AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan 5’inci Yargı Paketi‘ni içeren İcra ve İflas Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun Teklifi, Tbmm Başkanlığına sunuldu.
Teklife nazaran, iş yoğunluğunun yahut işçi sayısının fazla olduğu icra dairelerinde dairenin tertipli, uyumlu ve verimli bir halde çalışmasını sağlamak hedefiyle Adalet Bakanlığı tarafından icra müdür ve müdür yardımcıları ortasından, icra müdürünün yetkilerini haiz bir icra başmüdürü görevlendirilebilecek.
İş yoğunluğunun yahut icra dairesi sayısının fazla olduğu vilayetlerde Adalet Bakanlığı tarafından yetki etrafı de belirlenmek suretiyle bir yahut birden fazla icra daireleri başkanlığı kurulabilecek. Başkanlıkta bir lider ile yeteri kadar lider yardımcısı bulunacak. Lider birinci sınıf olmuş, lider yardımcısı ise birinci sınıfa ayrılmış isimli yargı hakim ve Cumhuriyet savcıları ortasından muvafakatleri alınarak Bakanlıkça atanacak. Ayrıyeten başkanlıkta, yeteri kadar icra başmüdürü, icra müdürü, icra müdür yardımcısı, icra katibi ve memur görevlendirilecek.
Başkanlık, icra dairelerinin nezaret ve kontrollerini yapacak, idari işlerine bakacak, mevzuatla verilen vazifeleri yerine getirecek. Bu karar iflas daireleri ile iflas dairelerinde çalışan vazifeliler hakkında da uygulanacak.
İcranın geri bırakılması kararında mahallî mahkemeye yetki
Uygulamada yaşanan problemlerin giderilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi hedefiyle yapılan değişiklikle, icranın geri bırakılması kararını verme yetkisi, kanun yolu evresine nazaran bölge adliye mahkemesi yahut Yargıtay’dan alınarak takibin yapıldığı yer icra mahkemesinde olacak. İcranın geri bırakılması kararının, istinaf ve temyiz kademeleri bakımından başka farklı alınması yolu ise koruma edilecek.
Bölge adliye mahkemesince istinaf müracaatının kesin olarak asıldan reddine karar verilmesi halinde, alacaklının istemi üzerine, ayrıca sürece gerek kalmaksızın teminata bahis olan para alacaklıya ödenecek.
İstinaf müracaatının asıldan reddine ait karara karşı temyiz yolunun açık olması halinde icranın geri bırakılması kararının tesiri, temyiz yoluna başvurma müddetinin dolmasına kadar devam edecek.
Haczi yapan memur, sicile kayıtlı mallar hariç olmak üzere haczettiği malın değerini takdir edecek, icabında uzmana müracaat edebilecek.
Haczedilmiş lakin koruma altına alınmamış mallar satış talebi üzerine koruma altına alınacak yahut ihale alıcısına teslime hazır hale getirilecek, aksi takdirde satış yapılamayacak.
Sicile kayıtlı motorlu kara araçlarında ise alacaklı, hacizden itibaren altı ay içinde satılmasını isteyebilecek.
Alacaklı yahut borçlu, hacizden itibaren bir yıl içinde haczolunan malın satışını isteyebilecek
Bir taşınır malla ilgili üçüncü şahıs yedieminliği kabul ettiği takdirde bu mal koruma altına alınmayacak. Lakin takibin devamına karar verilmesi halinde mal koruma altına alınabilecek.
Alacaklı yahut borçlu, hacizden itibaren bir yıl içinde haczolunan malın satışını isteyebilecek. Borçlunun üçüncü şahıslardaki alacağı da bu karara tabi olacak. Bir yıllık müddet içinde satışı istenip de artırma sonucu satışı gerçekleştirilemeyen mahcuz hakkındaki satış isteme müddeti, satış isteyen alacaklı bakımından bir yıllık müddetin sona ermesinden itibaren bir yıl daha uzayacak. Satış talebiyle birlikte değer takdiri ve satış masraflarının tamamının peşin olarak yatırılması zarurî olacak.
Sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından koruma, değer takdiri ve satış talebinin birlikte yapılması ve bunlara ait sarfiyatların tamamının birlikte ve peşin olarak yatırılması zarurî olacak.
Değer takdiri ve satış masraflarının, sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından ilaveten koruma masrafının tamamı, satış talebiyle birlikte peşin olarak yatırılmazsa satış talebi vaki olmamış sayılacak.
Satış talebiyle birlikte peşin olarak yatırılan ölçünün satış süreçleri sırasında yetersiz kaldığı anlaşılırsa icra müdürü tarafından satış isteyene 15 günlük mühlet verilecek ve bu müddette eksik ölçü tamamlanmazsa satış talebi vaki olmamış sayılacak.
Belirtilen sarfiyatlar Adalet Bakanlığınca her yıl yürürlüğe konulan tarifede belirlenecek.
Rızaen satış yetkisinin kuralları
Borçlunun borcunu muntazam taksitlerle ödemeyi taahhüdü yahut alacaklı ile borçlunun hacizden evvel ya da sonra borcun taksitlendirilmesi için yapacakları kontrat nedeniyle icra dairesinde düzenlenecek tutanak yahut kağıt, damga vergisinden istisna olacak.
Teklifle, talebi halinde borçluya, haczedilen malın rızaen satışı maksadıyla yetki veriliyor. Borçlu, değer takdirinin bildirisinden itibaren 7 gün içinde haczedilen malının rızaen satışı için kendisine yetki verilmesini talep edebilecek. Değer takdiri yapılmadığı durumlarda borçlu da değer takdiri yapılmasını isteyebilecek. İcra müdürü, değer takdirinin katileşmesinden sonra cebri satış süreçlerini durdurarak borçluya 15 günlük müddet verecek. Borçluya verilen müddetin başlangıcından icra mahkemesinin kararına kadar geçen müddette alacaklı bakımından satış isteme müddeti işlemeyecek.
Rızai satışta bedel, malın muhammen değerinin yüzde 80’ine karşılık gelen ölçüsü ile o malla garanti altına alınan ve satış isteyenin alacağına rüçhanı olan alacakların toplamından hangisi fazla ise bu ölçüsü ve ayrıyeten bu ölçüye ek olarak bu basamağa kadar bu mahcuz için yapılan takip masrafları toplamından az olamayacak.
Borçluyla anlaşan alıcının, belirlenen bedeli borçluya verilen 15 günlük müddet içinde belgeye ödemesi halinde icra müdürü, gerekli bilgi ve evrakları temin ettikten sonra satışın onayı ile malın evre ve teslim süreçlerinin yapılmasına karar verilmesi için belgeyi derhal icra mahkemesine gönderecek. Mahkeme, en geç 10 gün içinde yapacağı inceleme sonucunda belge üzerinden talebin kabulüne yahut reddine kesin olarak karar verecek. Kabul kararıyla malın mülkiyeti alıcıya geçecek ve tüm hacizler kaldırılarak zaman ve teslim süreçleri gerçekleştirilecek. Ret kararı verilmesi halinde yatırdığı bedel alıcıya iade edilecek.
Elektronik ortamda açık artırmaya ait kararlar
Teklifte, elektronik ortamda açık artırma suretiyle satışa ait kararlar de düzenleniyor. Haczolunan malın satışı, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi’ne entegre elektronik satış portalında açık artırma suretiyle yapılacak. Açık artırmada teklif verme müddeti yedi gün olacak.
Açık artırma, ilanda belirtilen gün ve saat aralığında ve teklif verme yoluyla yapılacak. Teklif verenlerin ferdî bilgileri, artırma müddeti içinde bilişim sistemini işleten kamu vazifelileri hariç hiç kimse tarafından görülemeyecek ve bilişim sisteminde gösterilemeyecek.
