Kadınlar tarihin birçok yerinde birçok sınıflandırmaya ve azaba maruz kalmışlardır. Bu sınıflandırmalar cinsiyet üzerinden de olsa hoşluk algıları da bu sınıflandırmayı körüklemiştir. Pekala yalnızca hoş görünmek için Marie Curie’nin buluşunda öncülük ettiği radyumu kullanan bayanları biliyor muydunuz? Birçok vefata dahi sebep olmuş! Gelin bir arada bakalım…👇
Takdir edersiniz ki yıllar boyunca bayanlar, birçok hoşluk algısına maruz kalmış ve stereotip diyebileceğimiz birçok kalıba sokulmaya çalışılmıştır.
Bu hoşluk algısı yalnızca hoş olmak ve ‘dişil’ bir makyajdan ibaret değil. Bayanlar; ince bel, fındık burun, sarışınlık ve tüysüzlük üzere birçok ötekileştirici sınıflandırmaya da maruz kalmışlardır.
Ayrıca bu hoşluk algısı yalnızca günümüzde değil, tarih boyunca da birçok sefer görülmüştür.
Karanlıkta parlamak için yüzlerine radyum süren bayanlar da tarihteki bu ötekileştirici hoşluk algısına maruz kalmış kümeden yalnızca bir tanesi!
Birinci Dünya Savaşı sırasında saat fabrikasında çalışanlar hoş görünmek için dehşetli bir muameleye maruz kaldılar.
Fabrikada çalışan bayanlar yüzlerine radyum sürüyorlardı. Vardiyalarından sonra karanlıkta parlayan yüzleriyle fark edilebilen bayanlar ABD’nin o devir en çok konuşulan mevzularından biri oldu.
Yüzlerce personel, Marie Curie tarafından şimdi yeni keşfedilen radyum kullanarak saat ve kadran boyamak için stüdyoya gidiyorlardı.
Sahada bulunan bayanlar için kadran boyama ‘işçi sınıfı için seçkin bir iş’ olarak görülüyordu. Kendilerine ortalama bir fabrika çalışanından 3 kat daha fazla ödenmesinin yanında kendilerine finansal bağımsızlık da kazandırılmış oluyordu.
Radyum’un parıltısı, o devrin hoşluk algısında büyük bir rol oynadı.
Fabrikada çalışan bayanlar radyum kullanarak saatleri ve kadranları boyayınca sözün tam manasıyla parlayacaklardı. Bayanlar bu durumdan ellerinden geldiğince ‘faydalanmaya’ çalıştılar ve parlak gülümsemelere sahip olmak için dişlerine bile radyum sürdüler.
“İç güdüsel olarak yalnızca radyumları yutmamaya çalışıyorduk. Müdürümüz endişelenmemizi söylemişti.”
Fabrikada çalışan bayanlara fırçayla dudaklarda keskin bir çizgi oluşturma formülü öğretildi. Bu metodu öğreten Mae Cubberley, verdiği demeçlerde işverenlerin çalışan bayanlara ziyanlı olmadığına dair ‘güvence’ verdiğini lisana getiriyor.
Fakat bu yanlış bir fikirdi. Zira Marie Curie radyumla çalışırken bile ellerinde birtakım radyum yanıkları oluşmuştu.
O sıralarda beşerler kadran boyarken bile radyum zehirlenmesinden öldüler.
Bu nedenle radyum laboratuvarlarında çalışan adamlar kurşun önlükler giydiler ve radyoaktif gereç ile çalışırken fildişi uçlu maşalar kullandılar.
Fakat radyum boyayan bayanlara bu türlü tedbirler için imkan tanınmadı.
Radyum’un suyu tonik olarak kullanıldı ve kozmetik materyali olarak dağıtıldı.
Basına nazaran bu eserleri kullanmak ‘hayata hayat katacak’ ve ömür müddetini uzatacaktı. Ama bunu kullanan insanlara yan tesirle alakalı hiçbir bilgi verilmedi ve ‘kıpkırmızı yanaklar’ vaadinde bulunuldu.
Mollie Maggia ölenlerden bir tanesiydi. Kendisi ölürken adeta fani bir cehennemi yaşadı.
1922’de Grace’in iş arkadaşlarından Mollie Maggia, hastalığı nedeniyle stüdyodan ayrılmak zorunda kaldı. Her şey diş tabibinin çektiği bir dişle başladı. Ne yazık ki dişteki ağrı kısa müddette yayıldı ve o dişin de çekilmesi gerekiyordu.
Ülserden diş etlerindeki yaralara kadar birçok şeyler yüzleşti Mollie.
Sonrasında uzuvlarında dayanılmaz acılar hissetmeye başladı ve artık yürüyememeye başladı. Tabip bu durumu romatizma olarak teşhis etti ve kan sulandırıcı reçete etti!
Mollie Baggia’nın bir yıldan fazla bir müddettir peşini bırakmayan enfeksiyonu, 12 Eylül 1922’de boğaz dokularına ulaştı.
Hemşiresi, Mollie’yi kan kusarak ölene dek tedavi etmeyi sürdürdü. Vefat ettiğinde yalnızca 24 yaşındaydı.
Eski patron bu durumu örtbas etmek için hekimleri ‘sifiliz’ teşhisi koymaya zorladı.
Sonrasında bu durum mahkemede patronun aleyhine kullanıldı. En sonunda Mollie ve öteki eski iş arkadaşları teker teker öldüler.
1925 yılında bir hekimin geliştirdiği test ile radyumdan zehirlenenler belirlendi.
Testlere nazaran yutulan uranyum bayanların bedenlerine yerleşip adeta içlerinde delikler açmıştı. Kimi kurbanların kaburgalarını ve hatta çene yapılarını bile etkilemişti. Bayanların ayakları küçülüp parçalanmaya başladı. Kırık kemiklerin içerisine yerleştirilen radyumlar bile hala parlamaya devam etti.
“Kendimi düşünmüyorum. Asıl endişelendiğim şey bundan etkilenebilecek yüzlerce bayan.”
Radyumdan etkilenen bayan kurbanlar her ne kadar bastırılmaya çalışılsa da asla yılmayıp ittifak kurdular. Radyum şirketleriyle bile adeta savaş noktasına gelen bayanlar, bu süreçte radyumdan kaynaklı birçok hastalıkla uğraştılar.
Siz neler düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım…
