İnsanlar tarih boyunca çeşitli patlayıcıları geliştirmiş ve kullanmışlardır. Bu patlamaların kimileri savaş stratejilerinde, kimileri ise kaygı ve yıkım emeliyle kullanılmıştır. İşte tüm vakitlerin en bilinen insan üretimi patlamaları:
13. El Bombası
El bombası, metal yahut plastik bir dış kabuk içinde patlayıcı unsur, tetik sistemi ve pimden oluşur. Tetik düzeneği aktive edildiğinde pim çıkarılır ve içindeki yay gerilir. Pimin büsbütün çekilmesi yahut yayın özgür bırakılmasıyla patlayıcı unsur aktive olur ve bomba patlar.
El bombaları, askeri ve güvenlik operasyonlarında geniş bir yelpazede kullanılır.
Özellikle sığınak temizleme, savunma çizgileri oluşturma, düşman amaçlarını vurma yahut düşmanın ilerlemesini engelleme üzere taktiksel gayelerle kullanılır. Tıpkı vakitte güvenlik güçleri, rehine kurtarma operasyonları sırasında da el bombalarını kullanabilir. Menzili 2mdir.
12. Anti Tank Mayını
Anti tank mayınları, çoklukla toprağa yahut yola gömülerek gizlenirler. Araçlar üzerinden geçerken harekete geçen bir tetikleyici sistemi vardır. Araç tartısının tesiriyle tetikleyici etkin hale gelir ve patlayıcıyı ateşler. Patlayıcı, aracın zırhını delip geçerek büyük hasar verir. Bu formda düşman araçlarının hareketini engellemek yahut etkisiz hale getirmek amaçlanır.
Anti tank mayınlarının kullanımı, I. Dünya Savaşı sırasında yaygınlaşmıştır.
Özellikle tankların sıkça kullanıldığı bu periyotta, bu çeşit mayınlar tanklara karşı tesirli bir savunma tekniği olarak ortaya çıkmıştır. II. Dünya Savaşı ve sonrasındaki çatışmalarda da anti tank mayınlarının değeri artarak devam etmiştir. Menzili 10mdir.
11. Napalm Bombası
Napalm bombaları, içerisinde bulunan napalm ismi verilen jelin yanıcı özelliği sayesinde büyük yangınlar çıkarmak üzere tasarlanmıştır. Bomba patladığında, içindeki jel yayılarak geniş bir alanda ateş ve yangın oluşmasına neden olur. Bu özelliği nedeniyle bilhassa açık alanlarda ve ormanlık bölgelerde büyük tahribata yol açabilir.
Napalm bombalarının en bilinen kullanımı, Vietnam Savaşı sırasında olmuştur.
Amerika Birleşik Devletleri’nin Vietnam’a karşı yürüttüğü askeri operasyonlarda sıkça kullanılan bu bombalar, geniş alanlarda yangınlar çıkartarak hem insanlara hem de doğal yaşama büyük ziyanlar vermiştir. Menzili 30mdir.
10. Tomahawk Hava Füzesi
Tomahawk hava füzesi, uzaktan kumanda edilebilen ve hassas amaçları vurma yeteneği olan bir seyir füzesidir. Deniz ve karada kullanım için tasarlanan bu füze, askeri operasyonlarda stratejik ve taktiksel maksatlar için kullanılır.
Tomahawk füzesinin en bariz özelliklerinden biri hassas maksat vurma yeteneğidir.
Füze, uçuş sırasında maksadına yanlışsız yol alırken etrafını izler ve maksadına en kesin formda ulaşmak için yolu ve yüksekliği ayarlar. Bu sayede askeri üsler, hava savunma sistemleri, köprüler ve öteki stratejik amaçlar hassas bir halde vurulabilir. Menzili 100mdir.
9. Tallboy bombası
Yaklaşık 6 ton yükünde ve 6 metre uzunluğunda devasa bir boyuta sahiptir. Bu büyük boyut, bombanın yüksek patlayıcı gücünü ve tesirini artırmak emeliyle tasarlanmıştır. Bomba, yüksek irtifadan atılarak amacına hakikat ilerlerken, stratejik maksatları vurma yeteneğine sahiptir.
Tallboy bombası, bilhassa derin yeraltı tesislerini ve büyük yapıları gaye almak için kullanılmıştır.
