İlk başarılı denemelerden etik tartışmalara ve çağdaş teknolojinin sunduğu imkanlara kadar, klonlamanın enteresan ve merak uyandıran öyküsünü keşfetmeye hazır mısınız?
DNA’nın gizemli dünyasına bir adım atın ve bilimin sonlarını zorlayan klonlama tarihinin heyecan verici serüvenine katılın! 👇
Klonlama tarihi, genetik biliminin değerli bir alanı olan moleküler biyoloji ve genetik mühendislik ile ilgilidir. Klonlama, genetik olarak birebir olan canlıların üretilmesine yönelik süreçleri kapsar.
1952’de Robert Briggs ve Thomas J. King, kurbağa embriyolarını klonlamak için birinci denemeleri gerçekleştirdi.
1958’de John Gurdon, nükleer transfer tekniği kullanarak özel hücrelerin çekirdeklerini alıp erken devir kurbağa yumurtalarına aktararak yetişkin bir hayvandan elde edilen çekirdekle başarılı bir formda klonlama gerçekleştirdi.
Nükleer transfer tekniği, bir hücrenin çekirdeği ile bir öbür hücrenin çekirdeği ortasındaki genetik gerecin transfer edildiği bir tekniktir. Bu yol, somatik hücre nükleer transferi yahut çekirdek transferi olarak da bilinir. Bu süreç sırasında, bir hücrenin çekirdeği alınarak kalıcı bir hücrenin çıplak sitoplazmasına yerleştirilir ve elektriksel uyarımlarla kaynaştırılır.
1970’lerde klonlama çalışmaları sırasında genetik mühendislik ve rekombinant DNA teknolojileri geliştirilmeye başlandı.
Rekombinant DNA teknolojisi, tabiatta zaten oluşması mümkün olmayan, çoğunlukla farklı biyolojik çeşitlerden elde edilen DNA moleküllerinin, genetik mühendislik teknolojisiyle kesilmesine ve elde edilen farklı DNA modüllerinin birleştirilmesi süreçlerini kapsayan bir teknolojidir.
1984’te Steen Willadsen, nükleer transfer tekniği ile birinci başarılı hücre taşımasını gerçekleştirdi.
1994’te Neal First daha gelişmiş olan embriyo hücrelerinin klonlanmasını gerçekleştirildi. Bu klonlamada en az 120 hücrelik bir buzağı embriyosu kullanıldı.
1996’da Ian Wilmut ve takımı, Dolly isimli klonlanmış koyunu muvaffakiyetle üretti. Dolly, somatik hücre nükleer transfer metodu ile üretilen birinci memelidir.
1998’de G. Richard Seed, gayesinin insan klonlamak olduğu bir deneye başladığını belirtmişti.
Bu çalışmalar devam ederken ahlaki bedeller ve insan psikolojisi de dikkate alınarak Amerika Birleşik Devletleri’nde insan klonlamak yasaklandı. Bir yıl sonra, 19 Avrupa ülkesi de bu yasağı kendi ülkelerinde uygulamaya koydu.
2003’te İtalyan bilim adamları, nükleer transfer metodu kullanarak birinci klonlanmış at olan Prometea’yı üretti.
2005’te Güney Kore’de Seoul Ulusal Üniversitesi tarafından birinci köpek klon Snoppy üretildi.
2007’de Türkiye’nin birinci klon koyunu Oyalı, İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nde dünyaya geldi.
Üniversitenin bu projesi, TÜBİTAK ve Devlet Planlama Teşkilatı tarafından desteklendi.
Yine 2007’de Oregon Sıhhat ve Bilim Üniversitesi, primatlar üzerinde başarılı somatik hücre nükleer transfer usulü ile klonlama gerçekleştirdi.
Tam on yıl sonra Çin, nükleer transfer metodu kullanarak dünyanın birinci klonlanmış maymunları Zhong Zhong vea Hua Hua’yı üretti.
Klonlama, tıbbi ve bilimsel araştırmaların yanı sıra hayvan yetiştiriciliği ve müdafaa uğraşlarında da değerli bir rol oynamaktadır lakin klonlamanın etik ve toplumsal boyutları hala tartışmalıdır ve daima düzenlemelere tabidir.
