Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, “2022 yılı Merkezi İdare Bütçesi’nde bütçe masrafları 1 trilyon 750 milyar 957 milyon lira, bütçe gelirleri 1 trilyon 472 milyar 583 milyon lira ve bütçe açığı 278 milyar 374 milyon lira olarak öngörülmüştür. 2022 bütçemizin yüzde 15,6’sını, yani aslan hissesini eğitime ayırıyoruz. Ulusal Eğitim Bakanlığının yatırım bütçesini yüzde 35 artışla 11,3 milyar liradan 15,2 milyar liraya yükseltiyoruz. Yükseköğretimi de dahil ettiğimizde eğitim bütçemizi 2022 yılında 2021 yılına nazaran yüzde 29,4 artırarak 273,5 milyar liraya yükseltmiş olacağız” dedi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2022 yılı Merkezi İdare Bütçe Kanun Teklifi’ne ait açıklama yaptı. 2022 yılı bütçe hazırlıklarının tamamlandığını söz eden Oktay, “Hazırlık sürecinde ilgili tüm tarafların ve sivil toplum kuruluşlarının görüşleri alınarak değerlendirilmiştir. 2022 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanunu Teklifi, bugün prestijiyle Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulmaya hazır durumdadır. AK Parti hükümetleri devrinde elde ettiğimiz tüm kazanımlar için bütçelerimiz tesirli birer araç olarak kullanılmıştır. Bütçe disiplini unsurumuz çerçevesinde oluşturulan mali alan, iktisadi kalkınmaya yönelik ulaştırma, tarım ve güç üzere altyapı yatırımlarının yanı sıra eğitim, sıhhat ve toplumsal yardımlar başta olmak üzere toplumsal gelişime yönlendirilmiştir. 2022 yılı bütçesi AK Parti hükümetlerinin 20’inci, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçişin akabinde hazırlanan 4’üncü bütçedir” dedi.
Covid-19 salgınıyla artan global belirsizliklerin tüm dünyada üretimi, istihdamı ve sermaye dolanımını olumsuz etkilemeye devam ettiğini tabir eden Oktay, “Çoğu ülke ekonomilerinin küçüldüğü geçtiğimiz yıl, krizi fırsata çevirecek araçları kamuya sağlayan yapıda bir bütçe hazırlamıştık ve yıl boyunca tüm kurumlarımız kaynakları en faal ve verimli halde kullandılar. Büyüme oranlarımızdan ihracat rekorlarına, sanayi üretimindeki artıştan cari açığımızdaki güzelleşmeye kadar pek çok gösterge, Covid-19 salgınına karşın Türkiye’nin yoluna güçlenerek devam ettiğini ortaya koymaktadır. Geçtiğimiz yıl gerçekleştirdiğimiz yüzde 1,8’lik büyüme ivmesini 2021’in birinci çeyreğinde yüzde 7,2 ve ikinci çeyreğinde yüzde 21,7 oranında büyüme oranlarıyla devam ettirdik. İhracatımız Cumhuriyet tarihimizde yeni bir rekora daha imza atarak yıllık bazda 212 milyar dolar düzeyine ulaşmıştır” diye konuştu.
“ÇEVRESEL TAHRİBATI AZALTACAK, SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM VE TÜKETİMİ DESTEKLEYECEĞİZ”
“2022 bütçe teklifini de Covid salgınının artçı sarsıntılarına karşın güçlenen, kalkınan ve büyüyen Türkiye vizyonuyla hazırladık” diyen Oktay, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Hazırlanan bütçe teklifi kalkınma amaçlarımız, ülkemizin refahını artırma çabalarımız ve istikrarımızın desteğini oluşturmaktadır. Bütçemiz, tüm kesimleri yatay kesen yeşil dönüşümü odağına alarak karbon nötr yatırımları ve süreçleri destekleyen, yeşil iktisada geçiş sürecini hızlandıracak niteliktedir. Bu yaklaşımla yalnızca emisyon azaltıcı değil birebir vakitte yutak alanların artırılmasını sağlayan projeleri hayata geçireceğiz. En aktif ve çağdaş izleme ve denetleme sistemlerini kurarak çevresel tahribatı azaltacak, sürdürülebilir üretim ve tüketimi destekleyeceğiz. Yeşil büyüme yaklaşımımızla afet riski altında bulunan yapıların ve alanların dayanıklılığını artırarak kentsel altyapıyı güzelleştirecek, su kaynaklarının uygun kullanımı ve idaresini daha da geliştireceğiz. Kelam konusu yatırımlarda ülkemizin bu bahiste benimsediği ulusal stratejiler ile sürdürülebilir kalkınma maksatları üzere milletlerarası taahhütleri de gözeteceğiz. İnsanımızı merkeze alan bir icraat bütçesi olan 2022 yılı bütçesi, yeşil kalkınma ihtilali ve ulusal teknoloji atağı üzere ulusal amaçlarımızda bir kilometre taşı
olacaktır. 2022 bütçesi yapay zeka ekosistemine paha üreten, araştırma, girişimcilik ve inovasyonu destekleyen, ulusal uzay programını adım adım hayata geçiren ve yenilenebilir güç altyapısını güçlendiren Türkiye’nin yenilikçi ve çevreci bütçesidir.”
