Bu yıl 10’uncusu gerçekleştirilen Saraybosna İş Forumu’nda konuşan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Türkiye’nin istikrar ve kalkınma ivmesini hızlandırarak bölgede inançlı bir liman olmaya devam edeceğini söyledi.
Bölge ülkeleri ve dünyadan çok sayıda iştirakçinin Bosna Hersek ve Balkanlar’a yatırım fırsatlarını keşfetmesini hedefleyen ve 17-19 Nisan tarihleri ortasında gerçekleştirilen Saraybosna İş Forumu’nun açılışında konuşan Oktay, Türkiye’nin gönül coğrafyası Balkanlar’da kültürel emanetlerine sahip çıkmaya ve büyük çaplı kalkınma projelerini desteklemeye devam edeceğini söz etti.
Acı günleri geride bırakarak barış ve güvenliğin sembol kenti haline gelen Saraybosna’nın ekonomik ve mali projeleri uygulama yolunda emin adımlarla ilerlemekte olduğunu kaydeden Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, “Öncelikle bölgenin kalkınma uğraşına ve Saraybosna İş Forumu’nun hem kuruluşuna hem de gelişerek devam etmesine gönülden katkı veren Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın selam ve muvaffakiyet dileklerini sizlere iletmek istiyorum. Başlangıcından bu yana forumun Güneydoğu Avrupa’da deneyim paylaşımı açısından değerli bir platform haline gelmiş olması gurur vericidir” dedi.
50 ülkeden yaklaşık 2 bin iştirakçi ile gerçekleştirilen ve 350’ye yakın basın mensubu tarafından takip edilen konferanstaki konuşmasında Oktay, “Saraybosna İş Forumu, yatırımcıların Bosna Hersek’teki iş imkanlarıyla direkt bağlantı kurmasını sağlayan ve Güneydoğu Avrupa bölgesine yabancı sermaye akışını temin eden kıymetli bir etkendir. Türkiye olarak bu toplantının yeni işbirliklerine ve yatırım iştiraklerine vesile olacağına inancımız tamdır. 50’den fazla ülkeden gerek siyasi, gerek üretim gerek iş dünyasından iştirakçilerin olması bu inancımızı bilhassa pekiştirmektedir” diye konuştu.
“Bölgesel barış ve istikrar için karşılıklı ekonomik bağımlılık güçlendirilmeli”
“Saraybosna’yı ekonomik ve mali projelerin odağı yapmamızın vakti gelmiştir” diyen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, “Bölgeye yapılacak yatırımların Saraybosna’yı bir kapı, bir ana rota olarak görmeleri ehemmiyet taşımaktadır. Bosna Hersek’in büyük kaynaklara ve potansiyele sahip olduğunu, Güneydoğu Avrupa’da eşsiz bir coğrafik pozisyonda bulunduğunu biliyoruz. Bütün bu potansiyelden en yeterli biçimde yararlanmak için en düzgün halde çaba göstermeliyiz. Bosna Hersek’in bugün muhtaçlık duyduğu temel öge, birlik, beraberlik ve olağan ki daha çok yatırımdır. Yatırımlar ve istikrar ile sürdürülebilir ekonomik büyüme ve kalkınma sağlanacak, bu sayede bölgede bilhassa genç nüfusa istihdam sağlanacak ve bölgenin en büyük meselelerinden olan beyin göçü ve genç nüfus göçünün önüne geçilebilecektir. Ekonomik gelişme, bölgede barış içinde yaşamanın en değerli yapı taşıdır. Birebir formda siyasi istikrar ve hukukun üstünlüğü de ekonomik gelişmenin ön koşuludur. Bosna Hersek’teki siyasi uzlaşı kültürü yaşadıkça, ülkenin yatırımcılar için çok daha cazip bir maksat haline geleceği aşikardır. Önceliğimiz bölgedeki tüm aktörlerin ortak çıkarlar ve pahalar temelinde önümüzdeki meselelerin tahlilinde birlikte yol almasının sağlanmasıdır. Bunun bölgesel işbirliği ve diyaloğun artırılarak gerçekleştirilebileceğinin de farkındayız. Bölgesel barış ve istikrarın korunması için siyasi alandaki diyaloğumuzu güçlendirmeli, daha fazla ekonomik karşılıklı bağımlılık oluşturmalı ve halklarımız ortasındaki sosyo-kültürel etkileşimi de ilerletmeliyiz. ‘Tek bölge-tek ekonomi’ vizyonunu gerçekleştirebilmek için gerek ikili gerekse çok taraflı platformlarda elimizden gelen çabası göstermeliyiz” tabirlerini kullandı.
