Enflasyon, Türkiye’nin en büyük sorunlarının başında geliyor. Yapılan maaş artırımlarıyla erimenin önüne geçilmeye çalışılırken, son günlerde maaş artırımlarındaki oranlar ve seyyanen hesaplamalar başları karıştırmış durumda. Minimum fiyat artırımı bayramdan evvel gelirken, memur ve emekliler artırım için enflasyon oranını beklediler. Memur maaşlarında ‘seyyanen’ artırım havalarda uçuştu. Emekliler ne kadar artırım alacağını hesaplamaya çalışırken, uzmanlar da artırım olmadığını anlatmaya çalışıyor. Nasıl mı?
Türkiye’de son günlerin en değerli sözü: Artırım. Fakat her alanda artırımlar yarışınca maaşlar artıyor mu? Artmadan elimizden kayıp gidiyor mu? Anlamak güçleşiyor.
Anlamanın güç olduğu bir durum daha görülüyor: Artırımların oranları ya da yansımalarının hesaplanması güçleşiyor.
Memur maaşlarına yapılan “seyyanen” baş karıştırmakla başladı. Seyyanen, herkesi eşit oranda değil ölçüde artırım yapmak manasına geliyor.
Kısaca yüzde 10 yada 25 üzere bir oran değil de herkese 10 bin TL üzere bir artırım uygulanıyor ve 10 bin TL maaş alan da 25 bin TL maaş alan da 10 bin artırımla maaşlarını artırıyor. 10 bin maaş alan yüzde 100 artırım almış olurken, 25 bin TL maaş alan yüzde 40 artırım almış oluyor.
Hangi maaşa ne kadar artırım geldi?
Memur maaşları yılın ikinci yarısında enflasyondan ötürü yüzde 17,55 oranında artacak. Lakin bir ‘seyyanen’ 8 bin 77 TL artırım alacak. Artırım tarihindeki düzenlemeden dolayı
Emeklilerdeyse durum farklı, SSK, Bağ-Kur ve memur emeklilerinin aylıkları yüzde 17,55 üzerine ‘refah payı’ da katılarak yüzde 25 oranında artış aldı. Fakat artırımın trickleri var. 2023 yılı başında en düşük maaşın evvel 5 bin 500 sonrasında da seçimlerden evvel 7 bin 500’de çıkarılması artırımı etkilemiyor.
Emekli artırımlarında ana sorun “en düşük maaşların artırılması” kısmında yatıyor. Emekli maaşlarında en düşük kısım iyileştirilirken, bu “kök aylık” denilen prim ödemeleriyle hesaplanan ana maaşların değişmeden “katkı pyaı” ile yükselmesine neden oldu.
Kısaca, 4 bin 800 TL emekli maaşı alan birinin maaşı 700 TL katkıyla 5 bin 500 TL oldu. Sonrasında da katkı 2 bin 700 TL oldu. Artık de yüzde 25 artırım 4 bin 800 olan maaş üzerinden hesaplanıyor. Lakin 7 bin 500’e devlet tamamlıyor.
Özgür Erdursun, emekli maaşındaki durumu bu biçimde anlattı.
Prof. Dr. Murat Batı da memur maaşlarındaki bu ay artırımın eksik olacağını bu türlü açıkladı.
Emekliler de seyyanen artırım istedi.
Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Genel Lideri Kazım Ergün, Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan, en düşük emekli aylığının taban fiyat düzeyine yükseltilmesi ve maaşlara ‘seyyanen 4 bin lira’ uygunlaştırma yapılmasını talep etti.
Bakan Mehmet Şimşek de artırımlarla ilgili açıklama yaptı.
Emeklilerin artışı artırımların Hazine’ye yükü de başka bir sorun olarak görülüyor.
Sosyal güvenlik sistemindeki uygulamaların ilerleyen süreçte sorun yaratacağı da düşünülüyor.
Sosyal medyada yorumların gerisi kesilmiyor.
Sizce bu artırım hesaplamaları,
Özellikle emekli maaşlarının taban fiyatın altında kalması,
Ve emeklilik sisteminin yükü sorun yaratır mı? Yorumlara bekliyoruz.