Çocuk gelişim sürecinde ayakkabı seçimi, oldukça önemli yer tutuyor. Doğru ayakkabı ile çocuğunuzun ayak sağlığını koruyarak, sakatlanma riskini de en aza indirebilmeniz mümkün. Peki, ayakkabı alınırken nelere dikkat edilmeli? Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Kaya Hüsnü Akan, aileler için çocuklarına doğru ayakkabı seçiminde nelere dikkat etmek gerektiğini açıkladı!
Çocuklarda yürümeye geçiş ve ilerleme; sinir gelişiminin en önemli basamaklarındandır. İki ayağı üzerinde dengede duran ve çevresini tanımaya çalışan çocuğunuza yapacağınız doğru ayakkabı seçimi; onun hem ayak sağlığını, hem de nörolojik gelişimi devam ederken sakatlanma riskini azaltarak beden sağlığını koruyacaktır.
Yürümenin 6 aşaması var
Çocuklarda yürümenin aşamalarını; emekleme, sıralama, sarsak yürüme, güvenli yürüme, düztaban yürüme (2 yaş grubu) ve topuk parmak vuruşu ile yürüme (3-5 yaş arası) şeklinde sınıflandırabiliriz. Ayakkabı özelliklerinin, çocuk gelişiminin tüm bu basamaklarında; hafif, esnek ve stabil olarak ayağın yapabileceklerininin tümüne cevap vermesi beklenir. Doğru ayakkabı için ilk koşul, bu iş ile ilgili özel olarak uğraşan dükkanları tercih etmeniz olacaktır.
Ayakkabı seçiminde gerçekçi olun ve ayakkabının güzel görüşüne, rengine kanmayın
Ayakkabı tercihinde kafanızın karışmasına izin vermeyin. Sırf çocuğunuzun hoşuna gittiği için dükkândan bir balerin ayakkabısı alıp çıkmayın! Ayakkabıyı çocuğun beğenmesi de önemli ancak, ne amaçla aldığınız ve hangi mevsime hitap ettiği çok daha fazla önem arz etmekte. Renk olarak nötral renkleri seçerseniz çocuğun kardeşine veya bir yakınınıza da kullandırmanız mümkün olacaktır. Çünkü eskitecek kadar kullanmaları mümkün olmayacaktır.
Çocuk için doğru ayakkabı boyu nasıl bulunur?
Çocuk için doğru ayakkabı boyunu bulmak için bazı konulara dikkat etmek lazım. Öncelikle; herhangi bir ayakkabıda da aşağıdaki 3 şey önemlidir:
1. Topuk sert olmalı: İki tarafından bastırdığınızda içeri göçmemeli.
2. Parmak kısmı esnek olmalı: Uç kısmını kıvırdığınızda aynı yürürken olduğu gibi esnemeli.
3. Ayakkabının orta kısmı esnememeli: Ayakkabıyı ortadan katlamaya çalıştığınızda bükülmemelidir.
Şimdi, bu testi geçen bir ayakkabının boyuna bakalım.
Çocuğunuz için ayakkabı seçimini akşama doğru yapın!
Akşama doğru çocuğunuzun ayağı biraz şişmeye başlar. Bu nedenle tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi çocuk ayakkabı seçiminin de akşama doğru yapılması gerekir. Çocuğun ayağında her zaman giydiği kalınlıkta çorapları olmalı. Çocuğun ayağında böyle bir çorap yoksa, mutlaka her zaman giydiği çoraplardan birini yanında bulundurun.
Şimdi gelelim deneme kısmına…
Çocuk ayakkabıyı giydiğinde;
- Oturur pozisyonda iken ayakkabının topuğunu hafifçe çekerek ayağından çıkıp çıkmadığına bakın. Çok az kayması gerekiyor.
- Genişlik için ayağın ayakkabı içerisinde oturmasına bakın. Ayağın parmaklar başlamadan en geniş kısmı olan “aya” kısmı ayakkabının en geniş kısmına rahat oturuyor olmalıdır. Bunu denemek için iki yandan ayakkabıyı parmaklarınızla sıkıştırdığınızda bir miktar ayakkabının ayağa gelmeden sıkışıyor olması gerekir.
- Topuk çevresinin yastıklı olması, hareketli çocuklarda özellikle yeni ayakkabıların vurmasını önler. Bu kısım; plastik olmalı ve hareketli olmaması gerekir.
- Bağlama kısmı: Bağcıklı veya velkrolu olabilir. Genellikle, küçük yaşlar ve okul için iyi bantları olan velkrolar hem hızlı kapama hem de çocuğun kendi başına beden derslerinde ayakkabılarını değiştirebilmesi için idealdir.
- Ayakkabıların boyu: Önerilen ayağın başparmağı değil, en uzun parmağından çocuğun yaşına göre işaret veya başparmağı kadar boşluk bırakarak ölçülmesidir (10-15 mm)
- Bu ölçümleri her iki ayak için mutlaka yapılması gerekir çünkü hiçbir zaman bir ayak diğeri ile aynı olmaz.
- Küçük çocuklara, nasılsa büyüyecekler diye büyük numaralı ayakkabı almak, takılıp düşmelerinin en önemli sebebidir.
Ayakkabının malzemesine çok dikkat edin
Ayakkabı malzemelerinin iyi olması, çocuğun ayak sağlığı için kritik unsurlardan biridir. Bir çocuğun ayağının bir yılda, yaklaşık 50 litre terleyeceği hesaplandığından, materyalin bu teri emip dışarıya verebilmesi gerekir. Bu da; deri veya kanvas (keten veya benzeri) malzeme ile olabilir.
- Ayakkabı alırken çocuk ayakkabıları giydikten sonra, ayak bileğine katlama hareketleri yaptırarak buraya sürtünüp sürtünmediğine bakılmalıdır.
- Ayakkabı büyük veya genişse sürtünerek ayakta yaraya neden olabilir.
- Aynı zamanda serçe parmağının bulunduğu yerin, ayakkabının dış yanına sürtünüp sürtünmediğine de bakın.
- Ayakkabının iç kısmındaki destek kısmının da, başparmağın dibinden başlaması gerekir.
Çocuğunuzun ayakkabısını aldıktan sonra ise arada bir aşınmaları ve içini dışını kontrol etmenizde fayda var.
- 1-2 yaş arası her 2 ayda bir,
- 3-4 yaş arası her 4 ayda bir,
- 5-6 yaş arası her 6 ayda bir,
- 6 yaştan sonra her yıl çocuklarınızın ayaklarını büyümesini kontrol etmelisiniz.