Bombanın yüksek patlayıcı gücü ve penetrasyon yeteneği, sert yerleri delip geçerek gayenin içine nüfuz edebilir. Bu sayede savaşın seyrini etkileyen kıymetli stratejik gayelere büyük hasar verebilir.
Tallboy bombası, İkinci Dünya Savaşı devrinin teknolojik gelişmeleriyle üretilmiştir.
Özellikle Almanya’nın yeraltı tesislerine karşı kullanılan bu bombalar, Alman savaş endüstrisini olumsuz etkileyerek savaşın sona ermesine katkıda bulunmuştur. Menzili 150mdir.
8. MOAB Annenin Tüm Bombaları
MOAB (Annenin Tüm Bombaları), ABD ordusu tarafından üretilmiş ve ‘Annenin Tüm Bombaları’ olarak da bilinen dev boyutlu bir patlayıcı silahtır.
MOAB’ın patlama gücü epeyce yüksektir ve amaca önemli hasar verebilir.
Patlama sırasında yükselen şok dalgası, binaları yıkabilir, savunma sınırlarını bozabilir ve düşman güçlerini etkisiz hale getirebilir. Birebir vakitte ruhsal tesiri de büyüktür. Bombanın devasa boyutu ve yarattığı büyük patlama, düşman güçler üzerinde önemli bir baskı oluşturabilir.
MOAB, bilhassa geniş alanlardaki düşman güçlerini etkisiz hale getirme yahut terör örgütlerinin yeraltı tesislerini yok etme gayesiyle kullanılmaktadır.
Ayrıca açık alanlarda düşmanın ilerlemesini engellemek yahut savunma sınırlarını yıkmak için de kullanılabilir. Menzili 300mdir.
7. FOAB Baba Bombası
Rusya tarafından üretilmiş ve ‘Baba Bombası’ olarak da bilinen son derece büyük patlayıcı bir silahtır.
Yaklaşık 7 ton yükünde olan ve büyük bir patlama yaratan termobarik patlayıcılarla dolu bir bombadır.
Termobarik patlayıcılar, havada yayılan gazların patlaması sonucu yüksek ısı ve basınç yaratırlar. FOAB, bu tesiriyle geniş bir alanda önemli tahribat ve tesir sağlayabilir.
FOAB’ın patlama gücü ve tesiri hayli büyüktür.
Patladığında yüksek ısı ve basınç dalgası oluşturur, bu da binaları yıkabilir, savunma çizgilerini bozabilir ve düşman güçlerini etkisiz hale getirebilir. Büyük alanlarda kullanıldığında geniş bir alanda tesir yaratabilir. Menzili 400mdir.
6. Nötron Bombası
Nötron bombası, yüksek radyasyon yayarak hayat formlarını etkisiz hale getiren ve yapıları hasar vermeden bırakan bir nükleer silahtır. Nükleer patlamayı denetim ederek, tesirini bilhassa insanlara ve öteki biyolojik varlıklara odaklar.
Nötron bombası, yüksek radyasyon düzeyleri ile tesirli olur.
Patlama sırasında açığa çıkan nötronlar, hedeflenen alanda ağır radyasyon yayarak hayat formlarını etkisiz hale getirir. Lakin yapıları büyük ölçüde hasar vermeden bırakır. Bu özelliğiyle, bilhassa insanları maksat alırken altyapıya minimal ziyan verme yeteneğine sahiptir. Menzili 600mdir.
5. Little Uzunluk Nükleer Bomba
Little Uzunluk nükleer bomba, II. Dünya Savaşı sırasında Hiroşima’ya atılan ve büyük ölçüde yıkıma yol açan birinci nükleer silahtır. Tarihin en yıkıcı olaylarından birini temsil eden bu bomba, nükleer silahların vahim tesirini gözler önüne sermiştir.
Little Uzunluk, uranyum-235 izotopundan yapılan bir nükleer bombaydı.
Yaklaşık 4,4 ton ağırlığındaydı ve patlama düzeneği içerisindeki uranyum-235 çekirdeklerinin birleşmesi sonucu nükleer füzyon gerçekleştirerek patlamıştı.
Little Uzunluk, 6 Ağustos 1945’te Hiroşima’ya atıldı ve patladığında büyük bir güç açığa çıkararak kenti yerle bir etti.