“Türkiye’nin takviyesiyle gerçekleştirilen Saraybosna-Belgrad otoyolu, bir istikrar projesi”
Oktay, “Biz bu anlayışla ortak bölgemiz olan Güneydoğu Avrupa’da bir istikrar projesi olarak Saraybosna-Belgrad otoyolu projesini ortaya koyduk. Gerek Bosna Hersek’ten gerek Sırbistan’dan bu projeye gösterilen teveccühten son derece keyifli olduğumuzu tabir etmek isterim. Tamamlandığında bir kalkınma ve istikrar yolu olmasını ümit ediyoruz. Güneydoğu Avrupa işbirliği sürecine olan dayanağımız Türkiye olarak tekrar öncülük yaptığımız Türkiye-Bosna Hersek-Sırbistan ve Türkiye-Bosna Hersek-Hırvatistan üçlü düzenekleri da bu anlayışımızın ürünleridir” diye konuştu.
“Daima dostlarının yanında olan güçlü bir Türkiye”
Türkiye’nin sahip olduğu genç ve nitelikli iş gücü kaynakları, iç pazar kapasitesi, gelişen altyapısı, disiplinli finans bölümü ve rekabetçi özel bölümü ile dünyada ve bölgede kıymetli bir ekonomik faktör haline geldiğini söz eden Oktay, “2018 yılında dünyada en çok insani yardım yapan ülke olan Türkiye, tıpkı vakitte insani ve vicdani dış siyaset düsturu ile topraklarında bugün prestijiyle 4.6 milyonu aşkın göçmen ve mülteci bulundurmaktadır. Genel seçimleri geride bıraktığımız şu günlerde artık önümüzde dört buçuk yıllık kesintisiz bir icraat periyodu bulunmaktadır. Bu süreçte istikrar ve kalkınma ivmemizi hızlandırarak bölgede inançlı bir liman ve dostlarının hep yanında olan güçlü bir Türkiye olmaya devam edeceğiz. Bosna Hersek’in kalkınması, büyümesi ve Avrupa-Atlantik kurumlarıyla bütünleşmesi başta olmak üzere muhtaçlık duyulan alanlarda Bosna Hersek’in yanında olmayı sürdüreceğiz” dedi.
“Bölgenin kalkınması için büyük ölçekli projelere katkıya hazırız”
Türkiye ve Bosna Hersek’in esaslı tarihi ve kültürel bağlara dayanan münasebetlerinin ticari ve ekonomik alanlardaki karşılığını bulmasının iki ülkenin ortak beklentisi olduğunu söz eden Oktay, “Türkiye, Bosna-Hersek ve bölgenin kalkınmasına yer hazırlayacak büyük ölçekli altyapı projelerinde de gereken katkıyı yapmaya hazırdır. Bu çerçevede memleketler arası alanda kendisini ispatlamış ve ülkemizdeki devasa projeleri üstlenmiş firmalarımızla otoyol, havaalanı, hidro ve termik elektrik santralleri ve telekomünikasyon üzere alanlarda bölge ülkeleri ile birlikte projeler yürütmeye hazır olduğumuzu söz etmek isterim. Bunun yanı sıra bölgenin kalkınmasında bankacılığın da çok değerli bir rolü olduğunu biliyoruz. Örneğin 1997’de Bosna Hersek’teki faaliyetlerine başlayan Ziraat Bankası Bosna Hersek, ülkenin çeşitli kentlerinde bulunan 30’u aşkın şubesiyle hizmet vermektedir. Bu çerçevede savaş sırasında yerinden edilen bireylerin geri dönüşlerinin teşviki için küçük ve orta ölçekli ekonomik yatırımlarda kullanılmak üzere 100 milyon avro fiyatında düşük faizli kredi paketi, 2012 yılında gerçekleşen Saraybosna İş Forumu vesilesiyle yatırımcıların kullanımına sunulmuştur. Bunların yanı sıra Türk Hava Yolları’nın sunduğu temas ve istasyon ağının bölgenin ulaşım ağının güçlendirilmesine sunduğu katkısı yeniden gurur vericidir. Türkiye’nin bölgeye sağladığı katkı elbette sırf ticaret, altyapı, yatırım ve bankacılıktan ibaret değildir. Gönül coğrafyamızın en güzide bölgelerinden biri olan Balkanlar’daki kültürel emanetlere sahip çıkıyor, Türkiye’nin güzide kurumları TİKA, Kızılay ve Maarif Vakfı ve Yunus Emre Enstitüsü vasıtasıyla bu verimli toprakları ihya ediyoruz. Sağlanan tüm imkanlar dahil edildiğinde ülkemizin son 10 yılda yaptığı kalkınma yardımı, 1 milyar Avro’yu bulmaktadır” biçiminde konuştu.
