Tarihi daha yanlışsız öğrenip anlamak o kadar kıymetli ki! Ye yeni sistemlerle daha çok aydınlandığımız kesin. Bir diş ya da ufacık bir kalıntı o günlere dair çok değerli bilgiler verebiliyor bize. Ve yeni çalışmalar sayesinde aslında çok uzak geçmiş sandığımız tarihlerle aramızdaki görece uzaklık git gide kapanıyor. İşte bu arayı biraz daha kapatan Nisan 2023’ün en kıymetli 10 arkeoloji haberi!
Kaynak: Arkeofili
10. Moğol İmparatorluğu’ndaki seçkin bir kesim Yak sütü tüketiyormuş.
Uluslararası bir araştırma grubu, Moğol devri seçkinlerinin diyetlerini belirlemek için diş taşının proteomik tahlilini kullanıyor ve farklı bireyler tarafından tüketilen süt, kan ve öbür dokularla bağlantılı proteinleri tahlil ediyorlar. Ve ortaya çıkan sonuç inek yahut at sütü değil, bu seçkinlerin -arkeolojik olarak birinci kere karşılaşılan- Tibet sığırı sütüyle beslendiğini gösteriyor.
9. 170 bin yıl evvel beşerler dev salyangozları yiyormuş.
Şimdiye kadar beşerlerle salyangozlar ortasındaki münasebetin 50 bin yıl geriye gittiğini düşünsek de bu tarihten 120 bin yıl evvel Güney Afrika’daki bir kaya sığınağındaki beşerler, bir yetişkinin eli kadar büyüyebilen bu sümüksü, çiğnenebilir ve besleyici sürüngenleri kızarttığını gösteriyor.
8. Epey güçlü olan Maya alçısındaki saklı bileşen keşfedildi.
Araştırmacıların yaptığı tahliller, uzmanları iki ağaca yönlendirir: ikisi de bugün hala bölgede yetişen Chukum ve Jiote. Ve uzmanlar daha spesifik olarak, ağaçların özsuyuna bakarlar. Yapılan testler, özsuyunun katıldığı alçıların, eski Maya alçısıyla tıpkı özelliklere sahip olduğunu ve çok Honduras nemine karşı sağlam olduğunu gösterir.
7. 2 bin yıllık sikkeler bir asker tarafından saklanmış olabilir.
İtalya’nın Toskana bölgesinde bulunan ve çoğunlukla MÖ 1. yüzyıla tarihlenen 175 gümüş sikkenin, bir Roma iç savaşı sırasında inançlı bir biçimde saklanmak üzere buraya gömülmüş olabileceğini düşündürüyor. Sikkelerin, Romalı general Lucius Cornelius Sulla’nın Roma Cumhuriyeti önderleri ortasındaki düşmanlarına karşı İtalya genelinde kanlı bir savaş verdiği yıl olan MÖ 82’ye ilişkin olduğu düşünülüyor.
6. Antik Roma villasında şaşalı bir şaraphane bulundu.
Roma’dan güneydoğuya uzanan antik Appian Yolu üzerinde yer alan ve 24 hektarı kaplayan Quintilii villasının kendi tiyatrosu, otomobil yarışları için bir arenası ve duvarları ve tabanı lüks mermerle kaplı bir hamam kompleksi olduğu bilinirken şu an köleleştirilmiş personellerin yeni hasat edilen meyveleri ezip geçtiği mermer kaplı yürüyüş alanlarının keşfedilmesiyle yapıda bir de şaraphane olduğu tespit edilir.
5. Gizemli Pikt uygarlığı kendisini İskoç ve İrlandalılarda devam ettirmiş olabilir.
Yapılan tahliller Pikt’ler ile batı İskoçya, Galler, Kuzey İrlanda ve Northumbria’da yaşayan günümüz insanları ortasında genetik olarak benzerlikler ortaya çıkarır. Egzotik bir halk sanılan Piktlerin, aslında anakara Avrupalıların gelişinden evvel Britanya genelinde yaşayan lokal Demir Çağı popülasyonlarından geldiği saptanır.
4. 3 bin yıllık saçta uyuşturucu tespit edildi.
İspanya Menorca’daki bir mezar alanından alınan insan saçlarının tahlili, eski insanların bitkilerden elde edilen halüsinojenik uyuşturucuları muhtemelen ritüelistik merasimlerde kullandığını gösteriyor.
3. Bilinen en eski düz yüzlü köpek tipi Aydın’da bulundu.
2007 yılında Aydın’daki antik kentte bulunan sahibiyle birlikte gömülmüş köpek kemiklerini geçtiğimiz aylarda inceleyen araştırmacılar, bu köpeği, boxer’ler, pug’lar ve chow chow’lar üzere düz yüzlü köpekleri içeren bir küme olan brakisefalik bir cins olarak tanımlıyor.
2. Ünlü matematikçi ve astronom Ptolemaios’un el yazması deşifre edildi.
Parşömen üzerine Yunanca yazılmış olan metin birinci olarak 1819’da keşfedilir. Ve günümüzde yapılan tahliller sonucunda bu metnin, Ptolemaios tarafından yazılmış, uzaklıkları izlemek ve yıldızları incelemek için kullanılan bir alet olan meteoroskopun nasıl inşa edileceğini açıklayan bir el kitabı olduğu ortaya çıkar.
1. Mısır’da kesilmiş sağ ellerle dolu çukurlar bulundu.
Araştırmacılar, MÖ 16-11 ortasında tarihlenen bu ellerin en az on bir erkeğe ve muhtemelen bir bayana ilişkin olduğunu, bunun da bayanların ve savaşın başka dünyalar olmadığını gösterebileceğini söylüyor. Araştırmacılara nazaran sağ el amputasyonu, mezar hiyerogliflerine kaydedilmeden yaklaşık 50 ila 80 yıl evvel Hyksos tarafından Mısır’da uygulanmış bir ritüel.