Çocuklarınıza örnek olarak gösterebileceğiniz Türkler serisinde her gün bir biyografi ile karşınızda olacağız. Bu biyografilerde nispeten daha az bilinen ancak milletlerarası üne sahip şahısları içeriğimize mevzu etmeyi planlıyoruz. Bu hususta sizlerin de teklifleri olursa bekleriz. İçeriğimizin bugünkü dünyaca ünlü konuğu ise: Süreyya Tahsin Aygün
1895’te İstanbul’da doğan bilim insanı liseyi Haydarpaşa Askeri Veteriner Okulu’nda okurken 1. Dünya Savaşı çıkar. Savaşa katıldığı için mecburen orta verdiği veterinerlik eğitimini 1920’de tamamlar ve “Veteriner Doktor Üsteğmen” rütbesiyle orduya katılır.
Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara’da Serum ve Aşı Enstitüsünde uzman ve müdür olarak çalışır ve İstiklal Madalyası ile ödüllendirilir. Savaştan sonra ise devlet tarafından 1924’te Berlin’e gönderilerek bakteriyoloji, viroloji ve bulaşık hastalıklar üzerine yüksek ihtisasını ve doktorasını yapar.
Genç bilim insanı Türkiye’ye dönmeden evvel Fransa’da Pasteur, Frankfurt’ta Experimentelle Therapi, Berlin’de Robert Koch Enstitülerinde, Viyana’da Mödling Serum Aşı Enstitüsünde çalışarak bilgilerini genişletir ve 1927’de yurda döner.
Ayağının tozuyla Etlik Askeri Bakteriyoloji Serum Aşı Enstitüsünde laboratuvar şefliği ve müdürlük yapan bilim insanı alanındaki yetkinliği ile Veteriner Sıhhat Müşavere Heyeti ve Sıhhat Şurası lideri olarak uzun yıllar misyon yapar.
1934’te doçent, 1937’de profesör ve 1944’te ordinaryüs olan ve kitapları hala fakültelerde ders kitabı olarak okutulan Aygün birinci çalışmalarını Şarbon üzerine ağırlaştırır ve geliştirdiği “Türk Universal Antrax Aşısı” 20 sene boyunca hayvanlarımızı Şarbon’dan korur.
Aygün’e uluslarası muvaffakiyet kazandıran çalışması ise “Sığır Vebası Aşısı” üzerine olur. Alanın kıymetli bir ismi olan Alman Robert von Ostergag, Aygün için şöyle söyler:
‘S. Aygün ilim tarihinde pek nadir olmak üzere 2 büyük keşfe muvaffak olmuştur. Birincisi sığır vebası savaşında uygulanan ve uzun vakit dayanabilen gözetici aşı hazırlamış olması, ikincisi de Aııtrax (şarbon)’ a karşı tehlikesiz ve etkili ve tüm hayvan tür/eriııe uygulanabilen metodu bulmuş olmasıdır.’
Bu ortada asker olan ve 1946’da tuğgeneralliğe yükselen Aygün, 1950’de kendi isteğiyle emekli olur ve öldüğü 1985 tarihine kadar kendisini bilime adayarak çalışmalarına devam eder. Ayrıyeten hücre kültürü üzerine yaptığı çalışmalar, günümüzdeki kök hücre çalışmalarının başlangıcını oluşturur.
Ne keyifli topraklarımıza ve bize ki bu türlü bir bilim insanına sahip olmuşuz! Yarın görüşmek üzere dostlar!