Merkezi idare bütçesi kapsamında 224 kamu yönetiminin bütçesinin bulunduğunu söyleyen Oktay, “2022 yılı Merkezi İdare Bütçesi’nde bütçe sarfiyatları 1 trilyon 750 milyar 957 milyon lira, bütçe gelirleri 1 trilyon 472 milyar 583 milyon lira ve bütçe açığı 278 milyar 374 milyon lira olarak öngörülmüştür. Bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya oranının ise yüzde 3,5 olacağı varsayım edilmektedir. 2022 yılı bütçe ödeneklerinin ekonomik sınıflandırmaya nazaran dağılımı ise şöyledir; işçi sarfiyatları için toplam 493,9 milyar lira, mal ve hizmet alım masrafları 128,1 milyar lira, cari transferler 657,3 milyar lira, sermaye sarfiyatları 132,3 milyar lira, sermaye transferleri 10 milyar lira, borç verme sarfiyatları 61,6 milyar lira, yedek ödenekler 27,4 milyar lira, faiz masrafları 240,4 milyar lira” biçiminde konuştu.
“2022 BÜTÇEMİZİN YÜZDE 15,6’SINI, YANİ ASLAN HİSSESİNİ EĞİTİME AYIRIYORUZ”
2020 bütçesinin yüzde 15,6’sının eğitime ayrıldığını tabir eden Oktay, “2022 bütçemizin yüzde 15,6’sını, yani aslan hissesini eğitime ayırıyoruz. Tüm çocuklarımızın kaliteli eğitime erişimini sağlamak maksadıyla okulların fiziki imkanlarının güzelleştirilmesi, yeni derslik üretimleri, eğitim yapılarının zelzeleye karşı güçlendirilmesi, okulların bilişim alt yapılarının uygunlaştırılması ve internet erişiminin sağlanması üzere faaliyetler başta olmak üzere Ulusal Eğitim Bakanlığının yatırım bütçesini yüzde 35 artışla 11,3 milyar liradan 15,2 milyar liraya yükseltiyoruz. Yükseköğretimi de dahil ettiğimizde eğitim bütçemizi 2022 yılında 2021 yılına nazaran yüzde 29,4 artırarak 273,5 milyar liraya yükseltmiş olacağız. Eğitimle birlikte hükümetlerimiz periyodunda en fazla ehemmiyet verdiğimiz bahislerin başında sıhhat gelmektedir. Covid-19 salgınıyla yürüttüğümüz başarılı gayret sıhhat altyapımızın sağlamlığını ve sıhhat çalışanımızın yüksek potansiyelini ortaya koymuştur. Sıhhat alanında vatandaşlarımız için gereken her hizmeti gecikmeden ve rastgele bir aksamaya meydan vermeden sunduk, sunmaya da devam ediyoruz” halinde konuştu.
2022 yılında da Covid-19 salgınıyla çaba kapsamında aşı temini başta olmak üzere sıhhat hizmetleri için muhtaçlık duyulacak kaynağın bütçede öngörüldüğünü söyleyen Oktay, “Vatandaşlarımızın sıhhat hizmetlerinden en âlâ biçimde yararlanmalarını temin etmek için 2022 yılı merkezi idare bütçesinden Sıhhat Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarına 116,4 milyar lira, yükseköğretim kurumları sıhhat uygulama ve araştırma merkezlerine 6,2 milyar lira olmak üzere toplam 122,6 milyar lira kaynak ayırıyoruz. Bütçeden sıhhate ayırdığımız hissesi yüzde 7’ye yükseltiyoruz. Sıhhat Bakanlığı ve yükseköğretim kurumları döner sermayeleri ile Toplumsal Güvenlik Kurumundan yapılacak sıhhat harcamaları da dikkate alındığında sıhhat alanına ait ayrılan toplam kaynak 304,6 milyar liraya ulaşmaktadır. Toplumsal harcamalar için ayırdığımız kaynak ölçüsünü ise 104,2 milyar liraya çıkarıyoruz. Bu meblağ 2022 yılı bütçesinin yüzde 6’sına denk gelmektedir. 2022 yılında ödeme gücü olmayan vatandaşlarımızın sıhhat primi masraflarını karşılamak gayesiyle 23,4 milyar lira, 65 yaş üstü yaşlılarımız, bakıma muhtaçlığı olan engelli vatandaşlarımız ve yakınlarına bağlanan aylıklar kapsamında 15,6 milyar lira, engelli vatandaşlarımızın konutta bakımına dayanak gayesiyle 13,2 milyar lira, fakir ailelere elektrik tüketim takviyesi kapsamında 2,4 milyar lira, ekonomik mahrumluk içinde olan çocuk ve gençlerimizin aileleri yanında yetişmelerine imkan sağlayan toplumsal ve ekonomik dayanak ödemeleri için 2,5 milyar lira, engelli eğitim taşıma sarfiyatları için 1,3 milyar lira, asker ailelerine yardım kapsamında 161 milyon lira, hami aile uygulaması kapsamında yaklaşık 295 milyon lira kaynak ayırdık” açıklamasında bulundu.