Patlama sonucu binlerce kişi anında öldü, binalar yıkıldı ve radyasyon nedeniyle uzun periyodik sıhhat problemleri yaşandı. Bu olay, nükleer silahların dehşet verici tesirini dünya kamuoyuna gösterdi. Menzili 6kmdir.
4. Fat Man Nükleer Bombası
Fat Man nükleer bombası, II. Dünya Savaşı sırasında Nagazaki’ye atılan ve büyük tahribata yol açan bir nükleer silahtır. İnsanlığın yüzleştiği en dehşet verici anlardan biri olan bu bomba, nükleer silahların yıkıcı gücünü kanıtlamıştır.
Fat Man, plütonyum-239 izotopundan yapılan bir nükleer bombaydı.
Yaklaşık 4,5 ton ağırlığındaydı ve içindeki plütonyum-239 çekirdeklerinin birleşmesi sonucu nükleer füzyon gerçekleştirerek patlamıştı.
Fat Man, 9 Ağustos 1945’te Nagazaki’ye atıldı ve patladığında büyük bir güç açığa çıkararak kenti harabeye çevirdi.
Patlama sonucu binlerce kişi hayatını kaybetti, binalar yıkıldı ve radyasyon tesiri uzun yıllar devam etti. Menzili 8kmdir.
3. B83 Termonükleer Bombası
B83 termonükleer bomba, ABD tarafından üretilen ve termonükleer füzyon yansımaları kullanarak büyük bir patlama yaratan bir nükleer silahtır. Yüksek patlayıcı gücü ve teknolojik karmaşıklığı ile bilinen bu bomba, stratejik hedefler için tasarlanmıştır.
B83 termonükleer bombası, yaklaşık 1.1 megaton TNT muadilinde bir patlama gücüne sahiptir.
Bu bombanın iç yapısı, nükleer füzyon yansımaları kullanılarak çok yüksek sıcaklıklarda ve basınç altında büyük ölçüde gücün açığa çıkmasını sağlar.
B83 termonükleer bombası, bilhassa stratejik maksatlara karşı kullanılmak üzere tasarlanmıştır.
Askeri üsler, savunma sistemleri, büyük yapılar üzere stratejik noktaların etkisiz hale getirilmesinde kullanılabilir. Tıpkı vakitte büyük alanlarda düşman güçlerin ilerlemesini engelleme hedefiyle da kullanılabilir. Menzili 25kmdir.
2. Castle Bravo
Castle Bravo, ABD tarafından gerçekleştirilen bir nükleer deneydir ve tarihteki en güçlü termonükleer patlamalardan biriydi.
Castle Bravo deneyi, 1 Mart 1954 tarihinde Pasifik Okyanusu’nda gerçekleştirildi.
Deneyin emeli, termonükleer yansımaların denetim edilmesi ve nükleer silahların patlama gücünün ölçülmesiydi. Lakin beklenmedik formda büyük bir patlama gerçekleşti.
Castle Bravo deneyi, varsayımların ötesinde büyük bir patlama yarattı.
Patlama, yaklaşık 15 megaton TNT muadilinde bir güç açığa çıkararak geniş bir alanda yıkıcı tahribata yol açtı. Menzili 30kmdir.
1. Tsar Bombası
Tsar Bombası, Sovyetler Birliği tarafından üretilen ve tarihteki en büyük termonükleer patlamayı gerçekleştiren bir nükleer silahtır.
Tsar Bombası, 30 Ekim 1961 tarihinde test edildi ve yaklaşık 50 megaton TNT muadilinde bir patlama gücüne sahipti.
Bu bomba, büyük boyutu nedeniyle stratejik bombardıman uçakları ile taşınabiliyordu. Lakin bu cins büyük patlamaların çevresel ve insani tesirleri nedeniyle sonraki devirlerde sonlu kullanıldı.
Tsar Bombası’nın patlaması, yere temas etmeden havada patlatıldı.
Patlama sonucu devasa bir şok dalgası, yıkıcı bir ateş topu ve büyük ölçüde radyasyon açığa çıktı. Patlama sonucu oluşan mantar bulutu, kilometrelerce yüksekliğe ulaştı. Patlama alanı uzun yıllar boyunca radyasyonla kirli kaldı. Menzili 60kmdir.
Bu büyük patlamanın canlandırılmış versiyonu: