Birleşik Devletler federal hükûmetinin sivil bir dış istihbarat servisi olan CIA, işi gereği içerisinde birbirinden meçhul gizemler barındırıyor. Bunlardan biri de CIA’nin ABD’deki merkezinin bahçesinde yer alan ve üzerinde şifreli yüzlerce harf bulunduran Kryptos heykeli! Bu heykelin şifresini bu vakte kadar çözebilen olmadı. Gizemli heykel hakkında bilinenleri derledik. 👇
Kaynak: https://allthatsinteresting.com/kryptos
1990 yılında CIA bahçesine yerleştirilen ‘Kryptos’ heykelinin dört şifreli iletisinden üçü çözüldü.
Ancak geriye kalan bir tanesi bugün hala bir gizem…
Zamanın CIA başkanı William Webster’ın talimatı ile CIA şifrecisi Ed Scheidt ve heykeltıraş Jim Sanborn tarafından yapılan bu heykel, 1800 karakterden oluşan bir kitabe.
Birbirinden rastgele harflerin bir ortaya geldiği bu kitabede, hiçbir şey tesadüf değil…
Kryptos’da dört farklı bildiri var ve üçü geçtiğimiz 30 yıllık vakit diliminde çözüldü. Fakat dördüncüyü çözebilen biri hala yok.
Kryptos’un çözülen şifreleri dahi insanı heykelin maksadı hakkında uzak kanılara daldırıyor. Son yıllarda Sanborn, heykelin ne manaya geldiğine dair birkaç ipucu verse de hala çözebilen kimse olmadı.
Amerikalı bir heykeltıraş olan Jim Sanborn, en çok CIA merkezindeki şifreli Kryptos heykeli ile tanınıyor.
Heykel, ‘Kryptos’ isminin hakkını veriyor: Kryptos sözü Yunanca da ‘Gizli’ manasına geliyor.
Kryptos’daki bildirilerini Sanborn şahsen kendisi yazdı. ‘Herkes ne yazdığını bilmek istiyor’ şeklinde açıklama yapan heykeltıraş, ‘Hep dışarıdalar. Dizlerinin üstüne çöküp çözmeye çalışan kadro elbiseli adamlar oluyor. Kimileri fotoğraf çekiyor. Bir adam tüm her şeyi kağıt kalemle yazdı’ dedi.
Sanborn, heykeldeki iletinin CIA’in saklılık geleneğiyle alakalı olduğunu belirtti.
16. yüzyıl kriptoloğu Blaise de Vigenère tarafından geliştirilen bir dizi parola da heykelde yerini alıyor. Ayrıyeten Sanborn’un CIA kriptoloğu Edward Scheidt yardımıyla yarattığı kodlar da var:
Gerçekten onları afallatan bir şey geliştirdi. Kısımların çözülmesi birkaç hafta yahut ay sıkıntısı ancak başka kısımlar Webster’in sahip olduğu bilgiler olmadan asla çözülemeyebilir. Koda giriş anahtarı var ve basitçe her şeyi çözebilir.
Elbette kodları çözmenin zorluğu Kryptos’a makus bir ün kazandırdı: Geçen yıllar boyunca dördüncü kısım dışındaki kısımların şifresi çözüldü.
Birinin ortaya çıkıp Kryptos’un saklı bildirisini çözdüğünü tez etmesi 8 yıl sürdü. CIA analisti David Stein, 1998 yılında heykelin birinci üç pasajını çözdüğünü duyurdu.
Stein’ın yalnızca ‘kalem ve kağıt’ kullanarak çözdüğünü tez ettiği gizemi dinlemek için 250 kişi geldi. Tıpkı zamanda Amerikalı bir bilgisayar bilimcisi ve kriptolog olan Jim Gillogly, kodu kırmak için program geliştirdi.
Sanborn bilerek kodu çözmeye çalışanların başını karıştırmak için heceleme yanılgısı yahut birkaç ekstra harf bırakmıştı.
Kryptos’un birinci kısmında şöyle yazıyordu: ‘Hemen göze çarpmayan ışıkla ışığın eksikliği ortasında illüzyon nüansı yatıyor’
İkinci kısım ise nispeten daha uzun ve karmaşıktı: Bir GPS koordinatı yer alıyordu.
İkinci kısımda “Kim gerçek yeri biliyor? Yalnızca WW. Bu onun son mesajıydı” cümleleri yer alıyor.
WW harflerinin periyodun CIA lideri William Webster olduğu düşünülüyor.
Üçüncü kısımda ise daha da farklı bir gizem yatıyor: İngiliz arkeolog ve Mısırbilimci Howard Carter’ın 1922’de Kral Tutankamon’un mezarını açmasından bahsediliyor!
Sanborn, Kryptos’un gizeminin düşündüğünden de daha uzun sürdüğünü söyledi.
İlk üç kısmın çözülmesinin birkaç yıl süreceğini, dördüncü ve en sıkıntı kısmın ise 10 yıl içerisinde çözüleceğini düşündüğünü söyledi. Fakat dördüncü kısım bugün hala gizemini müdafaaya devam ediyor…
Hatta bir noktada tahlili açık arttırmayla satmayı düşündüğünü ve parayı da iklim araştırmalarına bağışlamayı düşündüğünü söyledi.
Sonra 202 yılı Ocak ayında şifreyi çözmeye çalışanlara bir ipucu verdi: Birebir şeyi 2010 ve 2014 yıllarında da yapmıştı ancak 2020’deki ipucunun son olduğunu açıkladı.
Şaşırtıcı bir formda dördüncü kısım en kısa kısım: 97 karakterden oluşuyor. Lakin maalesef bu çözmeyi hiç de kolaylaştırmadı.
2010’da paylaşılan birinci ipucu ‘BERLIN’ sözüydü: Final kısmında 64. ila 69. konumlarda son cümlede yer alıyor.
2014’de 10 ila 74. konumlarda yer alan ‘CLOCK’ (saat) kelimesini ipucu olarak verdi.
Son olarak 2020’de 26 ila 34. konumlarda yer alan ‘NORTHEAST’ (kuzeydoğu) ipucunu verdi.
Ancak çözülse bile bizleri hala bir gizem bekliyor olacak: Kodun çözülmesi gizemin yalnızca bir modülü…
Ne yazdığımı okuyabilecekler lakin yazdığım şey başlı başına bir gizem. Çözüldüğünde hala keşfetmeleri gereken şeyler olacak. Hiçbir vakit gerçek manasını çözemeyecekleri şeyler olacak.
“İnsanlar ‘Bununla ne demek istedi?’ diye sorgulayacak. Yazdığım şey daha büyük bir gizemin ipucu” formunda açıkladı.
Siz bu gizem hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlara buyurun…