Teklifler ortasındaki fark, satışa çıkarılan malın muhammen değerinin binde birinden ve her halde 100 liradan az olamayacak.
Açık artırmada en yüksek teklifi veren, artırma mühleti içinde kendisinden yüksek bir teklif verilmedikçe teklifini çekemeyecek ve teminatını alamayacak.
Açık artırma mühletinin son 10 dakikası içinde yeni bir teklifin verilmesi halinde açık artırma bir keze mahsus olmak üzere 10 dakika uzatılacak.
Elektronik satış portalında satış süreçlerinin inançlı bir halde gerçekleştirilmesini engelleyen yahut elektronik satış sistemi ile ihale alıcılarının hak ve menfaatlerine ziyan veren internet siteleri hakkında, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Cürümlerle Çaba Edilmesi Hakkında Kanun kararları uygulanacak.
Elektronik satış portalının işleyişini ya da güvenliğini tehlikeye sokan yahut satış portalına erişimi engelleyen ya da zorlaştıran nitelikte hareketlerde bulunan gerçek ve hükmî bireylerin, satış portalma girişi Adalet Bakanlığınca üç ay müddetle engellenecek. Engelleme süreci, derhal uygulanmaya başlanacak ve satış portalının ilgili şahısların görebileceği bir kısmında duyurulacak. Bu sürece karşı, duyuru tarihinden itibaren 15 gün içinde Kabahatler Kanunu kararları uyarınca sulh ceza hakimliğine başvurulabilecek. Hakim, başvuruyu çabuk olarak karara bağlayacak. Müracaatın yapılmış olması ihalenin tamamlanmasını engellemeyecek.
Teklif verme mühleti içinde bilişim sisteminin bakımı yahut güzelleştirilmesi için gerekli olan süreçler yapılabilecek. Bu süreçler, ihalenin geçerliliğini etkilemeyecek.
Haczedilen malın satışına ait hazırlık süreçleri
Teklifle, haczedilen malın elektronik ortamda satışına ait hazırlık süreçleri de tekrar belirleniyor.
Buna nazaran birinci ve ikinci artırmanın yapılacağı gün ve saat aralığı, başlangıç tarihinden en az 15 gün evvel ilan edilecek. Elektronik satış portalında yapılacak ilan, artırmanın bitimine kadar erişime açık tutulacak. İkinci artırmanın başlangıç tarihi, birinci artırmanın bitimi tarihinden itibaren bir ayı geçmeyecek formda belirlenecek.
İlanın formu ve gazete ile yapılıp yapılmayacağı icra dairesince alakadarların menfaatlerine en muvafık geleni nazarı dikkate alınarak tayin olunacak. İlanın yurt seviyesinde yayımlanan bir gazete ile yapılmasına karar verilmesi halinde bu ilan satış talebi tarihinde tirajı 50 bin üzerinde olan ve yurt seviyesinde dağıtımı yapılan gazetelerden biriyle yapılacak.
Gazete ile yapılacak ilanlara satılacak şeyin cinsi, mahiyeti, değerli vasıfları, muhammen değeri ve bulunduğu yer, birinci ve ikinci artırmanın yapılacağı gün ve saat aralığı ile artırmaya ait bilgilerin yer aldığı elektronik satış portalı yazılacak. İcra dairesince yapılması mecburî ilanlar dışında, taraflar elektronik satış portalında yer alan ilan metnini, masrafı kendilerine ilişkin olmak üzere, diledikleri vasıtalarla ilan edebilecek. Lakin özel mahiyetteki bu ilan resmi muameleye etki etmeyecek.
İlan edilen metinler ortasında farklılık bulunması halinde elektronik satış portalında ilan edilen metin temel alınacak.
Gazetede yahut elektronik satış portalında ilanı yapılan metindeki yanılgılar, ihale tarihi değiştirilmeksizin yalnızca elektronik satış portalında ilanen düzeltilecek. Bu düzeltme ilanı ilgililere ayrıyeten bildirim edilmeyecek.
Elektronik satış portalında yapılacak ilanda şu konular yer alacak:
Satılacak şeyin cinsi, mahiyeti, kıymetli vasıfları, muhammen değeri, bulunduğu yer ve varsa görselleri ile artırma şartnamesinde yer alan öbür bilgileri,
Artırmaya katılabilmek için mahcuzun değerinin yüzde onunu karşılayacak meblağdaki teminatın satışı yapan icra dairesinin banka hesabına yatırılmasının zarurî olduğu, teminatın nakit olması durumunda en geç artırma müddetinin bitiminden evvelki gün saat 23: 30’a kadar yatırılması gerektiği,
Gösterilecek teminatın teminat mektubu olması halinde, artırmaya katılacakların, en geç artırma müddetinin bitiminden evvelki iş günü mesai bitimine kadar satışa mevzu mahcuzun değerinin yüzde onunu karşılayacak meblağda kesin ve süresiz banka teminat mektubunu, satışı yapan icra dairesine tevdi etmelerinin mecburî olduğu,
Temsilci vasıtasıyla artırmaya katılacakların, en geç artırma müddetinin bitiminden evvelki iş günü mesai bitimine kadar satışı yapan icra dairesine müracaat etmelerinin zarurî olduğu,
Paylı satışın mümkün olduğu hallerde açık artırma konusu malı muhakkak hisselerle satın almak isteyen müşterek alıcıların, en geç artırma mühletinin bitiminden evvelki iş günü mesai bitimine kadar satışı yapan icra dairesine müracaat etmelerinin zarurî olduğu,
Satış talep eden ve artırmaya katılmak isteyen alacaklı ile paydaşlığın satış suretiyle giderilmesinde artırmaya katılmak isteyen hisse sahibinin, en geç artırma mühletinin bitiminden evvelki iş günü mesai bitimine kadar satışı yapan icra dairesine müracaat etmeleri halinde alacağın yahut paydaşlık hissesinin teminatı karşıladığı ölçü kadar kendilerinden teminat alınmayacağı,
Koşullar yerine gelmişse malın en yüksek teklif verene ihale edileceği,
Elektronik satış portalında verilecek tekliflerin haczedilen malın muhammen değerinin yüzde 50’si ile o malla teminat altına alınan ve satış isteyenin alacağına rüçhanı olan alacakların toplamından hangisi fazla ise bu ölçüsü ve ayrıyeten bu ölçüye ek olarak paraya çevirme ve paylaştırma masraflarını geçmesi gerektiği,
İhale alıcısının en yüksek teklifi verip de mühleti içinde ihale bedelini yatırmaması halinde, alınan teminatın iade edilmeyip öncelikle satış masraflarından düşülmek üzere alacaklarına mahsuben hak sahiplerine ödeneceği,
Taban ihale bedelinin teklif edilmemesi nedeniyle ihalenin yapılamadığı yahut en yüksek teklif verenin ihale bedelini yatırmaması sebebiyle ihalenin iptal edildiği hallerde ikinci artırmanın birinci açık artırmadaki kurallar çerçevesinde tekrar yapılacağı,
İhale alıcısının, satış bedelinin tamamını ihalenin gerçekleştiğine ait tutanağın elektronik satış portalında ilan edildiği tarihten itibaren en geç yedi gün içinde icra dairesi hesabına ödemesi gerektiği,
Satışa katılanların bütün ekleriyle birlikte şartnameyi görmüş ve içeriğini kabul etmiş sayılacakları,
İhalenin mutlaklaşması üzerine malın tescil ve teslim süreçlerinin yapılacağı.
İhalenin katılaşması üzerine taşınırın ihale alıcısına teslimi yahut sicile kayıtlı malın ihale alıcısı ismine tescili, damga vergisi ve katma bedel vergisinin yatırılmasından sonra gerçekleştirilecek. İhale alıcısı ihalenin katılaşması üzerine icra dairesine müracaatla katma bedel vergisi beyannamesini düzenletmek zorunda olacak.
(Sürecek)