Güneş’in manzaralarına her gördüğümüzde hayranlıkla bakıyoruz lakin şimdiye kadarki çekilmiş en ayrıntılı imgelerini şimdi görmediniz. Dünya üzerindeki en büyük ve en güçlü güneş teleskobu Güneş’in yüzeyinin yakından manzaralarını kaydetti. Güneş’in yüzeyindeki parıltılara gelin, bir de yakından bakalım…
Kaynak: https://www.science.com/captivating-c…
Diğer gezegenlerle ilgili sorularımız hiç bitmiyor fakat büyüleyici ışığından olsa gerek Güneş’e merakımız her geçen gün daha da artıyor.
Bilim insanları sonunda merakımızı giderecek ve hatta görenleri büyüleyecek kadar yakından Güneş’in fotoğrafını yayınladı.
Dünya üzerindeki en büyük ve en güçlü güneş teleskobuyla Güneş’in yüzeyinin nefes kesen imajları kaydedildi.
Daniel K. Inouye Güneş Teleskobu’nun müşahedeleri, yesyeni imajları ile güneş lekelerinin, yüzeydeki konvektif hücrelerinin ve güneş atmosferindeki plazmanın hareketinin detaylarını yaklaşık 20 kilometre (kabaca 12 mil) çözünürlüğe kadar gözler önüne serdi.
Bu ölçeklerde plazma yapıları bir tablodaki fırça darbelerine ve dokulara benzetilir. Aralıkları bir bağlama oturtmak gerekirse, tek bir güneş konveksiyon hücresi ortalama olarak ABD’nin Teksas eyaletinden yalnızca biraz daha küçüktür, diye aktarılıyor.
Araştırmacıların güneş yüzeyinde meydana gelen süreçleri anlamak için yüzeyi en ince detayına kadar tahlil etmek için çektikleri bu imajlar kısa vakitte viral oldu.
Genellikle gezegenimizin tamamından daha büyük olan güneş lekeleri, manyetik alanların alışılmadık derecede güçlü olduğu, nispeten düşük sıcaklıkları sayesinde etraf bölgelerden daha koyu görünen, tipik olarak kısa ömürlü lekelerdir.
Aynı vakitte Güneş’in daha şiddetli patlamalarıyla da bağlantılıdırlar: manyetik alan çizgileri birbirine dolandıkça, koptukça ve tekrar bağlandıkça, koronal kütle atımları ve güneş patlamaları formunda inanılmaz güç patlamalarını özgür bırakırlar.
Güneş lekesi aktivitesi sabit değildir. Yaklaşık 11 yıllık döngülerle irtibatlıdır; bu döngüler sırasında güneş lekesi ve patlaması aktivitesi solar azamide tepeye yükselir ve solar minimumda neredeyse sıfıra düşer.
Solar azamide Güneş’in kutupları yer değiştirir; şu anda 2025 yılında gerçekleşmesi beklenen solar azamiye giden yoldayız, akabinde solar aktivite bir defa daha azalmaya başlayacak.
Bu güneş döngülerini neyin yönlendirdiği ya da güneş lekelerini neyin yarattığı bilinmemektedir. Lakin bu bilgi bizler için büyük ehemmiyet taşıyor.
Çünkü güneş lekeleriyle sıklıkla ilişkilendirilen koronal kütle atımları, Dünya’nın manyetik alanına çarpan ve teknolojik olarak bağımlı hayat biçimimizde bir dizi aksaklık riski taşıyan yüklü parçacıklardan oluşan devasa bulutlar gönderebilir.
Örneğin, umbra (ortadaki karanlık noktalar) var. Umbrada görülen parlak lekeler umbral noktalar olarak bilinir. Penumbra, umbranın etrafındaki daha parlak bölgedir. Bu bölge penumbral filamentler olarak bilinen parlak iplikçiklerle karakterize edilir.
Bazen, güneş lekesi gibisi, umbrası olan lakin çevresel penumbrası olmayan konsantre manyetik alan bölgeleri görülebilir. Bunlar güneş gözenekleri olarak bilinir; bir penumbra oluşumu için gerekli şartlar sağlanmadığında oluşurlar.
Ve bir güneş lekesi bozulmaya ve yok olmaya başladığında, ışık köprüleri tarafından geçilebilir. Daha fazla çürüme, güneş lekesinin penumbrasını kaybetmesine neden olur; bu kayıp sürecini yakalamak çok zordur. Bu nedenle yakından incelemeyi sağlayan imajlar hayli değerli görülüyor.
Aşağıda görüldüğü üzere konveksiyon hücreleri güneş yüzeyine ya da fotosfere “patlamış mısır” dokusunu verir. Sıcak plazma hücrenin merkezinden yükselir, sonra kenarlara yanlışsız ilerler ve soğudukça geri düşer. Bu konveksiyon hücreleri ya da granüller şaşırtan derecede büyüktür, 1.600 kilometre (994 mil) genişliğe kadar çıkarlar.
Fotosferin üzerinde güneş atmosferi ya da kromosfer bulunur. Bazen fibril yahut spikül olarak bilinen ince, koyu renkli, fırça darbesi gibisi plazma iplikleriyle doludur. Saç teline benzerler, lakin fibril çapları çoklukla 200 ila 450 kilometre (125 ila 280 mil) ortasında değişir.
Fotosferden püskürürler ve birkaç dakika sürerler. Bilim insanları fibrillerin nasıl oluştuğunu bilmiyorlar, lakin mutlaka çok fazlalar ve dağınık güneş manyetik alanının tarafları konusunda epeyce sağlam göstergeler.
Bilim insanları Inouye’den elde edilen bilgilerin, bu büyüleyici güneş fenomeninin süregelen birtakım gizemlerini çözmeye yardımcı olacağını umuyor. Siz ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım…