Pandemi döneminde teknoloji bağımlılığı artmaya başladı. Bu süreçten en çok ergenlik yaş grubunda olan gençler etkilendi. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Burak Doğangün, bu süreçte ergen yaş grubunda görülen durumları anlattı.
Pandemi döneminde evde dışarıdan daha fazla vakit geçiren ergen yaş grubundaki bireyler, telefon ve tablet gibi uygulamalara bağlılık göstermeye başladılar. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Burak Doğangün, şahit olduğu çarpıcı durumları Hürriyet’e anlattı. Doğangün, ‘Günlerce uyku uyumayan, yemek yemeyi, su içmeyi unutan hatta bilgisayarın başından kalkmamak için altına bez isteyen ergenler var… Yeni gelişmeler ve teknolojinin insanoğluna çok büyük katkısı var. Ancak her şeyin dozu önemli. Burada biraz doz kaçtı gibi görünüyor. Z kuşağı dediğimiz çocuklar teknolojiye doğdular.
Yani adeta ekrana doğdular. Onların o ihtiyaçlarını biz yetişkinlerin anlayabilmesi ve ortak dil oluşturabilmemiz önemli. Ama çocukların ben bundan keyif alıyorum dedikleri her şey onların faydalarına olmuyor. Çocuklarımızı ekranın karşısında kontrolsüz şekilde bırakırsak ilerisi için zararlı durumlar doğacaktır. Çok fazla ekran karşısında kalan çocukların bir dönem sonra madde bağımlılığı gibi bir bağımlılık geliştirdiğini ve o ekran, oyun olmadan normal hayata, sosyal iletişime dönemediğini görüyoruz.
Ekranla ve oyunlarla olan bu ikili ilişki ya da sanal dünyadaki etkileşim, bir dönem sonra günlük yaşamda hem ilişkileri hem sorumlulukları ciddi aksatıyor. Bu açıdan bakacak olursak o ekranın getirdiği yükün hem fiziksel anlamda yani radyoaktiviteye maruz kalma hem de ruhsal ve sosyal etkileşim açısından olumsuz etkileri olabileceğini düşünüyorum.’ dedi.
Bağımlık kriterlerinin değişimine dikkat çeken Doğangün, ‘Bağımlılık kriterleri değişti. Daha önce günde 4-8 saat ekran karşısında kalmayı kriter olarak koyuyorduk bugün ise durum çok farklı. Şimdi eğitim, ikili görüşmeler hatta bizim psikiyatrik terapilerimiz bile ekran karşısından sağlanıyor. Günde zaten neredeyse 6 saat okul sebebiyle ekran karşısında kalıyor çocuklar. Bu anlamda rakamlar yanıltıcı olur. O ekran süresi artık çok daha arttı.
Bağımlılığın tek kriteri süre değil. Çoğu zaman anne baba çağırıyor ama çocuklar duymuyor. Biraz, birazdan diyerek 3-5 dakika saatleri bulabiliyor. O an zaman algısıyla ilgili bir bozulma oluyor çocukta. Öfkeleniyor ve ‘Daha az evvel tamam dedim ya’ diyor. Ama aradan 3 saat geçmiş farkında değil. Tuvalete gitmeyen çocuk var. Odasında adeta bir bebek gibi tuvaletini beze yapmak isteyen ergen var. 5 dakika bile ekrandan kopmamak için böyle isteklerle gelen çocuklar var.’ ifadelerini kullandı.
KAYGI BOZUKLUĞU ARTTI
Bu süreçte kaygı bozukluğunun arttığına dikkati çeken ve asosyalleşmeye vurgu yapan Doğangün, ‘Zaten yemeklerini odalarına istiyorlar artık. Mümkünse aperatif gıdalar yiyorlar. Acıktığını, susadığını fark etmiyor. Uyku uyumayan çocuklar var. Tatil döneminde 5 gün hiç uyumayan 9’uncu sınıf ergen var. Tabii herkes böyle olacak diye bir şey yok ancak ben o patolojiyi gördüğüm için söylüyorum. Sonuçta iş bu seviyeye kadar gelebiliyor.
Gençlerde, ergenlerde kendine zarar verme davranışlarını çok fazla görüyorum. Kaygı bozuklukları ve depresif belirtiler arttı. Kimisinin temizlik takıntıları arttı ama kiminin çok daha farklı alanlarda yansıyan kaygıları oluşmaya başladı. Gelecek kaygıları, hayatı anlamsız bulma gibi depresif özellikler. Özellikle uyku bozuklukları. Bunlar da birbirini tetikleyen faktörler. Daha az uyku geliyor bu da sizi ertesi gün daha mutsuz ediyor. Zaten evde kapalı kaldım diye düşünen kişi derse girmiyor, sosyal kontak kurmuyor. Telefona veya oyuna gömülüyor. Ruhsal fonksiyonları etkilendi.’ dedi.