Büyük bir asteroid Dünya’ya çarpacak olsaydı, bundan haberdar olmamak daha uygun mi olurdu diye düşünmek epey korkutucu bir senaryo. Gezegenimize yaklaşabilecek tehlikeli uzay cisimlerini çoklukla uzun müddet evvelden tespit ederiz ve bu sayede gerekli tedbirleri alabiliriz. Lakin, bazen beklenmedik durumlar olabilir ve keşfedilemeyen asteroidlerin yakın geçişleri gerçekleşebilir.
Büyük bir asteroid Dünya’ya çarpacak olsaydı, cisim gökyüzümüzü aydınlatana kadar bundan haberdar olmamak daha mı düzgün olurdu?
Geçen hafta 200 metrelik bir cisim gezegenimizin nispeten yakınından geçtiğinde bunu neredeyse öğreniyorduk, lakin bilim insanları 2 gün sonrasına kadar bundan haberdar olamadılar.
Güney Afrika’daki Atlas Gözlemevi’ndeki gökbilimciler 2023 NT1’i birinci defa 15 Temmuz’da, Dünya’ya en yakın pozisyonuna geldikten iki gün sonra tespit etti.
Asteroit gezegenin 60,000 mil yarıçapına kadar girdi bu da Ay’ın Dünya’ya olan uzaklığının yaklaşık 1/4’ü kadardır.
Tehlikeli olabilecek uzay cisimlerinden ekseriyetle gezegenimize yaklaşmadan çok evvel haberdar oluruz.
Çapı 1,214 ila 2,723 feet ortasında değişen Asteroid 1994 XD, geçtiğimiz ay Dünya’ya 1.96 milyon mil kadar yaklaştı. Arizona’daki Kitt Peak Gözlemevi’ndeki Spacewatch kümesi tarafından 1994 yılında keşfedilmiştir.
Ancak Asteroid 2023 NT1 farklıydı, zira Güneş’ten bize gerçek geliyordu ve bu nedenle yıldızın parıltısı tarafından gizlenmişti.
Bu, 2013 yılında Rusya’nın Çelyabinsk kenti üzerinde patlayarak 1.500 kişinin yaralanmasına ve binaların hasar görmesine neden olan bir şok dalgası gönderene kadar kimsenin 20 metrelik bir asteroidi fark etmemesiyle tıpkı nedendi.
NASA 2023 NT1’in boyutlarındaki asteroitleri uçak büyüklüğünde olarak tanımlıyor.
Asteroid Launcher web sitesine süratli bir bakış ve çarpma noktası olarak New York’un seçilmesi, objenin boyutunun ve suratının saniyede 11,28 km 225 metrelik bir krater bırakacağını göstermektedir. Yaklaşık 235 kişi buharlaşacak ve 328 fit yüksekliğinde bir tsunami oluşacaktır. Bu yalnızca bir iddia: 50,000 yıl evvel Arizona’ya çarpan asteroit 160 feet ile 2023 NT1’den biraz daha küçüktü lakin 3,900 feet çapında Barringer Krateri’ni yarattı.
Eğer 2023 NT1 asteroidi İstanbul’a düşseydi, vahim sonuçlarla karşılaşırdık. NASA’nın boyutlarına nazaran, asteroit uçak büyüklüğünde kabul ediliyor.
Beşiktaş’ın stadına düşmüş olsaydı, yaklaşık 200 metrelik bir krater oluşturacaktı. Çarpışmanın tesiri 2 megatonluk TNT’ye muadil olacak ve muhtemelen açığa çıkacak şok dalgası binlerce kişiyi öldürecekti. Asteroitin çarpacağı 2,2 kilometre içindeki herkes büyük olasılıkla akciğerlerine ve 2,9 km içindeki herkesin kulak zarlarına ziyan verecekti.
Bu şok dalgası birebir vakitte yaklaşık 5 km içindeki binalara da önemli ziyanlar vererek kenti tahrip edebilirdi.
Ancak bunlar iddialardır, asteroidin suratındaki değişiklikler, çarpma açısı ve öbür etmenler, sonuçları büyük ölçüde değiştirebilir.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA) gelecekte bu üzere durumlardan kaçınmak emeliyle NEOMIR isimli bir proje planladı.
Görev, Dünya ile Güneş ortasında birinci Lagrange noktası (L1) etrafında yörüngeye girecek ve teleskoba Güneş istikametinden Dünya’ya gerçek gelebilecek asteroitlerin bir manzarasını verecek. Ne yazık ki 2030 yılına kadar fırlatılması planlanmıyor.
“NEOMIR, ışık spektrumunun kızılötesi kısmında müşahedeler yaparak, asteroitlerin kendileri tarafından yayılan ve güneş ışığı tarafından bastırılmayan ısıyı tespit edecek.
Bu termal emisyon Dünya’nın atmosferi tarafından emilir, fakat NEOMIR uzaydan Güneş’e şu anda Dünya’dan görebildiğimizden daha yakını görebilecek’ diye yazıyor ESA.
