Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Kırgızistan ile Türkiye’nin ticaret hacminin bu yılın 8 ayında geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 78 artarak 508 milyon dolar düzeyine ulaştığını bildirdi.
Oktay, Kırgızistan’ın başşehri Bişkek’te Karma Ekonomik Kurul 10. Devir Toplantısı kapsamında Dış Ekonomik Bağlar Şurası (DEİK) tarafından düzenlenen Kırgızistan-Türkiye İş Forumu’nda yaptığı konuşmada, ülkeler ortasındaki tarihi bağları güçlendirerek geleceğe aktarmak ve iki ülke Cumhurbaşkanlarının başlattığı ikili münasebetlerin tekrar yükseliş ivmesini iş birlikleri ile taçlandırmak üzere Kırgızistan’a geldiklerini aktardı.
“İki ülke ortasındaki dostça bağlantıların gerek sizler üzere iş insanlarımızın yatırımlarıyla gerek kurumlarımız ortasındaki iş birlikleri ile her geçen gün daha da güçleneceğine ve üçüncü ülkeleri de kapsayacak biçimde bölgesel kazanımlara vesile olacağına yürekten inanıyorum. Türkiye, kardeş Kırgızistan’ın kendi ayakları üzerinde duran, bağımsız, istikrarlı ve müreffeh bir ülke olma eforlarını her vakit desteklemiştir, desteklemeye de devam etmektedir. Orta Asya ülkeleri ortasında Dünya Ticaret Örgütü üyesi birinci devlet olan Kırgızistan, uygulamaya geçirdiği ıslahatlar ile milletlerarası ticarete entegrasyon vizyonunu güçlü formda ortaya koymaktadır. 11 Nisan’da gerçekleşen referandum ile Kırgızistan halkının büyük çoğunluğunun takviyesi ile parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı sistemine geçilmesi de istikrar istikametinde kıymetli bir adım olmuştur. Kırgızistan’da yeni kurulan kabinede bir Yatırımlar Bakanlığı ihdas edilmesi ve yatırımcılarımızın korunacağı istikametindeki irade, iş insanlarımızı cesaretlendirmektedir. İnanıyorum ki tüm ıslahatlar ülkelerimiz ortasındaki ekonomik ve ticari münasebetlere de yansıyacak, daha faal iş birlikleri yapmamızı sağlayacaktır.”
“Kırgızistan ile ticaret hacmimiz 509 milyon dolar olmuştur”
Türkiye’nin Kırgızistan’daki yatırımları üçüncü ülkeler üzerinden yapılanlar dahil edildiğinde 1 milyar doları aştığını ve Kırgızistan’da faaliyet gösteren Türk şirketi sayısının 300’ü aştığını vurgulayan Oktay, “Mevcut resme baktığımızda Kırgızistan ile ticaret hacmimiz 2020 yılında 509 milyon dolar olmuştur.” dedi. Oktay, şöyle devam etti:
“2021 yılının 8 ayında ise 2020 yılının tıpkı periyoduna nazaran yüzde 78 oranında artarak 508 milyon dolar düzeyine ulaşmıştır. Kırgızistan’ın ülkemizdeki yatırımları ise 27 milyon dolar düzeyindedir ve 239 Kırgız sermayeli şirket Türkiye’de faaliyet göstermektedir. Bu sayıların bizim dostluğumuzu, soydaşlık bağlarımızı yansıttığını söylemek ve bu düzeyleri kabullenmek mümkün değil. Birinci etapta belirlediğimiz 1 milyar dolarlık ticaret hacmi gayesi dahi aslında sahip olduğumuz potansiyelin çok çok altındadır. Ticari bağlarımız dokuma, demir-çelik eserleri, lojistik, makine ve tarım eserleri üzere kalemlerin ötesine geçerek güç, maden, savunma sanayi ve teknoloji eserleri üzere alanlara yayılmaya müsaittir. İnşaat bölümü de değerlendirilebilecek büyük bir potansiyele sahiptir. Müteahhitlik firmalarımızın bilhassa güç sınırı alanlarında memleketler arası deneyimlerini alt ve üstyapı projeleri kapsamında Kırgızistan ile paylaşmasından memnuniyet duyuyoruz. Bundan sonra da Kırgızistan’da tarım, güç, sanayi, ulaştırma, lojistik, akılı kentler ve irtibat üzere kalkınma planı kapsamında desteklenen alanlarda siz değerli iş insanlarımızın Kırgızistan’ın kalkınmasına katkı sağlamaya devam edeceğinize inanıyorum. Bilhassa hidroelektrik alanında, başta Suusamyr Kökömeren ve Ala Buka HES Zincir İnşaatları olmak üzere, yaklaşık 20 milyar dolar bedelindeki HES projeleri, Kamu-Özel Paydaşlığı yahut Yap-İşlet-Devret Modeli ile Türk iş insanlarımız tarafından kıymetlendirilebilir.”