“TARIM BÖLÜMÜ YATIRIM ÖDENEKLERİNİ DE DEĞERLİ ÖLÇÜDE ARTIRIYORUZ”
2022 yılında bütçesinde tarıma 57,6 milyar lira kaynak ayrıldığını duyuran Oktay, “Bu kapsamda ziraî dayanak programları
için 25,8 milyar lira, tarım bölümü yatırım ödenekleri için 16,3 milyar lira, ziraî kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, ziraî KİT’lerin finansmanı ve ihracat takviyeleri için 15,5 milyar lira kaynak ayırıyoruz. Tarım kesimi yatırım ödeneklerini de değerli ölçüde artırıyoruz. Ziraî sulama yatırımı ödeneği 2020 yılında 3,7 milyar lira seviyesindeyken, 2021 yılında bu sayısı 9 milyar liraya çıkardık, 2022 yılında da bir evvelki yıla nazaran yüzde 39 artışla 12,5 milyar liraya çıkarıyoruz. Son iki yıl içinde değerli ölçüde artırdığımız gerçek kesim takviyelerine 2022 yılında da devam ederek özel kesimle birlikte büyüme stratejimizi sürdürüyoruz. Özel dal yatırımlarının oluşturduğu katma paha ve istihdamın değerini biliyor, son yıllarda kıymetli ölçüde arttırdığımız gerçek kesim dayanaklarına 2022 yılında da devam ediyoruz. Gerçek kesim takviyeleri için bütçemizden 68,9 milyar lira kaynak ayırıyoruz. İhracat dayanakları için 5,2 milyar lira, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız aracılığıyla kullandırılacak teşvik ödemeleri için 2,9 milyar lira ve küçük ve orta ölçekli işletmelerimizin desteklenmesi için 1,8 milyar lira gerçek kesim dayanağı planlıyoruz. Savunma sanayiindeki yerlilik ulusallık oranını yüzde 20’ler düzeyinden yüzde 80’ler düzeyine yükselterek dışa bağımlılığı büyük oranda azaltmıştık” dedi.
Merkezi idare bütçesinden savunma ve güvenlik ünitelerinin muhtaçlıkları için ayrılan kaynağın 2021 yılında 139,7 milyar lira iken 2022 yılında yüzde 29,6 oranında artışla 181 milyar lira olduğunu söyleyen Oktay şöyle konuştu:
“Ayrıca Savunma Sanayii Destekleme Fonu’na aktarılacak kaynak yaklaşık yüzde 39 artışla 2022 yılında 31,3 milyar lira olarak öngörülmektedir. Bunların yanı sıra bir evvelki yıla nazaran kıymetli seviyede ödenek artışı meydana gelen en önemli programlar şunlardır; ‘Kadının Güçlenmesi’ programının ödeneğini iki kattan fazla arttırarak 943 milyon liraya yükselttik. ‘Sanayinin
Geliştirilmesi, Üretim ve Yatırımların Desteklenmesi’ programı ödeneğini bir evvelki yıla nazaran yüzde 37 oranında artırarak 20 milyar 932 milyon liraya çıkardık. ‘Ormanların ve Tabiatın Korunması’ programı ödeneklerini bir evvelki yıla nazaran yüzde 55 artırarak 4 milyar 738 milyon liraya, ‘Sürdürülebilir Etraf ve İklim Değişikliği’ programı ödeneklerini bir evvelki yıla nazaran yüzde 45 oranında artırarak 2 milyar 652 milyon liraya, ‘Toprak ve Su Kaynaklarının Kullanımı ve Yönetimi’ programı ödeneklerini bir evvelki yıla nazaran yüzde 35 oranında artırarak 20 milyar 906 milyon liraya yükselttik. Büyük ve güçlü Türkiye maksadımıza kararlılıkla yürüyoruz. Vatandaş odaklı bir icraat bütçesi olarak hazırladığımız 2022 yılı bütçemizi, ülkemizin kalkınma gayelerine ulaşma ve vatandaşlarımızın refahını artırma istikametindeki çalışmalarımızın bir halkası olarak büyük meclisimizin takdirlerine sunacağız.”
(Hülya Keklik/İHA)
