Soğuk hava, gribal üst solunum yolu enfeksiyonları, hava kirliliği, ev tozu (akar), küf mantajı alerjisi gibi pek çok durum astım hastalığının tetikleyicileri arasında bulunuyor. Göğüs Hastalıkları ve Erişkin Alerji Uzmanı Prof. Dr. Serhat Çelikel, astım hastalarının akut astım krizlerine karşı dikkat etmesi gerekenleri Pudra.com okuyucuları için anlattı.
Hava yollarının mikrobik olmayan bir çeşit iltihapla aşırı duyarlı hale gelmesi ile karakterize, ataklar halinde seyreden kronik bir hastalık olan astım hastalığı dünyada yaklaşık 300 milyon, ülkemizde de yaklaşık 5 milyon kişinin ortak sorunu. Tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini oldukça düşüren, çok daha kötüsü tedavisi yetersiz ve düzenli ilaç kullanmayan hastalarda hayatı bile tehdit edebilen astım ataklarından korunmak aslında mümkün. Göğüs Hastalıkları ve Erişkin Alerji Uzmanı Prof. Dr. Serhat Çelikel kış aylarında astım hastalarını tehdit eden 4 önemli etkeni anlattı, önemli öneriler ve uyarılarda bulundu!
Astım hastalığını tetikleyen durumlar:
1. Soğuk ve kuru hava: Kış aylarında havaların soğuması, ısıya duyarlı bazı astım hastalarında öksürüğe ve astım ataklarına neden olabiliyor. Soğuk hava astımlı hastalarda hava yollarının aniden daralmasına yol açıyor. Bronşların daralması sonucu şiddetli öksürük, hırıltı ile nefes darlığı gibi sorunlar gelişiyor; özellikle acil servislere başvuruda artış yaşanıyor.
Özellikle kuru ve soğuk havada dış ortamda yapılan spor, hatta bazen sabah ve akşam soğuk havada hafif hızlı yürümek bile bronş duvarlarındaki soğuma ile kurumaya bağlı olarak astım semptomlarını tetikleyebiliyor, egzersiz astımı denilen tabloya yol açabiliyor. Göğüs Hastalıkları ve Erişkin Alerji Uzmanı Prof. Dr. Serhat Çelikel bu sorunu önlemek için egzersizin kışın kapalı ve sıcak ortamlarda yapılmasını; ayrıca egzersize doğrudan başlamak yerine mutlaka egzersiz öncesinde ısınma hareketlerinin ihmal edilmemesi gerektiğini belirtiyor.
Yüzünüzü mutlaka atkıyla örterek soluduğunuz havayı ısıtın!
Prof. Dr. Serhat Çelikel’in verdiği bilgilere göre astım hastaları özellikle kuru soğuk havalarda, sabah ve akşam yürürken soludukları havayı ısıtmak ve nemlendirmek için yüzlerini mutlaka atkıyla örtmeli.
2. Gribal enfeksiyonlar: Gribal üst solunum yolu enfeksiyonları, astım ataklarının en bilinen ve en sık görülen tetikleyicilerinden. Göğüs Hastalıkları ve Erişkin Alerji Uzmanı Prof. Dr. Serhat Çelikel, gribal enfeksiyonların özellikle tedavisi yetersiz ve düzenli ilaç kullanmayan astım hastalarında hayatı tehdit edebilecek boyutlara ulaşan şiddetli astım ataklarına yol açtığı uyarısında bulunuyor. “Bu nedenle astım gibi kronik solunum yolu hastalığı olan kişiler her yıl sonbaharda grip aşısı yaptırmalı” diyen Prof. Dr. Serhat Çelikel diğer önerilerini şöyle sıralıyor: “Astım hastalarının salgın dönemlerinde toplu ulaşım ve kapalı alışveriş merkezleri gibi kalabalık insan topluluklarının bulunduğu mekanlardan da mümkün olduğunca uzak durmaları çok önemli. Salgının büyük boyutlara ulaştığı dönemlerde maske kullanmaları ve sık sık el yıkamaları da viral enfeksiyonlardan, dolayısıyla astım ataklarından korunmalarında etkili oluyor”
3. Hava kirliliği: Kışın sobaların ve kaloriferlerin yanmasıyla dış ile iç ortamdaki hava kirliliği artıyor. Havadaki toksik gazlar ve partikül sayısının çoğalması astım hastalarını olumsuz etkileyerek şikayetlerinin artmasına ve astım ataklarına yol açıyor. Prof. Dr. Serhat Çelikel önlem olarak kış aylarında hava kirliliği olan bölgelerde hastaların ilaç dozlarının doktorlar tarafından genellikle artırıldığını belirterek, “Hava kirliliği sabah erken saatlerde ve akşam üstü daha belirgin olduğu için mümkünse bu saatlerde dışarı çıkılmamalı, iş ve okul nedeniyle çıkmak zorunda kalınıyorsa atkı veya maske ile maruziyet azaltılmalı” diyor.
4. Ev tozu ve küf mantarı alerjisi: Sonbahar ve kış aylarında yağışların artmasıyla birlikte iç ve dış ortamda nem oranı yükseliyor. Özellikle yere dökülen ve çürüyen yapraklar üzerinde küf mantarları oluşuyor ve bunlar atmosfere salınıyor. Evlerde ise üremek için belirli bir sıcaklık ve nem aralığına ihtiyaç duyan akarlar için ideal ortam oluşunca, bu ev tozu alerjenlerinin sayıları hızla artıyor. Sonuç olarak