“Türkiye- Kırgızistan bağlantılarını yükseltecek tüm iş insanlarının önünü açmaya devam edeceğiz”
Türk firmalarının pek çok alanda etkin rol almak üzere istekli olduğunu Kırgızistan Bakanlar Heyeti Lideri Ulukbek Maripov ile yapılan baş başa görüşmede de lisana getirdiğinin altını çizen Oktay, Kırgızistan iktisadına önemli katma kıymet sağlayacak tüm projelerin yakinen takipçisi olacağını aktardı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Türk müteahhitlik firmalarınca bugüne kadar üstlenilen 902 milyon dolar pahasında 75 projenin artarak Kırgızistan’a katkı olarak dönmesini dilek ediyoruz. İş insanlarımızın maruz kaldığı müsaade süreçlerinin uzaması, gümrükte karşılaşılan problemler ve referans eser fiyatlarının yüksekliği üzere pek çok kesimin yaşadığı ortak problemlerin şuurundayız ve Kırgızistan Hükümetinin iş yapma kolaylığı sağlamak için elinden geleni yapacağına inancımız tamdır. Biz de yatırım teşvik sistemlerimizle, dijital süreç kolaylıklarıyla ve kazan-kazan yaklaşımımızla Türkiye- Kırgızistan ilgilerini yükseltecek tüm iş insanlarının önünü açmaya devam edeceğiz. Günümüzde teknolojiye ve hayatı kolaylaştıran dijital fikirlere yapılan yatırımlar konvansiyonel iş modellerinden katbekat fazla getiri sağlamaktadır. Teknoloji odaklı iş birlikleri, siz değerli iş insanlarımıza yüksek potansiyelli fırsatlar sunmaktadır. Ben iki ülkenin iş insanlarını, sizleri, bilhassa dijital platformlara yönelik yatırımlarda yeni iştirakler kurmaya ve geleceğin teknolojilerini birlikte üretmeye davet ediyorum.
Kırgızistan’daki kalkınma odaklı akıllı kentler perspektifi ve dijital dönüşüm adımları, savunma endüstrisinden sıhhat teknolojilerine kadar Türk firmalarının sahip olduğu vizyon ve ‘know how’ ile desteklendiği takdirde Kırgızistan’da süratli biçimde altyapı dönüşümü sağlanabilir. Teknoparklarımızla, organize sanayi bölgelerimizle ve endüstride dijital dönüşüm sürecine ait takviyelerle sahip olduğumuz tecrübeyi Kırgızistan’a aktarabilir; kardeşliğimizi ortak startuplar ile perçinleyebiliriz. Kırgız atasözümüzün tabir ettiği üzere ‘Sözünle değil yaptığınla anılırsın.’ Sizlerden Türkiye Kırgızistan alakalarının ivme kazandığı bu devri en düzgün formda değerlendirmenizi ve ticaret hacmimizi hedeflenen 1 milyar dolar düzeyinin üzerine taşımak için pek çok farklı alanda teşebbüste bulunmanızı bekliyoruz. Bilişimden hava teknolojilerine, otomotivden tarım teknolojilerine pek çok yeni alanda birinci işbirliklerine imza atmanızı, bu türlü tarihi işbirlikleri kurarken safları da sıkı tutmanızı istek ediyoruz. İnsani, kültürel ve siyasi iş birlikleriyle desteklenmeyen ticari bağlantılar vakitle gücünü kaybeder. Biz de bu anlayışla yalnızca ticari olarak değil eğitimden kalkınmaya, kültürden turizme kadar her alanda iş birliğimizi derinleştirmeye devam edeceğiz.”
“FETÖ denilen hain terör şebekesini iş dünyası örgütlerinizden uzak tutun”
Konuşmasının son kısmında Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile ilgili ihtarlarda da bulunan Oktay, “FETÖ denilen hain terör şebekesini işinizden, iş yerinizden ve iş dünyası örgütlerinizden uzak tutun. Örgüt faaliyetlerini sivil toplum kılıfıyla ya da eğitim-kültür çalışmaları kisvesi altında maskelemeleri sizleri yanıltmasın. Girdiği her topluluğu içten içe çürüten hain FETÖ’nün sizleri istismar edip emeklerinizi zayi etmesine, bereketinizi kaçırmasına ve ortanıza fitne tohumları ekmesine daha fazla müsaade etmeyeceğinize inanıyoruz.”
Oktay, FETÖ’nün sinsi bir terör örgütü olduğunu, yalnızca Türkiye değil varlık gösterdiği her ülke için önemli bir tehdit oluşturduğunu ve palazlandığı her ülkenin başına bela olduğunu kelamlarına ekledi.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Cebrail Karabulut
