Dünya çapında, her yıl yaklaşık 250 bin kişinin ölümüne neden olan astımın ciddiyetine dikkat çekmek için her yılın Mayıs ayının ilk Salı günü, Dünya Astım Günü olarak kutlanıyor.
Bu günün kutlanmasının amacı, toplumun astım hastalığı ve bu hastalığın sebepleri ve sonuçları hakkında bilgi sahibi olmasını sağlamaktır. Bir başka ifade ile astım konusunda bireysel ve toplumsal farkındalık oluşturulması amaçlanmaktadır.
Astım tüm dünyada her etnik ve yaş grubundan, farklı sosyoekonomik yapıda 300 milyon kadar insanı etkilemektedir. Türkiye’de ise yaklaşık her 12-13 erişkinden biri ve 7-8 çocuktan biri astım hastasıdır. Görülme sıklığı, yaşam ve çevre koşullarının değişmesine bağlı olarak artmaktadır.
Peki, Astım başlangıcı nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir? İşte, astımın belirtileri ve tedavisi…
ASTIM BAŞLANGICI NASIL ANLAŞILIR?
Kronik hava yolu hastalıkları, bu gün dünyada milyonlarca insanı etkilemektedir. Astım; tekrarlayan nefes darlığı, hırıltı, göğüste baskı hissi ve öksürük yakınmaları ile kendini gösteren kronik bir solunum yolu hastalığıdır.
Astım başlangıcı esnasında, insanların birçoğu öksürük dışında bir belirti vermeyebilir. Çoğu zaman insanlar ortaya çıkan belirtileri, saman nezlesi ya da gribe yorabilir. Ancak astım belirtileri, zaman içinde hastalığın ilerlemesi ile kendini hissettirmektedir
Astımın en basit ve anlaşılması en kolay yolu, belirli aralıklar ile ortaya çıkan astım krizleridir. Astım krizleri uzun bir zaman dilimine yayılarak ortaya çıkabileceği gibi ani şekilde de başlayabilmektedir. Özellikle hava sıcaklıklarında meydana gelen değişimler sonucunda sık şekilde görülmektedir. Hatta astım tanısı konulan bazı kişiler, bu krizlerin başlayabileceğini önceden öngörebilmektedir.
Astım krizi kendini hapşırma, öksürük, boğaz bölgesinde yanma, burun tıkanıklığı gibi belirtiler ile belli etmekte ve düzenli şekilde tedavi olamayan insanlarda hayati tehlike arz edinceye kadar ilerleyebilmektedir. İlerlemiş bir astım ile yaşamak oldukça zor olacağından erken dönemde tanı ve tedavisinin yapılması büyük önem taşımaktadır.
ASTIM BELİRTİLERİ
Astım belirtileri, kişiden kişiye ve aynı kişide zamanla değişebilmektedir. Genellikle geceleri ve sabahın erken saatlerinde artmaktadır.
Hafif bölümler sadece birkaç dakika sürüp kendiliğinden veya ilaçla geçebilirken daha ciddi bölümlerde ise saatlere bazen de günlere yayılan bir süreç yaşanabilmektedir.
En sık görülen astım belirtileri şu şekildedir:
- Öksürme, özellikle gece, egzersiz sırasında veya gülme sırasında
- Nefes almada zorluk
- Göğüste sıkışma
- Nefes darlığı
- Hırıltı (nefes alırken, özellikle nefes verirken göğsünüzde ıslık sesi veya gıcırtılı bir ses)
ASTIM TEDAVİSİ
Önleme ve uzun süreli kontrol, astım ataklarının başlamadan önce durdurulmasında anahtar rol oynamaktadır. Tedavi, genellikle tetikleyicileri tanımayı öğrenmeyi, onlardan kaçınmak için adımlar atmayı ve günlük astım ilaçlarınızın semptomları kontrol altında tutmasını sağlamak için nefesinizi kontrol etmeyi içermektedir.
Astım krizi durumunda, hızlı bir inhalasyon cihazı kullanmanız gerekebilmektedir. Astım tedavisinde etkileri farklı iki ilaç kullanılmaktadır. Bunlar, kontrol edici ilaçlar ve rahatlatıcı ilaçlardır.
Astım tedavisinde kullanılan ilaçların çoğu inhalasyon (solunum yolu) ile verilmekte ve ilaçlar böylece doğrudan hava yollarına ulaşmaktadır.
Kontrol edici ilaçlar: Bu gruptaki ilaçlar hava yollarındaki iltihabı tedavi ederek astımın kontrol altında tutulmasını sağlamaktadır. Solunum yoluyla alınan steroidler bu grupta yer almaktadır. Bu ilaçların her gün ve uzun süreli olarak kullanılması gerekmektedir. Eğer hasta artık iyileştiğini düşünerek doktoruna danışmadan tedavisini keserse, hastalık yeniden ortaya çıkmaktadır.
Rahatlatıcı ilaçlar: Etkileri kısa sürede hissedilmektedir. Bu ilaç grubu, sadece çok ihtiyaç duyulduğunda nefes daralması olduğunda hava yollarını açmak için kullanılmalıdır. Eğer bu ilaçlara fazla ihtiyaç duyuluyorsa astım iyileşmiyor anlamına gelmektdir.
