Yaşıtları gürültülü parklarda oynarken, onlara katılamayan ve uyum sağlayamayan özel çocuklar var. SPD (Sensory Processing Disorder) denilen Duyu Bütünleme Bozukluğu, çocuğun duyma, görme, dokunma, tatma ve koku alma olarak tanımlanan beş duyusundan gelen sinyallerin doğru şekilde işlenip ulaşamaması sebebiyle ortaya çıkan bir hastalık. Bu hastalık, otizm ile çok karıştırılıyor ve teşhisinin konması zor olabiliyor. Duyu Bütünleme Bozukluğu henüz dünyada çok bilinen bir hastalık değil. SPD’li bir çocuğun eline vurduğunuzda, çocuk kendisine çok sert şekilde vurulduğunu düşünüyor, korkuyor ve ağlıyor. Bazı durumlarda ise tam tersi şekilde hiçbir şey hissetmeyebiliyor. Yazının başında verdiğimiz park örneği gibi, bazı SPD’li çocuklar gürültülü parklardan korkarken, bazıları buradaki gürültüyü tam olarak algılamakta güçlük çekiyor.
Beyne sürekli karışık sinyaller gittiği için SPD’li bir çocuk günlük hayatında zorlanabilir. Örneğin, bir yerde merdiven çıkması gerekirken adımlarını atamıyormuş gibi düşünüp agresifleşebilir. Bu durum dışarıdan farklı görülebilir. Bu hastalığın kolay tespit edilememesinin sebeplerinden biri de tıp dünyasında iki sene öncesine kadar çok derinlemesine bir çalışma olmaması. Hastalık otizmle olduğu kadar dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite ile de sıkça karıştırılıyordu. Semptomları doğru öğrenmek istiyorsanız otizm ile ilgili
Duyu Bütünleme Bozukluğu’nun belirtileri
Hastalığın semptomlarını tanımak doğru teşhis için oldukça önemli. SPD’li bir çocukta şu belirtiler görülebiliyor:
- Çocuğun sessiz ve pasif olması, söylenenlere geç tepki vermesi.
- Denge kabiliyetinin az olması, sıkça düşmesi.
- Diğer insanlara fazla rahatsız edici gelmeyen seslerin (sifon, çatal bıçak sesi vb) SPD’li bir çocuk için aşırı rahatsız edici gelmesi ve buna agresif tepkiler vermesi.
- Beklenmedik vücut teması ve sarılmalara karşı rahatsız olması, tepki vermesi.
- Bazı yüzeylere dokunmanın aşırı rahatsız edici gelmesi. Örneğin çıplak ayakla yürümek bazı SPD’li çocuklar için tahammül edilemez olabilir.
- Gücünün sınırlarını bilmediği için beraber oynadığı çocukların istemeden canını acıtabilmesi.
- Bir aktiviteden diğerine çok seri geçememek.
- Kalabalığın çok olduğu ortamlarda rahat edememek.
- Oyun oynarken bazen aşırı temkinli bazen de riskli hareketler yapmak.
Duyu Bütünleme Bozukluğu’nun tedavisi mümkün mü?
SPD’li çocuklar bir terapi ile tedavi görebiliyor. Bu tedaviye “Duyu Bütünleme Terapisi” deniyor. Terapistler, çocuğun ihtiyacına göre bu terapiyi sağlayabiliyor. Uzmanlar, Duyu Bütünleme Bozukluğu olan çocuklarda genellikle aynı anda iki duyunun problemli olduğunu belirtiyor. Bu terapilerde de çocuklar ebeveynleriyle birlikte oynadıkları oyunlar aracılığıyla bu duyularını geliştirmeyi amaçlıyorlar. Duyu bütünleme terapileri ülkemizde çeşitli terapi merkezleri tarafından veriliyor.