Atina’nın sembolü haline gelmiş Akropolis, günümüze kadar birçok değişimden geçmiştir. Örneğin, bir klise ve cami olarak kullanılmış ve birçok sefer felaketi atlatmıştır. Varlıklı bir tarihe sahip vakte meydan okumuş bu yapının öyküsünü bir arada keşfedelim.
1. Atina’daki eski bir zirve yerleşimi olan Akropolis’de, MÖ 4 bin yılından itibaren beşerler yaşadı ve Miken sarayı ve efsanevi Kral Cecrops’un mezarı üzere kıymetli yapılara mesken sahipliği yaptı.
2. Persleri yendikten sonra Atinalılar zaferlerini kutlamak için “Preparthenon” isimli büyük bir tapınak inşa ettiler. Bu tapınak ikinci istilaları sırasında Persler tarafından yerle bir edildi ve yeni Parthenon, eski tapınağın kalıntılarının üzerine inşa edildi.
3. Akropolis’in anıtsal bir girişi olan Propylaea, Pinacothece olarak bilinen bir sanat galerisine de konut sahipliği yaptı ve bu da onu müze tarihi için kıymetli bir nokta haline getirdi.
4. Phidias tarafından inşa edilen Athena Promachos isimli devasa bir bronz Athena heykeli, bir vakitler Akropolis’in üzerinde bulunuyordu. Heykelin mızrağı ve miğferi yaklaşık 60 km öteden bile görülebiliyordu.
5. Eski Yunanlıların sanatlarında, mimarilerinde ve heykellerinde parlak renkler kullanmayı seviyordu. Yani, Akropolis ve Partenon, mevcut beyaz yahut gri görünümlerinin bilakis bir vakitler renkliydi.
6. Athena ve Poseidon’a adanmış iki tapınağa mesken sahipliği yapan Erechtheion, kentin en kutsal yeridir. Efsaneye nazaran Zeus, kentin gözetici ilahını belirlemek için bir müsabaka düzenledi. Poseidon mızrağıyla yere vurarak su yaratırken Athena bir zeytin ağacı dikti. Atinalılar ise Athena’nın armağanını seçtiler.
7. Erechtheion için sütun misyonu gören şık heykeller olan Karyatidlerin, Artemis’in rahibelerini temsil ettiğine ve Atina’nın en kutsal yerlerinden biri olan Erechtheion’u koruduğuna inanılıyor.
8. Athena’yı onurlandıran büyük bir şenlik olan Büyük Panathenaea, her dört yılda bir gerçekleşirdi ve atletik oyunlar, şiir ve müzik yarışlarına konut sahipliği yaptı.
9. Parthenon, tarih boyunca birçok kere el değiştirdi. Sırası ile bir Hristiyan kilisesi, Katolik kilisesi, cami ve nihayetinde çok sayıda onarım projesinden geçen tarihi bir sit alanı olarak hizmet etti.
10. Parthenon, tarih boyunca birçok yıkım ve felaket de yaşadı. Heruliler tarafından yağmalandı, Venedik kuşatması sırasında bir top mermisinin neden olduğu patlama ile büyük bir yıkım gördü.
En son 1801’de Elgin’in 7. Kontu Thomas Bruce, tapınağın frizinin ve başka mimari ögelerinin birtakım kısımlarını çıkarttırdı, bu da daha fazla hasara yol açtı. Elgin Mermerleri olarak bilinen bu kesimler, sonunda British Museum’a taşındı.
11. Bütün bu yıkımların üzerine Bavyeralı Kral Otto, sarayını Akropolis’e inşa etmeyi düşündü, lakin bu fikri gerçekleştirmesi sıkıntı olacağı için vazgeçti.
12. 1941’de, Atina, Hitler’in idaresi altına girdi. Yunan Krallığı’nın bayrağının yerini alan gamalı haç, Akropolis’in doruğunda dalgalanıyordu.
30 Mayıs 1941’de, Manolis Glezos ve Apostolos Santas isimli iki Yunan üniversite öğrencisi, gizlice Pandroseion mağarasından Akropolis’e tırmandı ve gamalı haçı indirdiler. Bu olay, işgal altındaki Avrupa ülkelerinin moralini yükseltti ve faşizme karşı sembolik bir başarıydı.
Akropolis’teki bayraklarını yükselten Alman askerleri, 1941, Alman Federal Arşivleri.
