğini belirtti.
İstanbul’da yaşayan iştirakçilerin yalnızca yüzde 24,1’i geçinebilirken, tasarruf da edebildi.
İPA araştırmasında iştirakçilerin yüzde 30,1’i Türkiye iktisadının güzelleşeceğini düşünürken, yüzde 31,6’sı değişim beklemedi. Fakat birinci sırada yüzde 38,2 ile berbatlaşacak diyenler geldi. İktisatta düzgünleşme bekleyenler, Nisan ayında yüzde 48,5 olmuştu.
Mayıs ayında meskenlerin yaklaşık yarısında seçim konuşulurken, seçimi takiben yüzde 34,5 oranında da ekonomik sıkıntılar konuşuldu. Nisan ayında ekonomik problemler en çok konuşulan mevzularda birinci sırada yer almıştı.
Katılımcıların yeniden yüzde 48,4’ü İstanbul’un gündeminin ekonomik sıkıntılar olduğunu söyledi. İstanbul’un gündeminde ikinci sırada yüzde 18.5 ile seçim, akabinde da yüzde 12.3 ile İBB’nin yıktığı ‘kamuya ilişkin alanlardaki kaçak yapılar’ geldi.
Siyaset gündeminde yoksulluğa, nefret söylemi de eklendi.
Birgün’den Berkay Sağol’un aktardığına göre, Derin Yoksulluk Ağı’nın çalışmalarında seçim gündeminde fakirlere karşı yükselen nefret telaffuzunun uğraşa set çektiği belirtildi.
Derin Yoksulluk Ağı tarafından hazırlanan raporda, 24 unsur sunulurken, öne çıkanlarda yoksullukla uğraşın siyasetlerle desteklenmesi, 0-6 yaş eğitimi, eğitime devam edemeyen yüzbinlerce kız çocuğuna takviye olunması, çocuk işçiliğiyle gayret, yoksulluk ‘damgalama, acıma ve eşitsizlik’ hislerini vurgulayan kampanyaların engellenmesi, okullarda fiyatsız öğün, bebek temel bakım muhtaçlıklarının karşılanması, kronik açlıkla uğraş ve fakir kısımların, nitelikli, pak ve sağlıklı besine sürdürülebilir halde erişimi yer aldı.
Dün yüzde 34 artırım ile açıklanan yeni minimum fiyatın yoksulluk hududuyla ortasındaki fark, 2022 yılı başından bu yana yükselmeye devam ediyor.
Beklenen artırımlara TÜİK bilgileri de ışık oluyor: Ziraî girdi fiyat endeksi artmaya devam etti.
Tarım-GFE’de 2023 yılı Nisan ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 0,63, bir evvelki yılın Aralık ayına nazaran yüzde 9,74, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 40,20 ve on iki aylık ortalamalara nazaran yüzde 97,43 arttı.
Tarım eserleri üretici fiyat endeksi de aylık yüzde 2,14, yıllık yüzde 50,79 artmıştı.
Ekonomide yeni idareyle rasyonel bir ortama dönmeyi bekleyen vatandaş için bu geçiş beklenenden uzun ve kuvvetli geçer mi sizce? Yorumlara bekliyoruz.
