Yeni eğitim-öğretim sezonu açıldı. Çocuklar kadar aileler de heyecan içinde. Çanta seçimi ise ailelerin en fazla kafasını kurcalayan konuların başında geliyor. Çünkü çantaların hammaddesi ve vücut yapısına uygunluğu çocuk sağlığı için büyük önem taşıyor. Peki, okul çantası seçerken nelere dikkat etmek gerekiyor? Yanlış çanta tercihi çocuklara nasıl etki ediyor? Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Can Yapıcı, okul çantalarının seçimi ve kullanımı hakkında uyarılarda bulundu.
Okul çantası seçimi, çocuğun yaşı ve zevkine göre değişiklik gösterir. Yaş ilerledikçe çanta kullanım tarzı da değişir. Ancak unutulmamalıdır ki çanta kullanımının omurga sağlığına bire bir etkisi olduğundan çanta seçimi oldukça büyük önem taşır. Günümüzde çeşitli seçeneklere sahip olan çantalar, doğru kullanılmadığında kaslarda ağrıya neden olabiliyor.
Gösterişli çantalara aldanmayın
Renkli, gösterişli ve çocuğunuzun sevdiği karakterlerle tasarlanmış çantalar, her ne kadar onun hayal dünyasına hitap etse de vücut sağlığı için sakınca teşkil edebiliyor. Yanlış çanta tercihi, çocuğun kemik gelişimini etkileyebiliyor. Ayrıca çantanın hangi malzemeden yapıldığı da oldukça önemli bir konu. Bez, deri veya brandadan yapılmış çantalar sağlıklı kullanıma uygun iken, plastikten üretilen, sağlıksız boya ve kanserojen içeren çantalar, uzun süreli kullanımlarda çocuğun sağlığına zarar verebiliyor. Çantanın ağırlığının ise ilkokul çocukları baz alındığında kendi ağırlıklarının %10-15’i aralığında olması gerekiyor. Bu da 40 kiloluk bir çocuk için yaklaşık olarak 3-4 kiloya denk geliyor.
Tekerlekli çantaları değerlendirin
Tekerlekli çantalar iyi bir seçenek gibi görünse de çocuğun merdiven çıkarken kol kaslarını zorlamasına yol açabiliyor. Kemik uzamasının en yoğun olduğu 6-14 yaş arasında kullanılacak bu çantalar, çocuğun kemik gelişimini etkileyerek şekil bozukluklarına sebep olabiliyor. Ayrıca ağır çantalar duruş bozukluğunun yanı sıra ayak tabanında da şekil bozukluklarına ve ağrılara neden olabiliyor. Çapraz askılı tek taraflı çanta taşımak ise bel fıtığı, boyun düzleşmesi, boyun fıtığı veya kalp-solunum sisteminde sıkıntılara zemin hazırlayabiliyor.
Yanlış çanta seçimi kamburlaşma yapabilir
Yükü fazla ağır olan çantalar çocukları arkaya doğru çeker, kendini dengeleme ihtiyacı duyan çocuksa öne eğilme alışkanlığı gösterebilir, zamanla da kamburlaşma başlayabilir. Zamanla bel düzleşebilir, omurgaya olduğundan fazla yük binebilir. Tek taraflı taşınan çantalar ise skolyoz hastalığına davetiye çıkarabildiği gibi, ağırlığın tek tarafta bulunması boy uzama döneminde sakatlık riski taşıyabiliyor.
Çanta seçerken dikkat edin
Çocuklar için seçtiğiniz okul çantası, ağırlığı eşit dağıtan bir yapıya sahip olmalıdır. Aksi takdirde çanta ağırlaştıkça taşıma süresine bağlı olarak vücuttaki yük dağılımı bozulacaktır. Çanta seçerken özellikle askıların yumuşak ve eşit boylu olmasına, ayrıca bel bölgesine tam oturmasına dikkat edilmelidir. Bel bölgesine tam oturan çantalar, ağırlığın dağıtılmasında yardımcı rol oynarken, taşımayı daha kolay hale getirecektir. İnce veya sert yapılı çanta askıları kollarda ve omuzlarda ağrılara yol açabildiği gibi kaslarda ezilme ve ağrıya da sebep olabilir. Sıkı ve ince askılar ayrıca omuz çevresindeki sinirlere baskı yaparak, kan dolaşımını bozabilir.
Doğru çanta seçiminin ipuçları!
– Yumuşak, çift ve eşit askılı omuz pedine sahip çantaları seçmeye özen gösterilmeli,
– Çantanın içerisindeki objelerin sırta zarar vermemesi için sırt kısmındaki pedin kaliteli olmasına dikkat edilmeli,
– Boşken dahi hafif olan çantalar seçilmeli,
– Çantayı vücuda yaklaşacak ve oturacak şekilde ayarlanabilir olmasına özen gösterilmeli,
– Çanta üretiminde kullanılan malzemenin çocuk sağlığını koruyan özellikte olduğuna dikkat edilmeli,
– Okul çantasında kullanılan boyanın çocuk sağlığını tehdit etmeyeceğinden emin olunmalıdır.