Programın devamında gerçekleştirilen liderlik panelinde de bir konuşma yapan Oktay, Türkiye olarak muvaffakiyetlerinin anahtarının çok taraflı bir dış siyasetle olabildiğince fazla ülkeyle işbirliği yapmak olduğunu söz etti. Türkiye’nin dış siyasetinde yalnızca çıkar ve almaya dayalı bir vizyonu olmadığını söz eden Oktay, Türkiye’de sayıları 4.6 milyona ulaşan mültecilerin bunun bir göstergesi olduğunu kaydetti.
Türk şirketlerinin inşaat, güç ve ulaşımdaki deneyimlerinin bölge için bir fırsat oluşturduğunu söz eden Oktay, bu imkanların finansman ve istikrarsızlık konusunda zorlukların olduğu Güneydoğu Avrupa’da Türkiye’yi başarılı ve kıymetli bir aktör haline getirdiğini söz etti.
“Türkiye ve Bosna Hersek ortasındaki ticaret hacmi 10 kat arttı”
Panelde konuşan TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu ise, “10 yıldır nizamlı olarak gerçekleştirilen Saraybosna İş Forumu artık global bir marka. Bu aktiflik dünyanın her yanından yatırımcının ilgi gösterdiği son derece başarılı bir teşebbüs. Bölge ve Bosna Hersek iktisadı için de çok büyük katkı sağladı. Biz Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği olarak da bu foruma bugüne kadar takviye verdik ve bundan sonra da takviye vermeye devam edeceğiz” dedi.
Hisarcıklıoğlu, “Türkiye ve Bosna Hersek ortasındaki Hür Ticaret Mutabakatı, iki ülke ortasında çok sağlam bir iş hacmi tabanı oluşturdu. 2003 yılında ikili ticaret hacmimiz 71 milyon dolar idi. Bugün tam bu 10 misli artarak 700 milyon dolar’a ulaştı. Kısa müddet içerisinde bunu 1 milyar dolar’lık bir hacme ulaştıracağız. Bankacılık, tarım, imalat, inşaat, turizm üzere kesimlerde 100 Türk firması Bosna Hersek’te muvaffakiyetle iş yapmaktadır. Bu şirketlerin Bosna Hersek’teki yatırım fiyatı 600 milyon avro’nun üstündedir ve 4 bin şahsa istihdam sağlamaktadır. Bosna Hersek ihracatında en değerli 10 firma içerisinde Türk firmalarının olmasından da ayrıyeten gurur duyuyoruz. Lakin elbette daha fazlasını yapabiliriz. Daha fazla iş yapmak için buradayız. Son 15 yılda Türkiye olarak Balkan ülkeleri ile karşılıklı ticaretimizi 3,5 milyar dolar’dan 20 milyar dolar’a çıkardık. Ayrıyeten yatırımlarımız da büyüdü. Üstelik tüm bunları global ekonomik krize karşın yaptık” sözlerini kullandı. – SARAYBOSNA
