Çoğu annenin zaman zaman kafasına takılan “Çocuğumun boyu kısa mı kalacak” sorusunun cevabını birçok faktör etkiliyor. Dr. Ender Saraç boy uzamasını etkileyen faktörleri ve boy uzamasında beslenmenin rölünü anlattı.
Büyüme, kemiklerin uç kısımlarındaki büyüme plaklarının gelişmesi ile sağlanır ve bunun için üç önemli faktöre ihtiyaç vardır.
Genetik faktörler
Her çocuğun boyunu anne ve babasından geçen iki grup gen birbirinden bağımsız olarak etkilemektedir.
Hormonlar
Başta büyüme hormonu olmak üzere, tiroid hormonları ve cinsiyet hormonları büyümeyi düzenler. Çocuklarda boyun uzamasında kaliteli ve yeterli uyku da önemlidir. Büyüme hormonu özellikle uyku esnasında salgılanır.
İlgili yazımız:
Beslenme
Beslenme, özellikle ilk iki yaşta olmak üzere bütün yaşlarda büyümeyi etkiler. Yetersiz beslenmenin en önemli bulgusu boy kısalığıdır. Yeterli ve dengeli beslenme, yeterli protein, mineral ve vitamin alımı boy uzamasında etkilidir. Beslenmede özellikle büyüme hormonun aktivitesini artıran kalsiyum ve D vitamini içeren besinler, çinko kaynaklarının tüketilmesi ve doğru egzersizlerin yapılması boy uzamasını desteklemektedir. Özellikle büyüme ve gelişme çağında olan çocuklar (1-9 yaş arası) günlük 800 mg kadar kalsiyum almalıdır. Günde 2 su bardağı az yağlı süt, 30 gr peynir ve 1 adet yumurta bu yaş grubu çocukların gerekli kalsiyum ve D vitamini gereksinimi sağlamak için her gün tüketilmelidir. Ayrıca balıkta, özellikle somon balığında sağlıklı büyüme ve kemik gelişimi için D3 vitamini bulunur.
Boy uzamasını destekleyen bir diğer mineral, çinkodur. Kuzu eti, buğday ruşeymi, tuzsuz kabak çekirdeği, kaju fıstığı ve doğal kakao tozu en fazla çinko içeren besinlerdir. Çocuğunuzun beslenmesinde bu besinlere yer vermek boy uzamasını destekleyecektir. Haftada 2 kez yağsız kuzu eti yemek, buğday ruşeymini süt veya yoğurduna, kekine, kurabiyesine eklemek, sağlıklı atıştırmalık olarak kabak çekirdeği, kaju fıstığı yemek, çocuğunuzun çinko ihtiyacını karşılamak için alması gereken besinlerdir. Buğday ruşeymi ve çimlenen her türlü tahıl (buğday çimi, soya filizi, mercimek filizi vb) büyüme hormonunu destekleyici özellik gösterir. Bu sebeple bunlardan çocuklara bolca vermek gerekir.
Gelişme çağında yapılan doğru egzersizin de boy uzamasında etkisi büyük. İp atlamak, yüzmek, pilates yapmak, voleybol ve basketbol oynamak çocuğunuzun gelişme çağında boy uzamasını artıran egzersizlerdir. Belki size sürpriz olacak ama en çok boy uzatan spor ip atlamaktır. Aşırı şişmanlık ve şişmanlığa bağlı metabolik sorunlar (hormon düzensizlikleri) boy uzamasını engeller. Büyüme ve gelişme çağındaki çocuğunuzun kilo problemi var ise öncelikle sağlıklı beslenme programı, bununla beraber doğru egzersiz şekli belirlenmelidir.