İnsanlar ise evrimleşirken kimi özelliklerini geride bıraktılar. Lakin bu kayıplar insanın evrimindeki büyülü seyahatin değerli birer kesimiydi. Artık yeni özelliklerle donanmış bir çeşit olsak da evvelden nasıl özelliklere sahip canlılar olduğumuzu bilmek değerli.
Muhtemeln daha evvel ağaç kısmından sarkan bir maymun fotoğrafı görmüşsünüzdür. Maymunlar bu tutunmayı prehensile ayakları sayesinde gerçekleştirir.
Bu yalnızca primatlara has bir özelliktir ve birtakım primat tipleri, bilhassa maymunlar bu tip ayaklara sahiptir. Prehensile terimi, bir uzvun objeleri kavramak, tutmak ve manipüle etmek için kullanılabilme yeteneğini tabir eder.
İnsan evrimi sırasında atalarımızın ağaçlardan iniş yaparak yerde yaşamaya başlamasıyla birlikte prehensile ayaklarının ehemmiyeti azaldı zira daha sonra beşerler dik durma ve yürüme yeteneklerini geliştirdi.
Çünkü insanların ayakları yürüme ve koşma için optimize edilmiştir ve parmaklar daha fazla kavrama yeteneğinden çok istikrarda durmaya odaklanır. Evvel 4 ayak parmağımız esnekliğini kaybetti daha sonra da akabinde son olarak baş parmağımız.
Şimdi de papağanları aklınıza getirin. Bir yere tutunmak için pençelerini kullanıyorlar değil mi? Ve daha kaç hayvan avlamak için ya da yalnızca tutunmak için olsun bunu yaparken pençelerini kullanıyorlar. Vaktin da biz de bu pençelere sahip olduk.
İnsanların ellerinde ve ayaklarında bulunan pençeler evrim öncesindeki atalarımızda da mevcuttu. Lakin evrim sürecinde pençeler yerini daha fonksiyonel ve çeşitli kullanıma sahip yapılar olan tırnaklara bıraktı.
Pençelerin evrimi hayvanların çevresel şartlara ahenk sağlamalarını ve beslenme, savunma, hareket ve avlanma üzere değerli fonksiyonları yerine getirmelerini sağladı.
Pençeler sürüngenlerde ve öteki kimi hayvan kümelerinde hala bulunur. Lakin, primatlar (insanlar dahil) ve birtakım başka göğüslü çeşitlerinde pençeler yerini tırnaklara bırakmıştır. Beşerler, evrim sürecinde pençeleri kaybetmiş ve yerine tırnaklar geliştirmiştir.
Aynı orangutanlar üzere kollarımız bacaklarımızdan çok daha uzundu. Beşerler ve öbür primatlar ataları ağaçlarda yaşayan canlılardı. Bu ortamda, uzun kollar ve prehensile yapılı ayaklar ağaçlarda hareket etmeyi kolaylaştırıyordu.
Ağaçlarda istikrarlı hareket etmek, yiyecek bulmak ve avcılardan kaçmak için kolların uzun olması büyük bir avantaj sağlıyordu.
İnsan ataları başka primat tiplerinden farklı olarak yavaş yavaş dik durmaya ve iki ayak üzerinde hareket etmeye adapte oldu.
Bu süreçte bacaklar daha fazla değer kazandı ve beden yükünü taşımak için daha güçlü bir yapı geliştirdi. Bu da bacakların kollardan daha uzun olmasını sağladı.
Bir vakitler en az anime karakterleri kadar büyük gözlerimiz vardı. Beşerler ve öteki primatlar, ortak bir atadan evrimleşmişti ve bu süreçte gözlerimizde de birtakım değişimler gerçekleşti.
İnsan evriminin erken periyotlarında atalarımızın büyük ve tahminen de daha çıkık gözlere sahip olduğu düşünülüyor. Bu büyük gözler bize daha âlâ gece görüşü ve avlanma yetenekleri sağlamış olabilir.
Ancak beşerler vakitle etrafları ve hayat stilleri değiştikçe gözlerimiz de evrimleşti.
İnsanlar avcı-toplayıcı ömür stilinden yerleşik toplumlara geçtikçe gözlere yönelik gereksinimler da eşit oranda değişti. Bu nedenle, gözlerin daha küçük ve daha yakın odaklama kabiliyetine sahip olması avantajlı hale geldi.
Bizim de kedi ve köpekler üzere uzun kuyruklarımız vardı! Çağdaş insanların küçük kuyruk kemikleri vardır ve bunlar aslında evvelce sahip olduğumuz daha uzun kuyrukların kalıntılarıdır.
Biz beşerler tarih boyunca kuyruklarımızı iki defa kaybettik. Bunlardan birincisi ceddimiz olan Aether et mon isimli bir balığın daha süratli yüzmek için kullandığı etli kuyruğu idi.
Yüzyıllar sonra Aether et mon isimli cins olağan kuyruğunu da kaybetti ve karada yaşayan bir canlıya dönüştü.
En başlarda kaybettiği etli kuyruğu artık kara hayvanlarının birçoklarında gördüğümüz kuyruğa geri döndü ama dik duruşumuzu etkileyeceği için beşerler, şempanzeler ve goriller olarak kuyruğumuzu kaybettik. Bazı maymunlar ise hala uzun kuyruklara sahipler.
Şişkinlik yalnızca çok yemekten ve kimi hastalıklardan kaynaklanmıyordu ve eski vakitlerde alışıldık fizikî bir özelliğimizdi.
İnsanlar yiyecek bulduklarında fazladan enerjiyi depolamak için bedenlerinde yağ dokusu biriktiriyorlardı. Bu durum enerjiyi açlık anında kullanmak için bir yedek kaynak sağlıyordu.
Şişkinliğin kaybolması ise cetlerimiz düşük kaliteli bitkilerden oluşan otçul bir diyetten çok sayıda yüksek kaliteli et içeren omnivor bir diyete geçtikleri için meydana geldi.
Et bitkilerden daha fazla besin ve güç içerdiğinden mideleri küçüldü.
Hepimiz kurt adam gibiydik! Kıllar, beden ısısını düzenlemeye yardımcı olduğu, küçük yaralanmalara karşı bir bariyer oluşturduğu cinsel seçilimi etkileyen değerli bir faktördü.
Yaklaşık 200.000 yıl evvel Homo sapiens tipi ortaya çıktığında kılların sayısı ve yoğunluğu azaldı fakat saçlarımız, kaşlarımız, koltuk altı ve kasık bölgesindeki kıllarımız evrim sürecinde azalsa da hala varlar.
Kılların azalmasının nedenine gelirsek bunlardan birincisi değişen iklim kurallarıydı. Bedendeki kılların az olması bedenimizin ısıyı düzenlemesinde yardımcı oldu.
Diğer bir neden ise kesin olmamakla birlikte evrim sürecindeki toplumsal etkileşimlerden kaynaklı olabilir. İnsanların bir ortada yaşama ve bağlantı kurma muhtaçlığı, beden kıllarının azalmasına yol açmış olabilir zira vücut lisanının anlaşılmasını güç kılabilir.
Neticede biz beşerler dünden bugüne gelene kadar yolda birçok özelliğimizi geride bıraktık ve bugün dönüp geçmişe baktığımızda bize tuhaf gelen bu özellikler aslında cetlerimiz için olağan birer gerçeklikti.